Płyta stalowa 403P9 ze strzelnicą  – Stahl- Schartenplatte 403P9

Posted on Posted in Fortyfikacje niemieckie

Opracował:
Tomasz Zamysłowski
Franz Aufmann

Fot. 01. Stalowa płyta ze strzelnicą i szczeliną obserwacyjną. Posiada wymiary gabarytowe 1270 x 630 x 25 mm (długość x szerokość x grubość) odpowiadające płycie o o oznaczeniu 403P9 (fot. Tomasz Zamysłowski).

W jednym z niemieckich obiektów z zamurowaną strzelnicą, prawie całkowicie zasypana ziemią i żelbetonowym gruzem, znajduje się stalowa płyta z dużą, czworokątną strzelnicą i wąską szczeliną obserwacyjną. Płyta posiada wymiary 1270 x 630 x 25 mm (długość x szerokość x grubość). Wszystko wskazuje na to, że jest to unikalny egzemplarz stalowej płyty o symbolu 403 P9, mimo pewnych odstępstw od wielkości określonych w katalogu konstrukcji standardowych Panzer-Atlas Nr. 1.

Stale rosnące wymagania przy projektowaniu schronów bojowych fortyfikacji stałej wymuszały opracowywanie nowych lub modyfikację istniejących rozwiązań konstrukcyjnych wyposażenia. Prace te dotyczyły nie tylko poprawienia funkcjonalności, redukcji kosztów produkcji ale również podniesienia bezpieczeństwa obsad schronów bojowych. Dobrym tego przykładem była optymalizacja konstrukcji płyty stalowej, chroniącej stanowisko karabinu maszynowego. Uznano, że dotychczasowo stosowna płyta OB 3294 (Stahl-Schartenplatte 2 cm stark – 2 cm płyta stalowa ze strzelnicą) o wymiarach 1280 x 630mm (długość x szerokość), nie spełnia już stale rosnących wymagań. Powinna być zastąpiona nową płytą lub jej konstrukcję należałoby zoptymalizować, dopasować do nowych wymagań.

 

Fot. 02. Widok ściany obiektu z zamurowana strzelnicą (fot. Tomasz Zamysłowski).

Fot. 03. Widok obiektu od strony elewacji z wejściem (fot. Tomasz Zamysłowski).
Fot. 03. Widok obiektu od strony elewacji z wejściem (fot. Tomasz Zamysłowski).

Nowa płyta o wymiarach 1270 x 630 mm (długość x szerokość) otrzymała oznaczenie 403 P9. W celu zwiększenia odporności na przebicie, przy zachowaniu porównywalnej wielkości szerokości i długości, zwiększono jej grubość z 20 do 25 mm. Jednocześnie w celu zachowania warunków prowadzenia ognia zostały utrzymane wyjątkowo duże wymiary czworokątnej strzelnicy 310 x 280 mm (szerokość x wysokość).

Zastosowano odmienny system ryglowania zasuwy strzelnicy niż w przypadku poprzedniczki O.B. 3294. Zrezygnowano z długiej dźwigni, utrudniającej manewrowanie zasuwą w przypadku płyt osadzonych w niszach (np. w połowie grubości ściany). Wykorzystano do tego celu sprawdzone już rozwiązanie w zamknięciach strzelnic do bezpośredniej obrony wejścia („Pancerz skrzynkowy” strzelnicy obrony wejścia – Gewehrschartenverschluss).  Ryglowanie zasuwy w określonym miejscu następowało przez obrót uchwytu zasuwy. Rozwiązanie oceniono bardzo wysoko, gdyż zastosowano go również w kolejnej płycie o symbolu 422 P01 (Stahl- Schartenplatte 422P01 – Stalowa płyta ze strzelnicą 422P01). Zredukowany do minimum ciężar zasuwy umożliwił zastosowanie po jednym skrajnym ograniczniku ruch.

Zapewne poddano analizie mocowanie prowadnic zasuwy strzelnicy, gdyż zmniejszono ilość śrub mocujących. Prowadnice zasuw strzelnicy i przeziernika zostają poddane dużym obciążeniom jedynie w przypadku bezpośredniego ostrzału zasuw w pozycji zamkniętej. Na tym odcinku prowadnic zachowano ilość śrub mocujących a ich ilość obniżono w części tak zwanego spoczynku zasuwy (w położeniu przy odsłoniętej strzelnicy). Wprowadzona optymalizacja mocowania, zarówno dla prowadnic zasuwy szczeliny obserwacyjnej i strzelnicy, umożliwiła obniżkę kosztów produkcji.

Istotną zmianę, która w znacznym stopniu ułatwiła osadzanie płyty w ścianie schronu, uzyskano poprzez optymalizację ilości kotw mocujących. Uznano, że płyta 403 P9, o grubości zwiększonej do 25 mm, przy porównywalnej długości i szerokości, okaże się znacznie sztywniejsza. Nowa płyta posiada zredukowaną ilość otworów na kotwy mocujące. Zdecydowano się na zastosowanie 8 kotw mocujących, po 4 w górnym i dolnym rzędzie, zamiast dotychczasowych czternastu, położonych również w dwóch rzędach.

 

Rys. 01. Płyta stalowa 403P9. 1. strzelnica, 2. górny rząd czterech otworów na kotwy mocujące płytę do żelbetonowej ściany, 3. rząd otworów do mocowania górnej prowadnicy zasuwy strzelnicy, 4. ogranicznik ruchu zasuwy strzelnicy, 5. rząd otworów do mocowania dolnej prowadnicy zasuwy strzelnicy, 6. dolny rząd czterech otworów na kotwy mocujące płytę do żelbetonowej ściany, 7. rząd trzech otworów mocujących dolną prowadnicę zasuwy przeziernika, 8. ogranicznik ruchu zasuwy przeziernika, 9. przeziernik, 10. rząd trzech otworów mocujących górną prowadnicę zasuwy przeziernika.
Rys. 02. Wyniki pomiaru płyty stalowej 403P9. Powierzchnie płyty są skorodowane i utrudniają pomiar.