Ofen Wt 80 – gazoszczelny piec w niemieckiej fortyfikacji stałej
Konstrukcję gazoszczelnego i odpornego na ciśnienie pieca, przeznaczonego do ogrzewania pomieszczeń obiektów fortyfikacji stałej, opracowano w 1938 roku. Producentem pieca była firma W. Ernst Haas & Sohn z siedzibą w miejscowości Sinn w Hesji. Piece produkowane były w odlewni żeliwa „Neuhoffnungshütte”.
Piec Wt 80 składa się z cylindrycznego żeliwnego korpusu (Rys. 2. – 1.). W jego dolnej części znajduje się podstawa (Rys. 2. – 2.), umożliwiająca mocowanie pieca za pomocą czterech kotw do betonowego cokołu. Górna część korpusu zakończona została kołnierzem (Rys. 2. – 9.) Do niego mocowano zaworu odcinający (Rys. 2. – 10.) wraz z przewodem odprowadzającym gazy spalinowe. W górnej części pieca znajduje się przestrzeń spalania. Od dołu ogranicza ją żeliwna ściana komory spalania (Rys. 2. – 5.) z rusztem (Rys. 2. – 4.). Elementy te ulegają zużyciu w procesie eksploatacji pieca. Dlatego też dolna żeliwna ściana komory spalania została zaprojektowana jako konstrukcja segmentowa. Umożliwia ona wymianę uszkodzonych lub zużytych segmentów po przez drzwiczki (Rys. 2. – 6.) pieca. Zalecano okresową kontrolę tych elementów. Części i podzespoły posiadały numerację, która ułatwiała wymianę (zamawianie) zużytych na nowe.
Uchylne w poziomie drzwiczki (Rys. 2. – 6.) na wsporniku (Rys. 2. – 7.) stanowią podzespół, wymieniany w komplecie. Drzwiczki (Rys. 2. – 6.) są dociskane za pomocą śruby z pokrętłem (Rys. 2. – 8.) do obudowy pieca. Pozwalają na całkowite odcięcie dopływu powietrza.
Zapraszam
Więcej informacji: Ofen Wt 80 – gazoszczelny piec
Warszawa, 27.12.2016 r.
Regelbau R 105 – ogrzewanie schronu w 1940 r.
/
Fot. 01. Komin wraz z ocembrowanym szybem. (Schron R 105a z 1940 roku).
W schronie R 105a z 1940 roku zmieniono układ usuwania gazów spalinowych z pieca grzewczego. Wprowadzono piece o nowoczesnej konstrukcji, posiadające własny zawór odcinający. Zmieniono położenie komina. Otwór zsypowy znajdował się teraz w ścianie bocznej, zabezpieczonej pionowym ocembrowanym szybem. Ściana ta posiadała obsyp kamienno-ziemny. Dwa rozwiązania szybów o różnym kształcie w przekroju normalnym, występujące w schronach R 105 z Pozycji Pisy (niem. Galindestellung), zostały zaprezentowane na kolejnych zdjęciach.
Zapraszam
Więcej informacji: Regelbau R 105 – ogrzewanie schronu w 1940 r.
Warszawa, 20.12.2016 r.
Regelbau R 105 – ogrzewanie schronu w 1939 r.
W schronie R 105b z 1939 roku zastosowano piec do ogrzewania pomieszczenia załogi i podgrzewania posiłków. Wykorzystanie pieca w schronie bojowym było jednak znacznie ograniczone. Wydobywający się z komina dym pozwalał nieprzyjacielowi na zlokalizowanie obiektów. Zasady użytkowania pieca regulowały kolejne instrukcje. Na ścianach pomieszczeń umieszczano napisy eksploatacyjne dotyczące zasad użytkowania sprzętu.
Zapraszam
Więcej informacji: Regelbau R 105 – ogrzewanie schronu w 1939 r.
Warszawa, 18.12.2016 r.
Mała płyta pancerna ze strzelnicą ckm – 1936 r.
Małe płyty pancerne ze strzelnicą ckm zostały osadzone po raz pierwszy w schronie bojowym opracowanym w 1935 roku a wzniesionym na wiosnę 1936 roku na zapolu prawoskrzydłowego dzieła grupy fortowej „Carski Dar”. Obiekt do ognia dwubocznego otrzymał strop o grubości około 1,60 m a ściany boczne o grubości 1,75 m. Trzy stanowiska ckm do ognia bocznego, w tym dwa o równoległych kierunkach ognia (Fot. 01.), chronione były pancerzami nowego typu. Zastosowane rozwiązania zasadniczo odbiegały od górnośląskich, poleskich czy też baranowickich. Cechą charakterystyczną polskich fortyfikacji stałych okresu międzywojennego była niepowtarzalność rozwiązań konstrukcyjnych, stosowanych w poszczególnych regionach.
Zapraszam
Więcej informacji: Mała płyta pancerna ze strzelnicą ckm – 1936 r.
Warszawa, 13.12.2016 r.
Usuwanie łusek z kopuły – 1937 rok
W latach trzydziestych okresu międzywojennego, Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych (GISZ) opracowywał wytyczne dotyczące konstrukcji i wymagań stawianym obiektom fortyfikacji. Podstawowym problemem, występującym w schronach fortyfikacji stałej, było sprawne usuwanie gazów prochowych z izb bojowych. Początkowo problem starano rozwiązać poprzez odpowiednie napowietrzanie kopuł i izb bojowych. Instrukcja Fort. z 1934 roku z klauzulą „Do użytku służbowego” (poufne) pt. „Schron bojowy dla ochrony międzypola i boku punktu oporu”, opracowana przez Wydział Fortyfikacji (wtedy jeszcze w Ministerstwie Spraw Wojskowych) zakładała napowietrzanie izb bojowych podczas prowadzenia ognia nieprzefiltrowanym powietrzem celem usunięcia trującego tlenku węgla, podstawowego składnika gazów prochowych. W przypadku ataku gazowego wroga, obsługa stanowisk bojowych karabinów maszynowych miała prowadzić ogień w maskach.
Zapraszam
Więcej informacji: Usuwanie łusek z kopuły -1937 rok
Warszawa, 04.12.2016 r.
Pancerz skrzynkowy – Gazoszczelna wkładka
Górna część wkładki, zamykana obrotowym zamknięciem ze szczeliną obserwacyjną, służyła celowniczemu ciężkiego karabinu maszynowego przede wszystkim do prowadzenia obserwacji a w uzasadnionych tylko przypadkach do celowania. Otwór zabezpieczono od wewnątrz dwuczęściowym stalowym korpusem z obrotowym zamknięciem. Korpus przykręcano do pancerza za pomocą czterech śrub z ołowianymi podkładkami. Ich zadaniem było zabezpieczenie śrub przed zerwaniem w przypadku powstania plastycznych odkształceń ostrzelanego pancerza. Stosowane były powszechnie w konstrukcjach pancerzy fortecznych niezależnie od kraju pochodzenia.
Więcej informacji: Pancerz skrzynkowy – Gazoszczelna wkładka
Płyta pancerna ze strzelnicą ckm – modyfikacja z 1937 roku
W 1937 roku wprowadzono zmiany konstrukcyjne w płycie pancernej chroniącej stanowisko broni maszynowych w schronach fortyfikacji stałej. Wymiary gabarytowe płyty pancernej nie uległy zmianie. Strzelnica dla ciężkiego karabinu maszynowego otrzymała prostokątny kształt. Otwór strzelnicy w świetle posiada wymiary 155 x 140 mm. Rozglifienie pozwalało na prowadzenie ognia w zakresie od +100 do – 150 w płaszczyźnie pionowej a w płaszczyźnie poziomej od +300 do – 300 względem osi strzelnicy. Mimo zaawansowanych prac nad płytami pancernymi z jednostronnie utwardzoną zewnętrzną powierzchnią czołową (w polskim nazewnictwie z lat trzydziestych zeszłego wieku były określane jako płyty pancerne „cementowane”), pancerz nadal wykonywany był ze stali konstrukcyjnej podwyższonej jakości o średniej zawartości węgla. Własności fizyczne nie ulegały zmianie w funkcji odległości od czoła płyty. Taki pancerz nazywano jednorodnym.
