Prace inwentaryzacyjne w schronie bojowym o sygnaturze 624 (Trójkąt Lidzbarski)

Posted on Posted in Fortyfikacje niemieckie

Opracował: Stefan Fiedorowicz

Fot. 01. Śruba mocująca kątownik. Widok łba z widocznym cechowaniem „923” oraz wgłębienie na klucz trzpieniowy czworokątny.

Podczas prac inwentaryzacyjnych prowadzonych w schronie o sygnaturze 624 z szóstego odcinka dywizyjnego Pozycji Lidzbarskiej. W obiekcie wzniesionym w 1933 roku, została znaleziona w ziemi wypełniającej pomieszczenie bojowe, bezkształtna, skorodowana bryła metalu.

Po oczyszczeniu jej okazało się, że jest to jedna ze śrub, którą mocowano kątownik równoramienny 24 x 24 łączący płytę stropową i czołową tak zwanej kazamaty pancernej. Śruby takie stosowano  również do mocowania kątowników, bazujących położenie płyty stropowej względem obu bocznych i tylnej ściany pomieszczenia bojowego.

 

Fot. 02. Znaleziona śruba, widok z boku. Wymiary: długość 93,6 mm, średnica 40 mm, średnica łba 57,9 mm, Wymiary czworokątnego gniazda 24x24x15,2 mm.

Śruba pierwotnie zapewne miała długość 94 i średnicę gwintu 40 mm. Wyróżnia ją charakterystyczny stożkowy łeb, w którym uformowano czworokątne wgłębienie 24 x 24 x15,2 mm na klucz trzpieniowy. Na powierzchni łba śruby doskonale zachowało się cechowanie tego elementu. Widoczna jest duża cyfra „9″ i po prawej mniejsza „23″. Część firm, które produkowały elementy pancerne schronów bojowych w produkcji jednostkowej, przyjmowało zasadę cechowania części składowe kolejnymi numerami w celu ułatwienia montażu.

 

Fot. 03. Śruba, widoczne lekkie wygięcie oraz dobrze zachowany gwint.
Fot. 04. Pomieszczenie bojowe dla ciężkiego karabinu maszynowego. W górnej części płyty czołowej widoczne jest 6 łbów śrub mocujących kątownik. Boczne kątowniki, zamocowane do płyty stropowej, bazują położenie płyty stropowej względem obu żelbetonowych ścian bocznych pomieszczenia bojowego.

Pomieszczenie bojowe przykrywała stalowa płyta stropowa o wymiarach 320 x 305 cm i grubości 15 cm. Zastosowanie płyty stropowej o grubości 15 cm potwierdza odnaleziony w pomieszczeniu bojowym ok. 45 – 50 kg odłamek płyty. Celowe byłoby poddać wycinek znalezionej płyty badaniom na skład chemiczny stali, zastosowanej do jej produkcji. Przełom jest typowy dla stali o wysokiej udarności. Odległość pomiędzy równoległymi płaszczyznami odłamka wynosiła 15 cm. Płyta czołowa, chroniąca stanowisko ciężkiego karabinu maszynowego na podstawie fortecznej przed ostrzałem, posiadała wymiary 320 x 165 x 10 cm.

 

Fot. 05. Zasypana ziemią izba bojowa z odsłoniętą boczną powierzchnią oporową dla płyty stropowej. Szerokość bocznej powierzchni oporowej 60 cm. W głębi, na tylnej ścianie izby, wejście do pomieszczenia.
Fot. 06. Fragment pancernej płyty stropowej o grubości 15 cm.
Fot. 07. Fragment pancernej płyty stropowej. Po prawej, u dołu widoczna część otworu mocującego.