Opracował: Franz Aufmann
Pogoda w tym roku dopisała. Łatwo można było zaplanować kolejne wyprawy w rejon umocnień Pozycji Lidzbarskiej. Jeden z ostatnich wyjazdów w okolice Stygajn i Bornit był przeznaczony na wykonanie niezbędnych pomiarów i dokumentacji fotograficznej tzw. kazamaty pancernej starszego typu.
Na Pozycji Lidzbarskiej w latach 1933-1934 wzniesiono schrony bojowe na ciężki karabin maszynowy do ognia boczno-czołowego i czołowego, których stanowisko broni maszynowej było chronione tzw. kazamatą pancerną. Kazamata pancerna starszego typu nie uzyskała po 1933 roku nowego oznaczenia, przyznawanego standardowemu wyposażeniu schronów. Prawdopodobnie osadzana była w nowo wznoszonych obiektach do wyczerpania zapasów magazynowych lub zrealizowania przez niemiecki przemysł wcześniejszych zamówień. Została zastąpiona na Pozycji Lidzbarskiej pancerzem o oznaczeniu 5P7. Nowy typ pancerza zastosowano w obiektach wznoszonych już w 1934 roku.
Kazamata pancerna starszego typu na ciężki karabin maszynowy, mogła występować w dwóch odmianach. Celem badań terenowych ma być odmiana, której charakterystyczną cechą była zróżnicowana grubość zastosowanych płyt. Płyta czołowa ze strzelnicą ckm posiadała wymiary 320 x 165 x 10 cm. Płyta stropowa, otrzymała grubość 15 cm. Obie płyty posiadają tą samą szerokość. Płyty zachodziły symetrycznie na zakładkę na żelbetowe ściany boczne izby bojowej. Długość płyty stropowej wynosiła około 305 cm. W ramach badań terenowych odsłonięto część stropową schronu z zachowanym odciskiem płyty w trzech wyselekcjonowanych obiektach. Wykonano niezbędne pomiary i dokumentację fotograficzną.
Na terenie Polski nie zachował się żaden z osadzonych pancerzy kazamaty pancernej z płytą stropową o grubości 15 cm. Płyty stalowe były w okresie powojennym pozyskane jako wtórny surowiec. W większości przypadków płyty kazamaty pancernej zostały odstrzelone przy zastosowaniu tej samej metody. Siła eksplozja ładunków przemieszczała obie płyty w kierunku przedpola. W idealnym stanie zachowały się boczne odciski płyty stropowej (Fot. 02). Odwzorowały zarys krawędzi i płaszczyzn. Przyjęto je za bazę, niezbędną do wykonania pomiarów.
Na Pozycji Odry możemy jeszcze zobaczyć kazamaty pancerne w dwóch obiektach. Cechą szczególną zachowanych kazamat jest to, że płyta czołowa i stropowa są tej samej grubości. Wynosi ona 10 cm. Jedna z dwóch zachowanych kazamat pancernych na ckm na terenie Polski została zaprezentowana na zdjęciu 01. Kazamata przeznaczona była do ochrony stanowiska bojowego znajdującego się w izbie o podstawie czworokąta o wymiarach 200 x 200 cm.
Więcej informacji o tzw. kazamatach pancernych w niemieckiej fortyfikacji stałej znajduje się w opracowaniu : MG- Kasematte – Kazamata pancerna na ckm
Uwaga.
Kazamata starszego o grubości płyt 10 i 15 nie była konstrukcją zamienną dla kazamaty 5P7.