Zapraszam
Więcej informacji: Płyta pancerna ze strzelnicą ckm – modyfikacja z 1937 roku
Warszawa, 29.11.2016 r.
Polska płyta pancerna ze strzelnią ckm – 1936 r.
Płyta pancerna ze strzelnicą ckm została zastosowana w schronach budowanych w 1936 roku. Jednorodna walcowana płyta ze stali konstrukcyjnej o podwyższonej jakości i średniej zawartości węgla osadzana była na zewnętrznym licu ściany. Wymiary płyty wynoszą 1550 x 1350 x 80 mm. Łączna grubość pancerza, mierzona na wysokości strzelnicy była równa 110 mm. Obejmowała pancerz zasadniczy i płytę czołową pancerza przeciwodpryskowego.
Płyta pancerna mocowana była za pomocą czterech kotw o średnicy 40 mm. Były prowadzone przez ścianę schronu w stalowych rurach bez szwu. Kotwy wykonywano z ciągliwej stali o wydłużeniu do 24%. Stały docisk płyty do ściany schronu zapewniała nakrętka z zestawem podkładek, nakręcana na gwintowane zakończenie kotwy (Fot. 08).
Płyta pancerna posiadała spawany elektrycznie pancerz przeciwodłamkowy, wykonany z blach o grubości 30 mm. Składał się z czterech płyt. Podstawowym elementem konstrukcyjnym była płyta czołowa, zamocowana równolegle do płyty pancernej. Dwie boczne, mocowane do czołowej, zostały wygięte tak, aby zwiększyć przestrzeń dla obsługi ciężkiego karabinu maszynowego. Górna, lekko pochylona w kierunku czołowej, usztywniała konstrukcję pancerza przeciwodłamkowego.
Zapraszam
Więcej informacji: Polska płyta pancerna ze strzelnicą ckm – 1936 rok
Warszawa, 24.11.2016 r.
Chłodzenie lufy karabinu maszynowego we francuskiej fortyfikacji stałej
Do podstawowego uzbrojenia francuskich schronów fortyfikacji stałej należał 7,5 mm karabin maszynowy MAC 31 F (Jumelage de Mitrailleuses modèle 1931F). Posiadał niewymienną lufę chłodzoną powietrzem. Ze względu na ten mankament opracowano podstawę forteczną, na której mocowano równolegle dwa egzemplarze. Prowadzono z nich naprzemienny ogień krótkimi seriami, co miało eliminować szybkie przegrzewanie się luf. Trwałość lufy określana była na 15 000 strzałów.
Jak schładzano lufę karabinu maszynowego …..
Zapraszam
Więcej informacji: Chłodzenie lufy karabinu maszynowego we francuskiej fortyfikacji stałej
Warszawa, 22.11.2016 r.
Schrony bojowe R 105a dla broni maszynowej (niem. MG-Kasematte mit Kleinstglocke und Flankierungsanlage), wznoszone od 1940 roku na nowej pozycji obronnej wzdłuż rzeki Pisy (Galindestellung) wyposażono w pancerze o wyższej odporności na przebicie. Orylony chroniły strzelnice przed bocznym ostrzałem (Fot. 19.). Główne stanowisko bojowe umieszczone było za 200 mm gazoszczelną płytą pancerną 78P9 o odporności B. W przeciwieństwie do rozwiązań stosowanych w poprzednich latach, płyta pancerna została przesunięta z lica ściany. Uzyskano w ten sposób dodatkową ochronę przed bezpośrednim ostrzałem. Zastosowano MG 34 na podstawie fortecznej z 1934 roku. Wystrzelone łuski zbierane były do podwieszonego pod karabinem maszynowym worka. Rozwiązanie to zasadniczo obniżyło ilość gazów prochowych zanieczyszczających pomieszczenie bojowe. Łuski z wystrzelonych nabojów nie zalegały na posadzce izby bojowej. Otwór strzelnicy posiadał gazoszczelne kuliste zamknięcie.
Zapraszam.
Więcej informacji: Regelbau R 105 – niemiecki schron bojowy z 1940 roku – Część II
Warszawa, 15.11.2016 r.
Układ wentylacji w obiektach bojowych fortyfikacji stałej miał zabezpieczyć niezbędną ilość powietrza dla funkcjonowania ich załogi. W przypadku ataku gazowego zestaw filtrów przeciwchemicznych pozwalał na skuteczne oczyszczenie skażonego powietrza. Niniejsze opracowanie jest jednym z kilku, które pojawią się na stronie hauba.pl, a będą dotyczyły układów wentylacji, podzespołów i ich konstrukcji.
Tym razem mam przyjemność zaprezentować opracowanie pana Pawała Pochockiego dotyczące konstrukcji niemieckiego filtra przeciwpyłowego VW (In Fest – Normblatt Nr. 2203), stosowanego w wentylatorach HES 1,2.
Zapraszam
Franz Aufmann
Więcej informacji: Niemiecki filtr przeciwpyłowy – Filter VW 1,2 w obiektach fortyfikacji stałej
Warszawa, 10.11.2016 r.
Überdruckventil – niemiecki zawór nadciśnieniowy firmy Drägerwerk
Utrzymywanie w obiekcie fortecznym stałego nadciśnienia pozwalało zapewnić warunek gazoszczelności. Przenikanie zanieczyszczonego lub skażonego powietrza do wnętrza schronu było utrudnione. Nadciśnienie w schronie zapewniał układ nawiewu powietrza. Stosowano filtrowentylatory HES. Standardowe wyposażenie niemieckiego schronu można zobaczyć w dwóch obiektach na Dąbrowieckiej Górze – Przedmoście Warszawy, które znajdują się pod opieką prężnie działającego zespołu ludzi, zainteresowanych fortyfikacjami. Tam też wykonano zdjęcie zaworu.
Zapraszam.
Więcej informacji: Überdruckventil – niemiecki zawór nadciśnieniowy firmy Drägerwerk
Warszawa, 04.11.2016 r.
Regelbau R 105 – niemiecki schron bojowy z 1939 roku – część I
Na przełomie lat 1938/39 opracowywano pod nadzorem Waffenamt nowe konstrukcje schronów bojowych w związku z planowanym wprowadzeniem nowej odporności dzieł fortecznych na ostrzał, określanej jako B neu. Oznaczało to, że obiekty budowane zgodnie z nowymi założeniami będą posiadały żelbetowe ściany o grubości 2 metrów. Stropy wzmacniano standardowo stalowymi profilami dwuteowymi, między którymi rozłożono arkusze z blachy stalowej.
Podstawowe uzbrojenie schronu, ciężki karabin maszynowy MG08 na podstawie fortecznej, umieszczono za 100 mm stalową płytą 7P7 (więcej >) z niegazoszczelną strzelnicą. W poprzednich latach płyta pancerna lub stalowa, chroniąca stanowisko bojowe ckm, była umieszczana standardowo w niemieckiej fortyfikacji stałej na zewnętrznym licu ściany. W przypadku nowo projektowanych schronów została cofnięta w głąb ściany w celu zminimalizowania możliwości bocznego ostrzału. Nowością pośród planowanych rozwiązań konstrukcyjnych było wprowadzenie orylonu, przedłużającego ścianę czołową schronu przy strzelnicy broni maszynowej. Zabezpieczał płytę ze strzelnicą przed skośnym ostrzałem od strony przedpola (Fot. 01.).
Zapraszam.
Więcej informacji: Regelbau R 105 – Niemiecki schron bojowy z 1939 roku
Warszawa, 28.10.2016 r.
Gewehrschartenverschluss 48P8 – pancerz zamknięcia strzelnicy dla broni ręcznej.
