Sperrstand – stanowisko ogniowe wznoszone przy szlakach komunikacyjnych – Układ wentylacji.

Posted on Franz AufmannPosted in Fortyfikacje niemieckie
Część II

Opracował: Franz Aufmann

Fot. 01. Tylna elewacja schronu bojowego Sp. 97. Czerpnie powietrza umieszczono po prawej stronie strzelnicy obrony wejścia i zapola oraz po prawej stronie drzwi wejściowych (bez okapu). Po lewej stronie tych samych drzwi znajduje się wylot przewodu odprowadzającego zanieczyszczone powietrze ze schronu. Wylot tego przewodu również chroniony jest pancerzem czerpni powietrza.
Fot. 02. Elewacja dwusektorowego schronu B1-6 z izbą dla 3,7 cm armaty przeciwpancernej lub zamiennie dla 7,92 mm ckm MG 08. Po prawej stronie pionowy kanał na przewód kominowy oraz czerpnia powietrza.

Schron otrzymał nowoczesne rozwiązanie układu wentylacyjnego.  Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi zastosowano bezpośrednie  i pośrednie napowietrzanie izb. Wykorzystano standardowe elementy wyposażenia, typowe dla niemieckich konstrukcji projektowanych w 1938 roku. Filtro-wentylatory HES utrzymywały w pomieszczaniach obiektu stałe nadciśnienie, które nawet przy nieszczelnościach zapobiegało przenikaniu do wnętrza gazów bojowych. Do pomiaru ciśnienia w obiekcie służył manometr wodny w kształcie litery „U”. Nadciśnienie określano w milimetrach słupka wody. Powietrze, w zależności od potrzeb, mogło być oczyszczane chemicznie przez filtry urządzenia napowietrzającego HES.

Pomieszczenia bezpośrednio napowietrzane

W izbach bezpośrednio napowietrzanych znajdowało się urządzenie filtrowentylacyjne HES (13). Urządzenie to tłoczyło w 10 minutowych cyklach pracy powietrze do pomieszczenia, tworząc w nim nadciśnienie. Powietrze do filtro-wentylatora HES dostarczały przewody (oznaczone żółtym kolorem). Ich wloty, umieszczone na tylnej elewacji schronu, zabezpieczono czerpniami powietrza (11). Wylot przewodu dostarczającego powietrze zabezpieczano od strony izby zaworem [01] obroto-

 

Rys. 01. Dwusektorowy schron broni maszynowej B1-6 (po lewej) z niezbędnymi zmianami oraz przyległa izba bojowa (po prawej) dla 3,7 cm armaty przeciwpancernej PaK lub zamiennie dla 7,92 mm ckm MG 08. Kolorem żółtym oznaczono przewody doprowadzające powietrze z czerpni, kolorem niebieskim przewody rozprowadzające powietrze po izbie a kolorem czerwonym przewody dla zużytego powietrza.
1. Izba bojowa dla 7,92 mm ckm MG 08, prowadząca ogień wzdłuż osi drogi, 2. Izba bojowa ckm dla 7,92 mm ckm MG 08 rozszerzająca sektor ognia broni maszynowej do 118 stopni, 3. Korytarz, 4. Izba gotowości bojowej, 5. Wartownia, 6. Śluza przeciwgazowa, 7. Izba bojowa dla 3,7 cm armaty przeciwpancernej PaK, 8. Magazyn amunicyjny, 9. Wyjście ewakuacyjne, 10. Wejście do schronu. 11. czerpnia powietrza, 12. ciśnieniowy zawór jednokierunkowy, 13. urządzenie filtro-wentylacyjne HES, 14. Zawór obrotowy, 15. wylot przewodu wyrzucającego zużyte powietrze, 16. Zawór kominowy, 17. Przewód kominowy.

wym 2ML.01 (14). W przypadku ataku gazowego umożliwiały szybkie zamknięcie dopływu powietrza.

Pomieszczenia bezpośrednio napowietrzane to izby bojowe oraz izba załogi (niem. Bereitschaftsraum). Powietrze z izb bojowych nie mogło służyć do napowietrzania innych izb schronu. Wraz z gazami prochowymi opuszczało pomieszczenie poprzez otwarte strzelnice na zewnątrz schronu dzięki panującemu nadciśnieniu w izbie bojowej. Podczas prowadzenia ognia filtro-wentylatory w izbach bojowych pracowały w ciągłym cyklu.

Pomieszczenia pośrednio napowietrzane

Pomieszczenia pośrednio napowietrzane przez filtro-wentylator umieszczony w izbie załogi to kolejno: korytarz (3), wartownia (5) oraz śluza przeciwgazowa (6). Pomieszczenia te były napowietrzane szeregowo w podanej kolejności poprzez rury umieszczone w ścianach pomiędzy izbami. Rury te oznaczono na rysunku kolorem czerwonym. Kierunek przepływu, zgodnie z malejącym nadciśnieniem w kolejnych pomieszczeniach, wymuszały jednokierunkowe zawory [02] nadciśnieniowe firmy Dräger (12) z Lubeki. Zamocowano je na wlotach rur napowietrzających. Wlot rury z zamontowanym zaworem znajdował się zawsze w pomieszczeniu o wyższym nadciśnieniu. Cechą charakterystyczną jednokierunkowego zaworu nadciśnieniowego była możliwość ustawienia progu zadziałania, czyli minimalnego nadciśnienia przy którym zawór otwierał się.

 

Fot. 03. Czerpnia powietrza po lewej stronie strzelnicy broni maszynowej do obrony wejścia i zapola.

Ogrzewanie

Przy niższych temperaturach komfort załodze miał zapewnić piec grzewczy. Służył o ogrzewania pomieszczenia oraz do podgrzewania posiłków. Od strony izby załogi przewód kominowy zabezpieczono uniwersalnym zaworem [03] odcinającym (16), stosowanym dla przewodów wentylacyjnych i kominowych. Przewód kominowy (17), zgodnie z wytycznymi, poprowadzono w pionowym kanale, wykonanym na tylnej ścianie schronu.

[01] – więcej: Obrotowy zawór 2ML.01- Drehschieber 2ML.01.
[02] – więcej: Überdruckventil – niemiecki zawór nadciśnieniowy firmy Drägerwerk
[03] – więcej Zamknięcie przewodu wentylacyjnego lub kominowego