Opracował:
Franz Aufmann
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2023/10/Poligon-Kruszyna-Hauba-12.jpg)
Budowę poligonu (Truppenübungsplatz Mitte) położonego na północ od Radomia rozpoczęto po 15 września 1940 roku [01]. Wzniesiono niezbędną infrastrukturę mającą zapewnić wymagany program szkolenia strzeleckiego dla oddziałów Wehrmachtu. Schrony do obsługi terenu z celami strzeleckimi znajdują się obecnie na terenie lasu, położonego pomiędzy miejscowościami Czarny Ług, Brody i Wolska Dąbrowa. Wybudowano łącznie jedenaście schronów. Główny z nich wyposażono w zestaw wciągarek o napędzie mechanicznym do przemieszczania celów. Pozostałe obiekty, o znacznie mniejszej kubaturze, przeznaczono tylko i wyłącznie dla wyciągarek z napędem ręcznym do obsługi celów. Obsługa celów polegała na ich podnoszeniu (cel widoczny) lub opuszczaniu (cel ukryty). Przybliżoną lokalizację obiektów prezentuje mapa 1.
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2023/10/Poligon-Kruszyna-Hauba-900x484.jpg)
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2023/10/Obiekty-poligonowe-Hauba.jpg)
Schrony do obsługi celów z napędem ręcznym, na byłym poligonie „Mitte”, składają się z dwóch izb. Pomieszczenie z wciągarkami poprzedzał przedsionek. Wejście do schronu, z wyjątkiem jednego przypadku, zaprojektowano w krótszej ścianie. Dla głębiej posadowionych obiektów w gruncie przewidziano schodnie. Schrony wzniesiono w dwóch klasach odporności na ostrzał. Każdy z obiektów posiada ściany zewnętrze o tej samej grubości. Wszystkie ściany zewnętrze posiadają grubość 120 lub 140 cm. Stropy nie zostały zwyczajowo wzmocnione przy pomocy belek dwuteowych oraz arkuszy blachy jako sztywne zabezpieczenie przeciwodpryskowe.
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2023/10/Poligon-Kruszyna-Hauba-02-900x600.jpg)
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2023/10/Poligon-Kruszyna-Hauba-03-900x600.jpg)
Izba dla ręcznych wciągarek została zaprojektowana na bazie czworokąta o wymiarach 400 x 250 cm. Schrony nie otrzymały szczeliny obserwacyjnej, charakterystycznej dla obiektów poligonowych wznoszonych w drugiej połowie lat trzydziestych. Kontakt zapewniała łączność telefoniczna. Nisza na złącze telefonicznej sieci polowej znajdowała się przy wejściu do obiektu.
Wciągarki z ręcznym napędem mocowano na dwóch dłuższych ścianach obiektu. Jedna wciągarka obsługiwała jedno cięgno dla celu strzeleckiego. Stosowano po 9-10 wciągarek ustawionych w rzędzie. Obecnie schrony są pozbawione wyposażenia. Cięgna prowadzono poprzez równoległe względem siebie stalowe rurki [01] w ścianie obiektu.
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2023/10/Poligon-Kruszyna-Hauba-05-900x600.jpg)
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2023/10/Poligon-Kruszyna-Hauba-04-900x600.jpg)
[01] – Data dotyczy decyzji o ostatecznym wysiedleniu ludności z miejscowości na przewidzianym terenie poligonu.
[02] – Wymiary odpowiadają lekkiej, stalowej rurce hydraulicznej 1 ¼” o średnicy wewnętrznej 36,6 mm i grubości ścinki 2,4 mm.