Gewehrschartenverschluss 48P8 – Pancerz zamknięcia strzelnicy dla broni ręcznej był jednym z najczęściej stosowanym w niemieckiej fortyfikacji stałej do obrony wejścia. Początkowo umieszczany był również w zewnętrznych strzelnicach obrony wejścia i zapola.
Strzelnica do obrony bliskiej wycięta była w płycie stalowej o wymiarach zewnętrznych 760 x 830 mm i grubości 40 mm. Większa część płyty ukryta jest w ścianie schronu. Otwór strzelnicy o wymiarach 80 x 120 mm zamykany jest za pomocą zsuwy umieszczonej między dwoma prowadnicami.
Zapraszam.
Więcej informacji: Gewehrschartenverschluss 48P8 – Pancerz strzelnicy dla broni ręcznej.
Warszawa, 21.10.2016 r.
ODOT – dwukondygnacyjny schron na trzy 45 mm armaty
Jednym z typów schronów, często uwzględnianym w planie ogni punktu oporu był schron bojowy na trzy 45 mm armaty przeciwpancerne. Występował w jednokondygnacyjnej i dwukondygnacyjnej wersji. Schron otrzymał wyjątkowo silne uzbrojenie i zaliczał się do najlepiej uzbrojonych obiektów bojowych europejskiej fortyfikacji stałej (o zbliżonej kubaturze) wybudowanych w okresie międzywojennym. Uzbrojenie schronu stanowiły stanowiska bojowe na 45 mm armatę przeciwpancerną wz. 1934 sprzężoną z 7,62 mm ciężkim karabinem maszynowym wz. 39 DS, umieszczone w trzech strzelnicach ściennych. W terminologii radzieckiej takie stanowisko armaty przeciwpancernej za dwudzielnym staliwnym pancerzem funkcjonowało pod nazwą zestawu DOT-4 (dalej DOT-4).
Zapraszam.
Więcej informacji: ODOT – dwukondygnacyjny schron na trzy 45 mm armaty
Warszawa, 14.10.2016 r.
Układ chłodzenia ckm w polskiej fortyfikacji stałej
1.0. Chłodnica ciężkiego karabinu maszynowego wz. 30
Podstawowym uzbrojeniem polskich schronów dla broni maszynowej [02] był w okresie międzywojennym 7,9 mm ciężki karabin maszynowy wz. 30. Prowadzenie ognia odbywało się na zasadzie wykorzystania krótkiego odrzutu lufy. Celownik krzywkowy z muszką wyskalowany był w zakresie 300 – 2000 metrów. Skuteczny zasięg wynosił 1200 m. W wersji podstawowej na podstawie wz. 30 lub wz. 34 stosowany był w schronach fortyfikacji polowej. Ustawiany był za strzelnicą na drewnianym stole. Tylko nieliczne żelbetowe schrony fortyfikacji polowej zaprojektowano z ambrazurą chronioną dwudzielnym pancerzem. W tych obiektach wykorzystywano jeden z typów podstaw fortecznych. W schronach fortyfikacji stałej ciężki karabin maszynowy ustawiony był wyłącznie na podstawie fortecznej. Zrekonstruowane stanowisko ckm wz. 30 za pancerzem ściennym z 1937 roku znajduje się w schronie nr 52 w miejscowości Dobieszowice-Wesoła. Opiekę nad schronem sprawuje koło terenowe „Dobieszowice” Stowarzyszenia na Rzecz Zabytków Fortyfikacji „Pro Fortalicium”.
Zapraszam.
Więcej informacji: Układ chłodzenia ciężkiego karabinu maszynowego w polskiej fortyfikacji stałej
Warszawa, 30.09.2016 r.
Linia Mołotowa – Układ usuwania gazów prochowych w schronie OPDOT na dwa ckm-y i armatę ppanc
W lewej izbie bojowej zamontowano na dwóch wspornikach (Fot.01. -c) wentylator promieniowy KP-4 do usuwania gazów prochowych z 3 izb bojowych. Ze względu na ograniczoną powierzchnię i konieczność zapewnienia dostatecznego miejsca dla żołnierza obsługującego napęd ręczny (awaryjny), zdecydowano się na poprowadzenie przewodu doprowadzającego gazy prochowe do wentylatora przez technologiczny otwór w ścianie (Fot. 01. -d i Fot. 02.). Po osadzeniu rury zamurowywano otwór technologiczny. Takie rozwiązanie umożliwiło umieszczenie wentylatora przy powierzchni ściany. W innych typach schronów (np. OPPK) wykonywano w ścianie pionowy kanał na przewód doprowadzający gazy prochowe do wentylatora. Na zastosowanie wspomnianego rozwiązania w omawianym schronie nie pozwalała grubość ściany działowej pomiędzy izbami, która wynosiła około 30 cm. Fot. 02 prezentuje centralną izbę bojową na ckm. Na zdjęciu widoczne są uchwyty dla rur odprowadzających gazy prochowe. Jeden, dla poziomego odcinka przewodu, przebiegającego przy ścianie nad pancerzem stanowiska bojowego, znajduje się pod stropem (po prawej stronie zdjęcia). W prawym narożu izby, w połowie wysokości pomiędzy stropem a prostokątnym otworem technologicznym w ścianie, umieszczono uchwyt dla pionowej rury, doprowadzającej gazy prochowe do wentylatora.
Zapraszam.
Więcej informacji: Linia Mołotowa – Układ usuwania gazów prochowych w schronie OPDOT na dwa ckm-y i armatę ppanc
Warszawa, 22.09.2016 r.
Odcinek Nowogród – schron bojowy E
Podstawowym uzbrojeniem schronu były trzy ciężkie karabiny maszynowe. Dwa z nich umieszczono na podstawach fortecznych za pancerzami ściennymi w zachodniej i wschodniej izbie bojowej. Osie strzelnic wytyczały kierunek ostrzału. Oba stanowiska przygotowane były do prowadzenia ognia bocznego. Miały stawiać płaskie zapory ogniowe. Był to najskuteczniejszy sposób prowadzenia ognia z broni maszynowej. Trzeci ciężki karabin maszynowy posiadał stanowisko w gazoszczelnej kopule bojowej z 1937 roku, wykonanej przez Zakłady Ostrowieckie. Jego zadaniem była obrona przedpola w łącznym sektorze 180 stopni. Do tego celu przeznaczone były trzy gazoszczelne strzelnice wykonane w cylindrycznej części kopuły a rozstawione co 60 stopni względem pionowej osi kopuły. Czwarta strzelnica skierowana była w kierunku zapola.
Zapraszam.
Więcej informacji: Odcinek Nowogród – Schron bojowy E
Warszawa, 21.09.2016 r.
Kopuła bojowa na ckm schronu „E” w Nowogrodzie nad Narwią
Kopuła przeznaczona była dla schronów, w których ze względu na niskie położenie kopuły względem poziomu fundamentu, przewidziano boczne wejście do pomieszczenia bojowego. Pierwsze kopuły, posiadające tego typu rozwiązanie ale o nieznacznym wycięciu, osadzono w schronie bojowym punktu oporu wzg. 304,7 „Dąbrówka Wielka” na Górnym Śląsku (Fot. 05). Podobnie jak w Nowogrodzie nie wykorzystano ją zgodnie z przeznaczeniem. Wybrano standardowe rozwiązanie stosowane w schronach budowanych w 1939 roku z pionowym szybem wejściowym. Boczne wejście do kopuły w schronie „L” przy moście w Nowogrodzie zostało przysłonięte dwiema blachami. Ustawione po obu stronach ściany pancerza, zostały ściągnięte za pomocą dwóch pionowych rzędów śrub.
Zapraszam.
Więcej informacji: Kopuła bojowa na ckm schronu „E” w Nowogrodzie nad Narwią
Warszawa, 18.09.2016 r.
Oddziaływanie granatów przeciwpancernych na stropy żelbetowe polegało na:
a. wnikaniu w przeszkodę ślepego pocisku, którego energia uderzenia została całkowicie pochłonięta przez opór środowiska,
b. przebiciu na wylot przeszkody przez ślepy pocisk, posiadający energię uderzenia większą niż opór środowiska,
c. zniszczeniu przeszkody przez ostry pocisk o energii uderzenia pochłoniętej przez przeszkodę.
