Linia Mołotowa – PDOT – jednokondygnacyjny schron na trzy ckm – wyjście ewakuacyjne

Posted on Franz AufmannPosted in Fortyfikacje sowieckie
Opracował: Franz Aufmann

 

Fot. 01. PDOT – jednokondygnacyjny schron na trzy ckm i rkm od strony przedpola. (Podemszczyzna – Rawsko-Ruski Rejon Umocniony)

Schron na trzy stanowiska bojowe ciężkich karabinów maszynowych występował w kilku rozwiązaniach konstrukcyjnych. Poniższe opracowanie dotyczy jednokondygnacyjnego schronu na trzy ciężkie karabiny maszynowe i rkm (ros. одноэтажная ПДОТ на три пулемётные установки и ручной пулемёт, dalej w skrócie PDOT) w strzelnicy obrony wejścia i zapola. Schron został opracowany w 1940 roku i został umieszczony w katalogu konstrukcji typowych. Stanowiska bojowe 7,62 mm ciężkiego karabinu maszynowego wz. 1910 Maxim na podstawach fortecznych z 1939 roku chronione były staliwnymi gazoszczelnymi pancerzami skrzynkowymi (zestaw NPS-3). Każde z trzech stanowisk znajdowało się w oddzielnej izbie bojowej. Łączny sektor ostrzału broni głównej schronu wynosił 170 stopni a sektor ostrzału każdego stanowiska bojowego NPS -3 wynosił 60 stopni.

 

Rys. 01. Schemat PDOT – jednokondygnacyjnego schronu na 3 ckm. – 1. korytarz, – 2. śluza przeciwgazowa, – 3. korytarz ze strzelnicą obrony bezpośredniej, – 4. izba dowodzenia, – 5. – 6. – 7. izba bojowa ckm, – 8. izba załogi, – 9. izba filtrów, – 10. pomieszczenie socjalne ze strzelnicą obrony wejścia i zapola, włazem wyjścia ewakuacyjnego i WC, – 11. studnia, – 12. kotwy do mocowania stolika na wentylator, – 13. strzelnica obrony wejścia i zapola, – 14. właz szybu ewakuacyjnego, – 15. zewnętrzny szyb ewakuacyjny.

Dla schronu przewidziano strzelnicę obrony wejścia i zapola. Miała być wyposażona w gazoszczelny pancerz PZ-39 strzelnicy  (ros. пулеметная казематная установка ПЗ-39) dla ręcznego karabinu maszynowego.

Wyjście ewakuacyjne

Wyjście ewakuacyjne miało umożliwić załodze opuszczenie schronu w przypadku zaklinowania się wejściowych  drzwi pancernych. Składało się z dwóch równoległych pionowych szybów połączonych krótkim poziomym korytarzem pod fundamentem schronu (Rys. 01). Wyjście do szybu od strony izby socjalnej chronione było gazoszczelną okrągłą pokrywą lub czworokątną klapą. Poziomy odcinek korytarza pod fundamentem schronu zamykany był za pomocą dwuteowników wsuwanych w poprzeczny kanał. Czworokątny otwór szybu ewakuacyjnego znajdował się poniżej wnęki strzelnicy obrony zapola.
W przypadku wysokiego poziomu wód gruntowych, stosowano znacznie prostsze rozwiązania. Wyjście ewakuacyjne mogło być umieszczone w tylnej ścianie schronu (Fot. 02b) nad poziomem gruntu. Zabezpieczone było dwoma rzędami teowników, wsuwanych w pozycji pionowej w poprzeczny kanał. Takie rozwiązanie zastosowano w jednym ze schronów w pobliżu miejscowości Podemszczyzna (Rawsko-Ruski RU). Innym rozwiązaniem, bezpieczniejszym dla załogi obiektu, było wyjście ewakuacyjne umieszczone w ścianie pomiędzy izbą załogi a korytarzem wejściowym (Fot. 02a). Lokalizację obu rozwiązań zaznaczono na Rys. 02 i 03.

Fot. 02a. Wyjście ewakuacyjne w ścianie pomiędzy izbą załogi a korytarzem wejściowym do schronu. Fot. 02b. Wyjście ewakuacyjne w tylnej ścianie schronu.
Rys. 02. Schemat tylnej części PDOT – jednokondygnacyjnego schronu na 3 ckm. – 1. korytarz, – 2. śluza przeciwgazowa, – 3. korytarz ze strzelnicą obrony bezpośredniej, – 8. izba załogi, – 9. izba filtrów, – 10. pomieszczenie socjalne ze strzelnicą obrony wejścia i zapola, włazem wyjścia ewakuacyjnego i WC, – 11. studnia, – 12. kotwy do mocowania stolika na wentylator, – 13. strzelnica obrony wejścia i zapola, – 16. właz wyjścia ewakuacyjnego.
Rys. 03. Schemat tylnej części jednokondygnacyjnego schronu na 3 ckm. – 1. korytarz, – 2. śluza przeciwgazowa, – 3. korytarz ze strzelnicą obrony bezpośredniej, – 8. izba załogi, – 9. izba filtrów, – 10. pomieszczenie socjalne ze strzelnicą obrony wejścia i zapola, włazem wyjścia ewakuacyjnego i WC, – 11. studnia, – 12. kotwy do mocowania stolika na wentylator, – 13. strzelnica obrony wejścia i zapola, – 17. wyjście ewakuacyjne.

Więcej informacji o schronie w opracowaniu „PDOT – jednokondygnacyjny schron na trzy ckm„.

 

Fot. 03. PDOT – Jednokondygnacyjny schron na trzy ckm i rkm od strony przedpola. (Gromadzyn – Osowiecki Rejon Umocniony).