Oświetlenie elektryczne w schronach fortyfikacji stałych

Posted on Posted in Fortyfikacje francuskie

Opracował: Franz Aufmann

Fot. 01. Lampa elektryczna jako oświetlenie główne i naftowa jako oświetlenie zastępcze (Mała grupa warowna Rohrbach).

W obiektach fortyfikacji stałych Linii Maginot wyposażonych w agregaty prądotwórcze stosowano oświetlenie elektryczne. W przypadku awarii zasilania elektrycznego lub jego braku przewidziano zastosowanie lamp naftowych lub karbidowych. Wsporniki do mocowania oświetlenia zastępczego znajdowały się zazwyczaj w pobliżu lamp elektrycznych (Fot. 01).
Kopuły pancerne posiadały oświetlenie stacjonarne i przenośne. W kopułach obserwacyjnych, ze względu na specyfikę wymaganego oświetlenia, przewidziano wyjątkowo delikatne oświetlenie. Zastosowano lampę wyposażoną  w czworokątną mleczną szybę. Czynna część mlecznej szyby posiadała wymiary 16,0 x 7,5 cm. Obejmę mlecznej szyby przykręcano do korpusu za pomocą śrub. Uszczelka zapewniała wodoszczelność połączenia. Korpus lampy oraz obejmę szybki wykonano z stopów metali lekkich. Mocowany go do powierzchni pancerza za pomocą dwóch blaszanych wsporników na wysokości przejęcia części cylindrycznej

 

Fot. 02. Lampa oświetleniowa z mleczna szybą, stosowana w kopułach obserwacyjnych i obserwacyjno – bojowych. Lampa posiadała regulację natężenia oświetlenia i położenia kątowego.

Lampy przenośne stosowano w przypadku wyposażenia kopuły w peryskop, umieszczony w osi pionowej pancerza. Zdjęcie 02 i 03 wykonano w bloku bojowym nr 1 (nieudostępnionym do zwiedzania) dużej grupy warownej Michelsberg (fr. L’ouvrage du Michelsberg).

W przypadku kopuł bojowych, przedział bojowy oświetlany był przez dwie lampy elektryczne nowego typu. Istniała możliwość podłączenia dodatkowego przenośnego oświetlenia. Należy zwrócić uwagę na mocowanie lampy elektrycznej, które było standardowym we francuskich pancerzach okresu międzywojennego. Obudowa lampy nie przylegała bezpośrednio do powierzchni wewnętrznej pancerza. Mocowana była za pomocą dwóch szpilek zakończonych gwintem (Fot. 06).

 

Fot. 03. Lampa oświetleniowa z mleczna szybą, stosowana w kopułach obserwacyjnych i obserwacyjno – bojowych.

 

Fot. 04. Elektryczna lampa oświetleniowa w kopule bojowej. Po prawej stronie uchwyt na oświetlenie zastępcze – lampę naftową.

 

Fot. 05. Elektryczna lampa oświetleniowa w kopule bojowej..

Docisk uchwytu lampy oraz stałą odległość od pancerza zapewniały dwie sprężyny śrubowe nasunięte na szpilkę. Pierwsza – dystansowa  znajdowała się  pomiędzy pancerzem i uchwytem obudowy lampy a druga – dociskowa pomiędzy uchwytem lampy a nakrętką dociskającą.
Obudowa lamy wyposażona została w grubą szklaną płytkę, wzmocnioną cienką siatką drucianą. Jest w pełni przezroczysta w przeciwieństwie do mlecznych stosowanych w kopułach obserwacyjnych.
Oświetleniem zapasowym lub głównym, w przypadku obiektów bez zasilania elektrycznego, były dwie lampy naftowe umieszczone na wspornikach. Położenie wspornika lampy naftowej widoczne jest na Fot. 04.

 

Fot. 06. Sposób mocowania lampy elektrycznej.

 

Fot. 07. Elementy lamy oświetleniowej.

Aktualizacja 6.02.2021.