Graniczne przebicia stropów usiłowano uzyskać przy prowadzeniu ognia z moździerza o kalibrze 220 mm a następnie dla 310 mm. Pierwsze trzy strzały pociskami przeciwpancernymi oddano kolejno do stropów o grubości 70 cm, 90 cm i 120 cm.
Zapraszam.
Więcej informacji: Część II. Strzelanie do stropów. Porównawcze strzelania z ciężkich moździerzy 220 mm wz. 32 i 310 mm projektu I.T.U. w sierpniu 1939 roku w Modlinie.
Warszawa, 11.09.2016 r.
Część I. Strzelanie do kopuł pancernych. Porównawcze strzelania z ciężkich moździerzy 220 mm wz. 32 i 310 mm projektu I.T.U. w sierpniu 1939 roku w Modlinie.
Niniejsze opracowanie powstało tylko dzięki przypadkowemu odnalezieniu w Internecie archiwalnego zdjęcia. Na stronie internetowej http://fotopolska.eu/ znalazłem zdjęcie bez opisu (http://fotopolska.eu//foto/735/735597.jpg). Zdjęcie prezentuje stanowisko balistyczne do oceny skuteczności działania pocisków pancernych na forcie VI Czeczotki Twierdzy Modlin. Po prawej stronie znajduje się żelbetowa ściana o zróżnicowanej grubości, wykonana specjalnie do testu. Po prawej stronie widoczne są cztery kopuły (na zdjęciu koła) osadzone w żelbetowej cokole.
Zapraszam.
Więcej informacji: Część I. Strzelanie do kopuł pancernych. Porównawcze strzelania z ciężkich moździerzy 220 mm wz. 32 i 310 mm projektu I.T.U. w sierpniu 1939 roku w Modlinie.
Warszawa, 11.09.2016 r.
Rosyjska kopuła obserwacyjna według pomysłu płk. F. Golenkina
Więcej informacji: Rosyjska kopuła obserwacyjna według pomysłu płk. F. GolenkinaWarszawa, 08.09.2016 r.
Odcinek Nowogród – schron bojowy A
Schron broni maszynowej do ognia dwubocznego “A” (na mapie), położony na przybrzeżnych wydmach u podnóża wzgórza “Lepak”, był obiektem o największej kubaturze w pierwszej linii obrony odcinka “Nowogród”. Nie zachował się karnet schronu, czyli warunki wykonawcze dla danego obiektu bojowego. Informacje o konstrukcji schronu można było odnaleźć w rosyjskich archiwach. Fortyfikacje w Nowogrodzie znalazły się po radzieckiej stronie granicy wytyczonej zgodnie z zawartym paktem Ribbentrop – Mołotow a nieznacznie skorygowanej po podpisaniu traktatu o granicach i przyjaźni we wrześniu 1939 roku. Przejęte przez ZSRR fortyfikacje zostały zinwentaryzowane. Komisja pod przewodnictwem A. Panagsena rozpoznała wyjątkowo dokładnie pozyskane polskie fortyfikacje obronne w pasie działania Samodzielnej Grupy Operacyjnej “Narew”. Dla wybranych obiektów wykonano dokumentację techniczną. Dla omawianego schronu naniesiono nawet azymuty niemieckiego ostrzału artyleryjskiego strzelnic ściennych.
Zapraszam.
Więcej informacji: Odcinek Nowogród – schron bojowy A
Warszawa, 04.09.2016 r.
Odcinek Nowogród – schron bojowy B
Największym z zachowanych obiektów fortyfikacji stałej odcinka “Nowogród” jest schron położony na szczycie wzgórza 130,1. Otoczenie schronu na przestrzeni lat uległo zmianie. Teren wokół schronu nie był zalesiony. Las u podnóża wzniesienia został wykarczowany w 1939 roku. Położenie schronu zapewniało wyjątkowo dogodne warunki do obserwacji w głąb przedpola oraz linii obrony. Schron został zaprojektowany jako obiekt gazoszczelny. W stropie o zmiennej grubości osadzono dwie kopuły, gazoszczelną kopułę bojową Z.O z 1937 roku na ciężki karabin maszynowy i obserwacyjną HT z 1939 roku.
Zapraszam.
Więcej informacji: Odcinek Nowogród – schron bojowy B
Warszawa, 30.08.2016 r.
Gazoszczelna kopuła bojowa Z.O. na ckm z 1938 r. Zakładów Ostrowieckich
Spółka Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich otrzymuje po raz pierwszy w 1938 roku zamówienie na nowy typ gazoszczelnej kopuły na ciężki karabin maszynowy. Zgodnie z założeniami pancerz posiada cztery strzelnice gazoszczelne i dwa otwory do obserwacji lub obrony bezpośredniej stropu schronu.
Strzelnicę broni maszynowej o zarycie prostokątnym wypełnia staliwna wkładka (Fot. 02). Rozwiązanie wzorowane było na sprawdzonej już konstrukcji gazoszczelnego zamknięcia strzelnicy pancerza skrzynkowego z 1937 roku.
Zapraszam.
Więcej informacji: Gazoszczelna kopuła bojowa Zakładów Ostrowieckich na ckm z 1938 r.
Warszawa, 19.08.2016 r.
Pierwsze polskie gazoszczelne kopuły bojowe na ckm z okresu międzywojennego
Pierwsze polskie kopuły bojowe w wersji gazoszczelnej zostały wykonane przez Spółkę Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich w 1937 roku, która to była w tym okresie jedynym dostawcą pancerzy staliwnych dla potrzeb Wojska Polskiego. Kopuły gazoszczelne były przeznaczone wyłącznie dla potrzeb fortyfikacji budowanych na wschodnich terenach Polski. W centralnej Polsce zostały zastosowane dopiero w 1939 roku. Punkt oporu w Nowogrodzie nad Narwią, budowany pod nadzorem Kierownictwa Robót nr 20, został wyposażony w pancerze pochodzące ze składów na Polesiu.
Zapraszam.
Więcej informacji: Pierwsze polskie gazoszczelne kopuły bojowe na ckm z okresu międzywojennego
Warszawa, 14.08.2016 r.
Więcej informacji: Gazoszczelna kopuła bojowa Z.O. z 1937 roku na ckm
Warszawa, 01.09.2016 r.
PPK – dwukondygnacyjny schron do ognia bocznego na 2 ckmy
Dwukondygnacyjny schron do ognia bocznego na dwa ciężkie karabiny maszynowe (ros. двуэтажный пулеметный полукапонир на две пулемётные установки) o równoległych kierunkach ognia jest obiektem często spotykanym na “Linii Mołotowa”. Obiekt został zaprojektowany jako gazoszczelny z pełnym zapleczem technicznym, obejmującym maszynownię z agregatem prądotwórczym i systemem wentylacyjnym z przeciwchemicznymi filtrami.
Dolna kondygnacja znajduje się poniżej poziomu gruntu. Przed ścianą czołową ze strzelnicami znajduje się rów diamentowy. Utrudniał podejście do strzelnic i uniemożliwiał ich zasypanie przez grunt lub gruz przemieszczony podczas ostrzału artyleryjskiego. Przednia ściana została przedłużona orylonem chroniącym strzelnice przed bocznym ostrzałem. Powinna być obsypana nasypem kamienno-ziemnym, chroniącym przed ostrzałem od strony przedpola. Wejście znajdowało się w tylnej ścianie.
Schron posiada dwa stanowiska bojowe 7,62 mm ciężkich karabinów maszynowych Maxim wz. 1919/28. Obsadę stanowiska stanowiło trzech żołnierzy w tym dowódca w stopniu podoficera. Broń osadzono na podstawie fortecznej z 1939 roku za dwudzielnym staliwnym pancerzem skrzynkowym. W nomenklaturze radzieckiej takie stanowisko bojowe posiadało oznaczenie NPS-3. (więcej >>>).
