Opracował: Franz Aufmann
![Fot. 01. Linia Mołotowa. APK - jednokondygnacyjny schron do ognia bocznego na dwie 76 mm armaty. Punkt oporu "Putkowice". 62 Brzeski Rejon Umocniony.](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2017/08/APK-Putkowice-01.jpg)
![Fot. 02. Widok osadzonego pancerza stanowiska artyleryjskiego Ł-17.](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2017/08/APK-Putkowice-06-900x599.jpg)
Na zdjęciu (fot. 01) jeden z dwóch schronów artyleryjskich do ognia bocznego punktu oporu „Putkowice”, należącego do 62 Brzeskiego Rejonu Umocnionego. Zadaniem schronu było prowadzenie ognia na przedpole sąsiedniego, lewoskrzydłowego punktu oporu „Minczewo”. Zadania wynikające z planu ogni spełniłby każdy ze standardowych dwukondygnacyjnych obiektów artyleryjskich. Ze względu na wysoki poziom wód gruntowych podjęto decyzję o budowie schronu jednokondygnacyjnego. Tego samego typu schron wzniesiono również w sąsiednim punkcie oporu „Minczewo” (fot. 03). Obiekt otrzymał odmienny okap, chroniący obie strzelnice artyleryjskie przed ostrzałem z broni stromotorowej. Okap, mniej wysunięty do przodu, został wykonany tylko nad strzelnicami. W obu przypadkach zastosowano orylon chroniący strzelnice przed bezpośrednim ostrzałem z założonego kierunku ataku nieprzyjaciela. Przed ścianą boczną ze strzelnicami stanowisk bojowych Ł-17 przewidziano rów diamentowy. Zrzut łusek do rowu diamentowego następował poprzez zrzutnię. Nie wykonano w obu przypadkach nasypu kamiennoziemnego ściany czołowej.
Przewidziane uzbrojenie jednokondygnacyjnego artyleryjskiego schronu do ognia bocznego (ros. одноэтажный артиллерийский полукапонир на двa 76 мм орудия) to dwie 7,62 mm armaty wz. 1938/1939 za dwuczęściowymi pancerzami skrzynkowymi (stanowisko Ł-17). Pancerze osadzono w ścianie o grubości około 1,5 m. Stanowiska bojowe umieszczono w oddzielnych pomieszczeniach. Szybką wymianę powietrza miał zapewnić układ nawiewu powietrza. Główny wentylator, produkowany przez zakład Farko, gwarantował wydatek 3600 m3/h. Napędzany był silnikiem elektrycznym. Niezbędne zasilanie dostarczał agregat prądotwórczy. Powietrze, dostarczane do schronu, było w przypadku ataku gazowego filtrowane przez zestaw filtrów przeciwchemicznych. Filtry ustawiane były w kolumnach, po cztery lub trzy w pionie. Ilość filtrów w kolumnie uzależniona była od zastosowanego typu filtra. W najnowszych rozwiązaniach stosowano trzy filtry. Pierwszy w kolumnie był filtrem przeciwdymnym a dwa pozostałe przeciwchemicznymi. Wstępnie, powietrze oczyszczane było w filtrach przeciwpyłowych.
![Fot. 02. Linia Mołotowa. APK - jednokondygnacyjny schron do ognia bocznego na dwie 76 mm armaty (Punkt oporu "Minczewo". 62 Brzeski Rejon Umocniony). Skrócony okap nad strzelnicami.](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2017/08/APK-Putkowice-02.jpg)
![Rys. 01. Linia Mołotowa. APK - jednokondygnacyjny schron do ognia bocznego na dwie 76 mm armaty.](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2017/08/APK-Putkowice-rys-1-900x637.jpg)
Opis do rys. 01.
1. i 2. izba bojowa dla 76 mm armaty, 3. izba dowodzenia, 4. magazyn amunicji, 5. korytarz, 6. izba załogi, 7. izba ze strzelnicą obrony wejścia, ujęciem wody i szybem wyjścia ewakuacyjnego, 8. śluza przeciwgazowa, 9. izba ze strzelnicą obrony wejścia i zapleczem socjalnym, 10. maszynownia, 11. izba filtrów, 12. pomieszczenie magazynowe, 13. korytarz wejściowy, 14. strzelnica obrony wejścia, 15. czerpnia powietrza, 16. zewnętrzny szyb wyjścia ewakuacyjnego, 17. orylon.
![Fot. 04. Widok od strony izby załogi w kierunku izby bojowej dla stanowiska Ł-17. Nie wykonano dwóch ścianek działowych wydzielających izbę dowodzenia i skład amunicji.](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2017/08/APK-Putkowice-30-900x599.jpg)
![Fot. 05. Widok od strony izby bojowej dla stanowiska Ł-17 w kierunku izby załogi. Nie wykonano dwóch ścianek działowych wydzielających izbę dowodzenia i skład amunicji. Na pierwszym planie pancerz peryskopu, osadzony w stropie schronu.](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2017/08/APK-Putkowice-32-900x596.jpg)
![Fot. Korytarz. Zdjęcie wykonane od strony wejścia do izby dowodzenia. Na wprost wejście do magazynu amunicji. Po prawej stronie wejście do izby bojowej (rys. 01. 2).](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2017/08/APK-Putkowice-18-900x599.jpg)
![Fot. Korytarz. Widok od strony zaplecza technicznego.](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2017/08/APK-Putkowice-10-600x900.jpg)
![Fot. Korytarz. Widok w kierunku zaplecza technicznego.](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2017/08/APK-Putkowice-11-599x900.jpg)
![Fot. Pomieszczenie ze strzelnicą obrony wejścia. W fundamencie pionowy szyb ujęcia wody i wyjścia ewakuacyjnego.](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2017/08/APK-Putkowice-16-600x900.jpg)
![Fot. Śluza przeciwgazowa. Widok od strony korytarza w kierunku wejścia do schronu. W głębi nisza czerpni powietrza.](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2017/08/APK-Putkowice-12-600x900.jpg)
![Fot. Korytarz wejściowy do schronu. Po lewej stronie i na wprost czerpnie powietrza. Po prawej stronie wejście do schronu.](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2017/08/APK-Putkowice-40-900x599.jpg)