Opracował: Franz Aufmann
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2021/11/Fot.-000.-plaskowniki-wzmacniajace-i-zasuwa-1200x675-1.jpg)
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2021/11/Fot.-02-675x900.jpg)
Wejście do schronu chroniły ciężkie drzwi gazoszczelne TD-2 (ros. двери тяжелые). Takie drzwi stosowane były w obiektach fortyfikacji stałej, wchodzących w skład rejonów umocnionych na nowej granicy Związku Republik Radzieckich i Trzeciej Rzeszy. Granicę wytyczono zgodnie z paktem Ribbentrop – Mołotow a nieznacznie skorygowano po podpisaniu traktatu o granicach i przyjaźni we wrześniu 1939 roku. Linia umocnień przeszła do historii pod nieformalną nazwą – „Linia Mołotowa”.
Ze względu na duże podobieństwo mogły być wzorowane na drzwiach stosowanych od 1932 roku w obiektach wznoszonych na „Linii Stalina”. Skrzydło nowych drzwi, również o konstrukcji spawanej, zostało wykonane z walcowanej blachy stalowej o wymiarach 166 x 96 x 1,6 cm. Ze względu na ich symetryczność mogły być montowane jako „lewe” i „prawe”. Nie przewidziano wykonania w stalowej płycie strzelnicy lub przeziernika do nadzorowania przestrzeni przelotni.
Konstrukcję usztywniono przy pomocy przyspawanych płaskowników na obwodzie płyty oraz w równomiernie rozłożonych w dwóch pionowych i trzech poziomych rzędach. Gazoszczelność drzwi miało zapewnić zastosowanie kauczukowej uszczelki. Umieszczono ją na obwodzie drzwi zaraz przy płaskowniku usztywniającym. Gazoszczelność uzyskiwano po dociśnięciu skrzydła drzwi przez cztery rygle do ościeżnicy z odpowiednio wykonaną kryzą. Konstrukcja rygli umożliwiała również ich obrót przy pomocy specjalnego klucza nasadowego od strony przelotni. W pozycji „otwarte” każdy rygiel posiadał swoją blokadę. Blokada uniemożliwiała niekontrolowany obrót rygla.
Drzwi posiadały dwie zasuwy, po jednej na zewnętrznej i wewnętrznej stronie drzwi. Zasuwy działały nie zależnie. Zewnętrzna zasuwa wykorzystywana była w okresie pokoju do zabezpieczenia wejścia do schronu. Można było unieruchomić ją w pozycji „zamknięte” przy pomocy kłódki. Wewnętrzna zasuwa została wyposażona w unieruchamiający docisk. Blokowano ją przez obrót docisku. Wykorzystywana była przez załogę schronu do zabezpieczenia drzwi przed ich otwarciem z zewnątrz.
Konstrukcję spawaną ościeżnicy wykonano ze standardowych,
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2021/11/Fot.-01.-zasuwa-zewnetrzna-1200x675-1.jpg)
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2021/11/Fot.-06.-sygnatura-x-1200x800-1-900x600.jpg)
stalowych belek o profilu dwuteowym. Wymiary ościeżnicy w świetle wynoszą 150 x 79,8 cm [01]. Osadzano ją w żelbetonowej ścianie przy pomocy czterech kotwiących płaskowników oraz wydłużonych pionowych belek. Zakończenia płaskowników rozcięto i wygięto w celu zwiększenia skuteczności osadzenia. Połączenie nitowe zapewniało poprawne ich zamocowanie do pionowych belek ościeżnicy.
Wyjątkowo dobrze opracowana konstrukcja bloku wejściowego, standardowego w obiektach tak zwanej „Linii Mołotowa”, pozwoliła na zastosowanie drzwi wejściowych, których grubość wynosiła zaledwie 1,4-1,6 cm. Korytarz wejściowy do schronu uformowano w kształcie litery „L” i zakończono szczeliną przeciwpodmuchową. Wejście do korytarza, w płaszczyźnie elewacji, chroniły drzwi kratowe. Właściwie dopracowane załamanie korytarza nie pozwalało na bezpośredni ostrzał ciężkich drzwi wejściowych. Szczelina przeciwpodmuchowa o minimalnej szerokości około 20 cm świetnie zabezpieczała drzwi wejściowe przed oddziaływaniem fali uderzeniowej powstałej podczas detonacji ładunków saperskich przy wejściu do korytarza lub wybuchów pocisków artyleryjskich.
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2021/03/Hauba—-kopia-Model-1-1200x794.jpg)
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2021/11/Fot.-04-plaskowniki-wzmacniajace-i-zasuwa.jpg)
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2021/11/Fot.-05.-blokada-rygla.jpg)
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2021/11/Rygiel-01-1200x714-1.jpg)
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2021/03/Hauba—-kopia-Model-2-1200x794.jpg)
![](https://hauba.pl/wp-content/uploads/2021/11/Wejscie-3.jpg)
Uwagę zwraca bardzo nisko osadzona ościeżnica ciężkich drzwi TD-2. Jej pozioma, dolna część przewyższa zaledwie kilka centymetrów poziom posadzki. Sytuację komplikuje brak wzmocnienia stropu korytarza stalowymi belkami dwuteowymi oraz braku sztywnego zabezpieczenia przeciwodłamkowego [02]. W przypadku zalegania gruzu na posadzce korytarza po intensywnym ostrzale artyleryjskim skrzydło drzwi wejściowych TD-2 mogło ulec zaklinowaniu i uniemożliwić załodze opuszczenie schronu. Alternatywne opuszczenie schronu zapewniało wyjście ewakuacyjne. Praktyczni niemieccy fortyfikatorzy stosowali w tym samym okresie wysokie, dwudzielne drzwi stalowe.
[01] – Większość pomiarów drzwi i ościeżnicy wykonano w marcu 2021 roku w obiektach pobliżu miejscowości Łuczyce 08 Przemyskiego Rejonu Umocnionego.
[02] – Sztywne zabezpieczanie przeciwodłamkowe wykonywano z arkuszy stalowej blachy, rozłożonej pomiędzy belkami o profilu dwuteowym.