Zapraszam.
Więcej informacji: PPK – Dwukondygnacyjny schron do ognia bocznego na 2 ckmy
Warszawa, 09.08.2016 r.
Stahl – und Panzer- Platten – Stalowe i pancerne płyty
Płyta, jako podzespół, jest powszechnie stosowana w konstrukcjach o przeznaczeniu militarnych, niezbędna przy produkcji statków lub czołgów. Płyta ze strzelnicą (niem. Schartenplatte) była podstawowym pancerzem chroniącym stanowiska bojowe w niemieckiej fortyfikacji stałej na przełomie lat trzydziestych i czterdziestych zeszłego stulecia. Badania balistyczne, przeprowadzone w latach trzydziestych miały na celu optymalizację właściwości fizycznych płyt. Najwyższą oporność na przebicie konwencjonalnym pociskiem przeciwpancernym osiągały płyty wykonane z wysokostopowych stali. Ich skład chemiczny zawierał takie składniki jak chrom, nikiel i molibden w odpowiednich proporcjach. Koszt wykonania takiego pancerza był wyższy niż ze stali niestopowych. Decydował o tym bardziej skomplikowany proces technologiczny oraz wysokie ceny składników stopowych. Po 1939 roku pojawił się dodatkowy problem związany z dostępnością surowców do uszlachetniania stali [01]. Standardowy skład chemiczny stali i staliwa do produkcji pancerzy był kilkukrotnie korygowany. (więcej >>>).
Zapraszam.
Więcej informacji: Stahl – und Panzer- Platten – Stalowe i pancerne płyty
Warszawa, 28.07.2016 r.
Stahl- Schartenplatte 7P7 – Stalowa płyta ze strzelnicą 7P7
Płyta stalowa 7P7 ze strzelnicą (niem. Stahl- Schartenplatte für MG), chroniąca stanowisko ciężkiego karabinu maszynowego, była jednym z najbardziej popularnych pancerzy niemieckich fortyfikacji stałych okresu międzywojennego. Konstrukcja płyty została opracowana przez Waffen-Prüf-Amt 5 [01]. Wykorzystano wcześniejsze doświadczenia i sprawdzone rozwiązania zastosowane w już produkowanych płytach, ale o niższej odporności.
Grubość płyty wynosi 100 mm, co odpowiada ówczesnej klasie oporności B1. Pierwsze egzemplarze wyprodukowano w 1934 roku. Łącznie wykonano 7563 egzemplarzy z czego 2693 sztuki pozostawały w dniu 15.02.1941 roku na składach [02].
Produkowano ją ze stali walcowanej o składzie chemicznym, która aktualnie odpowiada stali konstrukcyjnej niestopowej w gatunku S275 (St44). Struktura płyty w przekroju poprzecznym jest jednorodna. Nie stwierdzono zastosowania obróbki cieplno chemicznej stosowanej dla płyt pancernych. (więcej >>>).
Zapraszam.
Więcej informacji: Stahl- Schartenplatte – Stalowa płyta ze strzelnicą 7P7
Warszawa, 25.07.2016 r.
Stanowisko obserwacyjne w Starym Osiecznie
Unikalne stanowisko obserwacyjne dla obserwatora artylerii (Fot. 01) znajduje się w Starym Osiecznie (wówczas Hochzeit) na prawym brzegu Drawy [01]. Zostało wysunięte o około 300 metrów w kierunku wschodnim przed linię schronów bojowych odcinka taktycznego “Hochzeit”, którego celem była obrona pozycji wzdłuż rzeki Drawy i ważnej przeprawy mostowej. Zadaniem stanowiska była obserwacja przedpola i określanie współrzędnych celów dla artylerii polowej, wspierającej obronę oraz ewentualne działanie zaczepne własnych wojsk.
Zapraszam.
Więcej informacji: Stanowisko obserwacyjne w Starym Osiecznie
Warszawa, 08.07.2016 r.
Polskie wyposażenie na Linii Mołotowa
Ciekawego odkrycia dokonało Stowarzyszenie „Kaponiera – Przemyski Obszar Warowny” z Przemyśla przy inwentaryzacji dwukondygnacyjnego schronu bojowego dla broni przeciwpancernej i maszynowej do ognia jednobocznego (OPPK), położonego w pobliżu miejscowości Medyka. Z pomieszczenia znajdującego się poniżej izb bojowych, wydobyto uszkodzony siłą wybuchu silnik wysokoprężny. Jego szybką identyfikację umożliwiła zachowana oryginalna tabliczka znamionowa (Fot. 01). Producentem silnika wysokoprężnego była brytyjska firma Blackstone & Company Limited, której zakłady mieściły się w miejscowości Stanford. W ten typ silnika wyposażano od 1937 roku obiekty polskiej fortyfikacji stałej. Stosowany był do napędu głównego wentylatora i prądnicy (więcej >>>).
Kolejną, ważną wskazówką była metalowa tabliczka, nitowana do korpusu silnika z napisem: inż. Stan. Szafnicki Warszawa. Informacje te pozwoliły ustalić, że ten właśnie egzemplarz silnika został sprowadzony do Polski dla potrzeb Wojska Polskiego przez firmę inż. Stanisława Szafnickiego w maju 1939 roku. Prawdopodobnie silnik przeznaczony był do jednego z polskich schronów na wschodnich terenach Polski, które to zostały zajęte przez ZSRR po agresji we wrześniu 1939 roku.
Zapraszam.
Więcej informacji: Polskie wyposażenie na “Linii Mołotowa”
Warszawa, 24.06.2016
Kleinstglocken – typoszereg małych kopuł obserwacyjnych
“Wielkość” była atutem kopuł z typoszeregu “Kleinstglocke”. Małe kopuły dla obserwatora piechoty (niem. Kleinstglocke für Infanterie Beobachtung) były stosowne od 1934 roku w niemieckich dziełach fortyfikacji stałej. Osadzano je w stropach dzieł fortecznych, w których nie przewidziano kopuł bojowych, obserwacji i obrony przedpola. Chroniły stanowisko do obserwacji pola walki, naprowadzania na cel i kierowania ogniem. W późniejszym okresie wykorzystywano je w schronach typu B-Werk, które wyposażono w granatnik M 19.
Najwcześniejsza konstrukcja staliwnego pancerza, opracowana przez Waffen-Prüf-Amt 5 [01], posiadała grubość ścian równą 60 mm, co opowiadało klasie odporności na ostrzał “C”. W katalogu niemieckich pancerzy (Panzer Atlas z 1942 r.) posiada oznaczenie 9P7. Osadzana była w dziełach fortecznych, wykonanych w klasie odporności “B1” i “B/B1”.
Zapraszam.
Więcej informacji: Kleinstglocken – typoszereg małych kopuł obserwacyjnych
Więcej informacji: Kleinstglocke 9P7 – Mała kopuła dla obserwatora piechoty
Więcej informacji: Kleinstglocke 90P9 – mała kopuła dla obserwatora piechoty
Warszawa, 15.06.2016
OPDOT – dwukondygnacyjny schron na dwa ckm-y i 45 mm armatę
Konstrukcja dwukondygnacyjnego schronu na dwa ckm-y i 45 mm armatę przeciwpancerną w prawej izbie (OPDOT) (ros. двуэтажная ОПДОТ на две пулемётные установки и 45 мм пушку в правом каземате) pochodzi z 1940 roku. W projekcie założono dwie grubości ścian narażonych na ostrzał. Wynosiły 215 mm i 155 mm. W dwóch izbach, lewej i centralnej, znajduje się po jednym stanowisku bojowym dla 7,62 mm ciężkich karabinów maszynowych wz. 1919/1939 Maxim (NPS-3). W prawej izbie umieszczono stanowisko 45 mm armaty przeciwpancernej sprzężonej z 7,62 mm ciężkim karabinem maszynowym wz. 39 DS.
Łączny sektor ognia z trzech stanowisk bojowych wynosił 170 stopni. W odległości 39-40 metrów od schronu zanika pole martwe. Sektory ognia (60 stopni w płaszczyźnie poziomej) z sąsiadujących strzelnic zaczynają się uzupełniać.
Schron należał to typu obiektów często występujących na „Linii Mołotowa” (nieformalna nazwa). Konstrukcja standardowego schronu mogła być modyfikowana w zależności od wymagań taktyczno-obronnych danego punktu oporu. Obiekt tego typu, ze zmianami wynikającymi z planu ogni, znajduje się w pobliżu miejscowości Przyborowo (Osowiecki RU).
Więcej informacji: OPDOT – dwukondygnacyjny schron na dwa ckm-y i 45 mm
Warszawa, 09.06.2016
OPDOT – schron na 45 mm armatę, ckm i rkm
Konstrukcja jednokondygnacyjnego schronu (OPDOT) dla 45 mm armaty i ciężkiego karabinu maszynowego (ros. одноэтажная ОПДОТ на 1 – 45 мм пушку, одну пулемётную установку и один ручной пулемёт) pochodzi z 1940 roku . W pierwotnym projekcie zakładano grubość ścian czołowych na 210 cm i 155 cm. Wewnętrzne powierzchnie stropu i ścian narożnych na ostrzał otrzymały sztywne zabezpieczenie przeciw odłamkowe w postaci pasów stalowej blachy o grubości 6 mm, umieszczonej pomiędzy dwuteowymi profilami stalowymi № 14-22. Maksymalne rozstawie profili stropu wynosi około 35 cm a ścian 60 cm. Pozostałe ściany, nie narażone na bezpośredni ostrzał, otrzymały standardowe zabezpieczenie przeciw odłamkowe w postaci siatki stalowej o grubości 5 mm. Schrony tego typu często występowały na „Linii Mołotowa”.
Odkopany schron dla 45 mm armaty i ciężkiego karabinu maszynowego (OPDOT ) daje możliwość zapoznania się ze stosowanymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi, które w większości przypadków są niewidoczne.
Więcej informacji: OPDOT – Jednokondygnacyjny schron na 45 mm armatę, ciężki karabin maszynowy i rkm
Warszawa, 06.06.2016
Silnik wysokoprężny Blackstone DB3 w polskiej fortyfikacji stałej
Zastosowanie silnika wysokoprężnego do napędu głównego wentylatora układu napowietrzania schronów, przewidywano już w polskich schronach bojowych budowanych od 1937 roku. Producentem jednostki napędowej była brytyjska firma Blackstone & Company Limited, której zakłady mieściły się w miejscowości Stanford. Był to jednocylindrowy silnik typu DB3 pracujący w układzie pionowym. Posiadał moc 4,5 KM przy prędkości obrotowej wynoszącej n=900 Obr/min. Serię silników DB cechowała zwarta budowa a pionowy układ pracy minimalizował zajmowaną powierzchnię. Wyjątkowo prosta konstrukcja ułatwiała obsługę.
Ciekawostką może być fakt produkowania w tym samym okresie przez firmę Blackstone & Company Limited zestawu prądotwórczego, pracującego w układzie szeregowym.
Zapraszam.
Więcej informacji: Silnik wysokoprężny Blackstone DB3 w polskiej fortyfikacji stałej
Warszawa, 10.06.2016
Linia Mołotowa – schrony pozorno-bojowe
Obiekty pozorne były typem budowli fortecznej wyjątkowo rzadko stosowanym na “Linii Mołotowa”. Dwie ciekawe konstrukcje schronów pozorno-bojowych, zachowały się w pobliżu miejscowości Wólka Zamkowa. W widoku od strony nieprzyjaciela, posiadały wszystkie charakterystyczne cechy ciężkich obiektów bojowych fortyfikacji stałej. Uzbrojone schrony pozorne miały utrudniać nieprzyjacielowi rozpoznanie rzeczywistej siły umocnień i położenia schronów bojowych. W pierwszej fazie walki skutecznie absorbowały środki ogniowe nieprzyjaciela. Swoim ogniem mogły wypełniać martwe pola obrony. Na zdjęciu obiekt pozorny do ognia bocznego (ros. ложный железобетонный капонир с действующей амбразурой на 1 ручной пулемет).
Zapraszam.
Więcej informacji: Schrony pozorno-bojowe – Linia Mołotowa
Warszawa, 27.05.2016
Strzelnica obrony bezpośredniej w fortyfikacji stałej
Zostały przedstawione rozwiązania pancerzy stosowane w fortyfikacji stałej wybranych europejskich państw dla strzelnicy pomocniczej, chroniącej strzelnice głównego uzbrojenia lub wejścia do schronu. Są już opracowane przykłady rozwiązań stosowanych w polskiej, francuskiej i czechosłowackiej fortyfikacji stałej. Uzupełnieniem tematu jest opis niemieckiej płyty stalowej ze strzelnicą karabinową (niem. Stahlschartenplatte 422P01), stosowanej w fortyfikacji od 1937 roku.
Zapraszam.
Więcej informacji: Strzelnica obrony bezpośredniej w polskiej fortyfikacji stałej.
Więcej informacji: Strzelnica obrony bezpośredniej w niemieckiej fortyfikacji stałej.
Więcej informacji: Strzelnica obrony bezpośredniej we czechosłowackiej fortyfikacji stałej.
Więcej informacji: Strzelnica obrony bezpośredniej w radzieckiej fortyfikacji stałej
Warszawa, 22.05.2016
Kopuła obserwacyjna według pomysłu generała Kłokaczjewa
Kopuła według pomysłu gen. mjr. Kłokaczjewa została pośpieszcie zatwierdzona w 1911 roku przez Główny Zarząd Inżynieryjny. Pancerz, zgodnie z zaleceniami z 20 czerwca 1909 roku, miała chronić stanowisko obserwatora przed pojedynczym uderzeniem pocisku kalibru 280 mm. Jego zastosowanie przewidziano w modernizowanych twierdzach w Modlinie, Osowcu i Grodnie, broniących zachodniej granicy imperium. Plany budowy schronów dla artyleryjskich stanowisk obserwacyjnych w Osowcu został zatwierdzony przez Komitet Inżynieryjny 20 września 1911 roku. Po wcześniejszym rozeznaniu możliwości produkcyjnych zakładów metalurgicznych w Rosji, zlecenie na wykonanie 11 pancerzy otrzymał Zakład Iżorski.
Serdeczne podziękowania dla sympatycznego Pana z Henrysina, właściciela Fortu X, za umożliwienie wykonania pomiarów unikalnego egzemplarza kopuły.
Zapraszam.
Więcej informacji: Rosyjska kopuła obserwacyjna według pomysłu generała majora P. N. Kłokaczjewa
Warszawa, 06.05.2016
Odcinek Nowogród – schron pozorny z kopułą przewoźną
W 1940 roku saperzy Armii Czerwonej przeprowadzili inwentaryzację obiektów pod Nowogrodem [01]. Zgonie z opisem, załogę miał stanowić jeden podoficer i dwóch żołnierzy. Schron pozorny został błędnie określony jako „pozorny żelbetonowy schron do ognia jednobocznego ze strzelnicą dla ręcznego karabinu maszynowego i z kopułą obserwacyjną” (ros. ложный железобетонный капонир с действующей амбразурой на 1 ручной пулемет и наблюдательным колпаком ). W stropie schronu została osadzona kopuła przewoźna dla ckm.
Zapraszam.
Więcej informacji: Odcinek Nowogród – schron pozorny z kopułą przewoźną
Warszawa, 27.04.2016
Układ usuwania gazów prochowych w schronach Linii Mołotowa
Temat usuwania gazów prochowych ze stanowisk bojowych przeznaczony jest dla wąskiego grona osób, zajmującego się dziełami fortecznymi „Linii Mołotowa” (nieformalna nazwa umocnień radzieckich na nowej granicy państwowej). Zaprezentuję sposób usuwania gazów prochowych z gazoszczelnego stanowiska bojowego NPS-3 dla 7,62 mm karabinu maszynowego Maxim wz.1910/30. Opisywany układ występuje w jednokondygnacyjnych schronach z rowem diamentowym i ze zbiornikami pod fundamentem izb bojowych.
Zapraszam.
Więcej informacji: Układ usuwania gazów prochowych w schronach Linii Mołotowa
Warszawa, 24.04.2016
Odcinek Nowogród
Odcinek Nowogród stanowił część linii obrony ciągnącej się wzdłuż rzek Narwi i Biebrzy, której obowiązek utrzymania powierzono Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Narew” (dalej SGO Narew) pod dowództwem gen. bryg. Czesława Młot-Fijałkowskiego. Pas obrony SGO Narew podzielono na odcinki: „Ostrołęka”, „Nowogród”, „Łomża”, „Wizna”, „Osowiec” i „Augustów”. Nowogród znajdował się na jednym z przewidywanych głównych kierunków natarcia nieprzyjaciela, poprowadzonego z Prus Wschodnich. Zadaniem Odcinka „Nowogród” była obrona przeprawy w Nowogrodzie oraz obrona wzdłuż linii rzeki Narwi od miejscowości Szablak – Mątwica (na wschodnim skrzydle) do linii między osadami Parzychy i Sulimy (na zachodnim skrzydle). W określonych warunkach terenowych należało przygotować plan taktyczno obronny, który wymagał:
– rozplanowania sektorów ognia oraz wzajemne powiązanie ogni bocznych (ze schronów bojowych i broni towarzyszącej),
– określenia typów budowli fortyfikacyjnych oraz ich rozmieszczenia wzdłuż i w głąb pozycji,
– rozmieszczenie obsady i odwodów,
– zorganizowania łączności i zaopatrzenia.
Wstępne prace rozpoczęto pod Nowogrodem dopiero z końcem marcu 1939 roku. Wtedy został powołany sztab SGO Narew a w kwietniu Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych podjął decyzję o wzmocnieniu linii obrony schronami fortyfikacji stałej i polowej. Plan ogni dla odcinka Nowogród opracował kpt. Leon Sztok-Stokowski [03], dowódca 3. kompanii ckm 33 pp. Do maja 1939 r. opracowano projekty umocnień stałych na Odcinkach Nowogród, Ostrołęka, Osowiec i Wizna. Zostały wykonane karnety, czyli warunki wykonawcze dla każdego schronu bojowego. W karnetach określano, usytuowanie, typ schronu, główne kierunki ognia, zadania ogniowe i adekwatne zadaniom uzbrojenie, wielkość obsady, obronę przeciwgazową, zaopatrzenie w amunicję, żywność i wodę.
Zapraszam.
Więcej informacji: Odcinek „Nowogród”
Warszawa, 21.04.2016 r.
Kopuła przewoźna – mobilny pancerz dla stanowiska ciężkiego karabinu maszynowego
Koncepcja schronu przewoźnego powstała w połowie lat trzydziestych dwudziestego wieku. Wynikała z nowych założeń prowadzenia wojny manewrowej. Określono wymagania dla mobilnego schronu, chroniącego stanowisko ciężkiego karabinu maszynowego. Miał być łatwy w transporcie, szybki w montażu i demontażu, nawet przy ograniczonej wytrzymałości.
Na zlecenie Inspektora Armii gen. dywizji Edwarda Rydza – Śmigłego, ppłk Stefan Rueger opracował w 1934 roku trzy typy schronów przewoźnych. Konstrukcję dwóch pierwszych oparto na belkach drewnianych, wzmocnionych stalowymi płytami lub kształtownikami. Do budowy trzeciego typu schronu zakładano wykorzystanie elementów prefabrykowanych – belek żelbetowych.
Zapraszam.
Więcej informacji: Kopuła przewoźna z 1934 roku
Warszawa, 17.04.2016 r.
Pancerz warstwowy i gazoszczelna wkładka strzelnicy dla ciężkiego karabinu maszynowego
Rozwiązanie konstrukcyjne wkładki gazoszczelnej było przeznaczone dla pancerzy skrzynkowych, produkowanych od początku 1933 roku do końca 1937 roku. Zgodnie z zaleceniami, osadzano je w ścianach schronów mniej narażonych na ostrzał.
Koncepcja wkładki gazoszczelnej, została ponownie zastosowana w kopule bojowej Zakładów Ostrowieckich. Już w kolejnym roku wykorzystano rozwiązanie konstrukcyjne wkładki gazoszczelnej z obrotowym zamknięciem przeziernika w nowym typie kopuły Z.O z 1938 roku. Doświadczenia wojenne w 1939 roku wykazały, że była najbardziej newralgicznym podzespołem pancerza.
Zapraszam.
Więcej informacji: Pancerz skrzynkowy
Warszawa, 08.04.2016 r.
OPPK – schron do ognia bocznego na 45 mm armatę, ckm, z osadzoną kopułą
Linia Mołotowa to nieformalna współczesna nazwa umocnień budowanych w latach 1940-41 wzdłuż nowej zachodniej granicy państwowej między ZSRR a III Rzeszą, wytyczonej zgodnie z zawartym paktem Ribbentrop – Mołotow a nieznacznie skorygowanej po podpisaniu traktatu o granicach i przyjaźni we wrześniu 1939 roku.
Po zakończeniu działań wojennych w 1939 roku w Polsce niemieccy funkcjonariusze Wydziału rozpoznania obcych fortyfikacji (niem. Abteilung Auswertung fremder Landesbefestigungen) Sztabu Głównego przeprowadzili w latach 1939-40 inwentaryzację przejętych fortyfikacji. Efektem tej działalności jest opracowanie zatytułowane “Denkschrift über die polnische Landesbefestigung” a wydane w Berlinie w 1941 roku z adnotacją „Tajne”. Została sporządzona inwentaryzacja dzieł fortecznych z uwzględnieniem zachowanych polskich kopuł bojowych i obserwacyjnych. Określono grubości ścian pancerzy na 18-22 cm (w strefie narażonej na ostrzał), co odpowiadało ówczesnej niemieckiej klasie odporności na ostrzał B1-B. Przeprowadzono kalkulację kosztów pozyskania złomu hutniczego do dalszego wykorzystania. Okazało się, że przy szacowanych nakładach wynoszących 1 600 RM, pozyskanie polskich kopuł jako surowca wtórnego jest całkowicie nieopłacalne. Tak więc, zachowanie kopuł osadzonych w polskich schronach na Górnym Śląsku, zawdzięczamy między innymi obiektywnej i precyzyjnej kalkulacji niemieckich urzędników.
Zapraszam.
Więcej informacji: OPPK – schron do ognia bocznego na 45 mm armatę, ckm, z osadzoną kopułą
Warszawa, 01.04.2016 r.
Odcinek Nowogród – Schron bojowy C
Ciężki schron bojowy, drugiej linii obrony „Odcinka Nowogród” został zgodnie z założeniami taktycznymi wybudowany na skarpie u podnóża wzgórza 133 na wschód od Nowogrodu. Był przygotowany do walki ale nie posiadał pełnego wyposażenia (oświetlenia i wentylacji).
Zaliczał się do drugiej linii obrony. Zgodnie z projektem, obsypana ściana czołowa schronu, narażona na bezpośredni ostrzał od strony przedpola, uzyskała grubość 1,75 -2,00 metra. Grubość ściany bocznej była zmienna. Wynosiła 1,5 metra na wysokości izby załogi ale już w części bojowej osiągała grubość 1,0 metra. W części nie narażonej na ostrzał założono jej grubość na 0,9 m. W stropie o zmiennej grubości 1,4-1,5 metra osadzono centralnie kopułę bojową. Zabezpieczenie przed odłamkami betonu, w przypadku ostrzału schronu, zapewniał blacha stalowa, ułożona między kształtownikami nośnymi stropu. Ściany boczne zostały zabezpieczone siatką przeciwodpryskową. Główne uzbrojenie schronu stanowiły dwa ciężkie karabiny maszynowe, umieszczone do jednym w izbie bojowej do prowadzenia ognia bocznego i kopule do ostrzału przedpola (ognia czołowego).
Zapraszam.
Więcej informacji: Polski schron bojowy do ognia bocznego „C” z Nowogrodu nad Narwią
Warszawa, 28.03.2016 r.
Kopuła bojowa na ckm z 1934 roku – Hauba nowatorski pancerz
Pomysłodawcą pancerza bojowego o jednej strzelnicy a chroniącego stanowisko bojowe ciężkiego karabinu maszynowego, był ppłk Józef Siłakowski, szef Wydziału Fortyfikacyjnego Departamentu Budownictwa w Ministerstwie Spraw Wojskowych. Nowatorska konstrukcja została opracowana w 1933 roku. Pancerz miał być tak osadzony, aby jego górna część całkowicie pokrywała się z zarysem stropu schronu. Do minimum została ograniczona powierzchnia narażona na bezpośredni ostrzał po przez zwężającą się bryłę i lekkie pochylenie stropu pancerza.
Zapraszam.
Więcej informacji: Kopuła bojowa na ckm z 1934 roku – “HAUBA nowatorski pancerz
Warszawa. 25.03.2016 r.
Kopuła bojowa A.M. model 1934 typ B – Linia Maginot
Kopuła bojowa dla broni przeciwpancernej i maszynowej z 1934 roku (cloche A.M. modèle 1934 type B) ma lekko owalny kształt ze względu konieczność pomieszczenia uzbrojenia przy dwóch strzelnicach rozstawionych co 45 stopni. W strzelnicy ustalone było jarzmo kuliste dla jednego 25 mm działka przeciwpancernego, dwóch 7,5 mm karabinów maszynowych MAC 31F i celownika optycznego. Sektor ostrzału w płaszczyźnie poziomej z każdej z nich wynosił 45 stopni. Szybkostrzelność karabinów maszynowych chłodzonych powietrzem wynosiła 750 strzałów na minutę. Ze względu na sposób chłodzenia powodzono ogień naprzemienny. Szybkostrzelność działka wynosiła 18 strzałów na minutę. W dalszej części opisałem sposób stawiania płaskich zapór ogniowych nad poziomem gruntu w sektorze ostrzału.
Zapraszam.
Więcej informacji: Kopuła bojowa A.M. z 1934 roku (cloche A.M. modèle 1934 type B)
Warszawa, 15.03.2016 r.
Schron do ognia bocznego Casemate de Wittring
Dzisiaj prezentuję schron do ognia bocznego „Wittring” (fr. Casemate de Wittring), który należał do umocnień Sektora Ufortyfikowanego Sarry (fr. Secteur Fortifié de la Sarre), jednego z pięciu sektorów Rejonu Umocnionego Metz. Prezentowane dzieło forteczne jest nowego typu. Budowa i wyposażanie obiektu zostało zakończone w 1938 roku. Załoga składała się z 30 żołnierzy.
Proszę zwrócić uwagę na podstawowe uzbrojenie obiektu (czy nie jest imponujące):
- jedna armata przeciwpancerna kalibru 47 mm,
- dwie armatki ppanc. kalibru 25 mm,
- dwa 50 mm moździerze model 35,
- cztery podwójnie sprzężone karabiny maszynowe karabiny maszynowych Mac 31 (8 szt.),
- pięć ręcznych karabinów maszynowych Mod. 24/29.
Zapraszam.
Więcej informacji: Schron do ognia bocznego Casemate de Wittring
Warszawa, 14.03.2016
Wyposażenie schronów – oświetlenie pola walki – Linia Maginot
Do oświetlenia sektora obserwacji lub ostrzału zastosowano reflektor chroniony staliwnym pancerzem. Umieszczano go na stalowym monolitycznym słupie, przy ścianie schronu od strony zapola, tak aby bryła dzieła chroniła go przed ewentualnym ostrzałem od strony spodziewanego kierunku natarcia wroga. W przypadku dużych grup warownych, pancerz reflektora mógł być umieszczony w niszy na zewnątrz obiektu.
Pancerz reflektora posiada pokrywę o grubości 80 mm, która mocowana jest obrotowo do korpusu na dwóch trzpieniach (tworzących dwa zawiasy). Na czas pracy reflektora pokrywa była otwierana za pomocą stalowego cięgna i wyciągarki ręcznej z blokadą mechanizmu. Wyciągarka obsługiwana była z najbliższego pomieszczenia w schronie. Zwolniona pokrywa samoczynnie powracała na swoje miejsce. Osie trzpieni pokrywy są współosiowe ale odchylone od pionu, a efekt zamykania się pancerza wynikał tylko z prawa grawitacji. Zastosowano najprostsze rozwiązanie z możliwych, które jednak spotkało się z negatywną oceną niemieckich fortyfikatorów w opracowaniu „Denkschrift über die französische” (Berlin 1941), inwentaryzujących zdobyte fortyfikacje po kampanii 1940 roku.
Zapraszam.
Więcej informacji: Wyposażenie schronów – oświetlenie pola walki – Linia Maginot
Warszawa, 10.03.2016
Kopuła obserwacyjno-bojowa GFM model 1929 typ A
Kolejne opracowanie dotyczy francuskiej kopuły obserwacyjno-bojowej GFM model 1929 typ A (fr. cloche guetteur et fusil-mitrailleur Modele 1929 type A). Kopuła obserwacyjno-bojowa projektowana była dla nowo powstających umocnień na granicy francusko-niemieckiej, budowanych zgodnie z wytycznymi Komisji do Spraw Organizacji Rejonów Umocnionych (fr. Commission d’organisation des régions fortifiées – CORF). Zgodnie z przyjętą doktryną obronną, projekt zakładał wybudowanie fortyfikacji obronnych na wschodniej granicy Francji, w celu złagodzenia skutków remilitaryzacji Nadrenii, która zgodnie z postanowieniami traktatu wersalskiego miała nastąpić w 1935 roku. Konstrukcja kopuły obserwacyjno-bojowej model 1929 typ A została opracowana i przyjęta na uzbrojenie armii francuskiej w roku 1930 jako typoszereg pancerzy występujący w czterech odmianach, stosowanych w dziełach fortecznych w zależności od ich odporności na ostrzał. Zadaniem pancerza, zgodnie z pierwotnymi założeniami, była ochrona stanowiska obserwatora artylerii lub piechoty oraz stanowiska ręcznego karabinu maszynowego do obrony bliskiej powierzchni dzieła fortecznego.
Temat zostanie jeszcze uzupełniony o doświadczenia z kampanii francuskiej z 1940 roku.
Komentarz do zdjęcia. Wieża dla dwóch ckm i armaty ppanc (Tourelle de Mitrailleuse modifie pour Arme Mixte) nie mogła samodzielnie prowadzić obserwacji przedpola. Wymagała wsparcia obserwatora.
Serdecznie zapraszam.
Więcej informacji: Kopuła obserwacyjno-bojowa GFM model 1929 typ A
Warszawa, 8.03.2016
Kopuła obserwacyjna (Z.O.) z 1936 roku.
Na dobry początek kilka informacji o polskiej kopule obserwacyjnej wykonanej zgodnie z wymaganiami Instrukcji Fort. 15-1936. Producentem pancerza była Spółka Akcyjna Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich. Kopuła jest powszechnie znana jako obserwacyjna model 1936. Stosowana była w polskiej fortyfikacji stałej. Do informacji załączyłem ciekawe zdjęcie kopuły obserwacyjnej, osadzonej w stropie unikatowego schronu, wybudowanego wiosną 1936 r. na zapolu prawoskrzydłowego dzieła (XVb) grupy fortowej ”Carski Dar”. Nieco później pojawią się informacje o francuskiej kopule obserwacyjno-bojowej GFM model 1929 typ A (fr. cloche guetteur et fusil-mitrailleur Modele 1929 type A ).
Serdecznie zapraszam.
Więcej informacji: Kopuła obserwacyjna (Z.O.) z 1936 roku
Warszawa, 28.02.2016 r.