Aktualności

Witam w świecie przenikliwego chłodu stali i betonu.

Interesuję się fortyfikacją okresu międzywojennego. Krótkie opracowania, które umieszczam na stronie, prezentują moje refleksje na temat obiektów fortyfikacyjnych lub ich wyposażenia. Nie są to artykuły naukowe, czy też o charakterze popularnonaukowym. W większości przypadku są wynikiem relacji z kolejnych wyjazdów na „bunkry”. Jest to dla mnie świetna forma spędzania wolnego czasu, którą nadal chciałbym kontynuować. Prezentuję znane mi rozwiązania konstrukcyjne obiektów fortecznych i ich pancerzy z okresu międzywojennego.  Staram się dużo uwagi poświęcać wyposażeniu schronów bojowych.

 

Serdecznie zapraszam wszystkich zainteresowanych fortyfikacją.
Auf pozdrawia

Grupa schronów – Krosno Odrzańskie (Pozycja Odry)

 

Fot. 01. Schron C. 11 na ciężki karabin maszynowy przy zabudowaniach folwarku Kletna (niem. Vorwerk Klette lub Bobervorwerk). Fot. Franz Aufmann.

 

Ministerstwo Wojny (niem. Reichswehrministerium) w połowie 1928 [01] roku zatwierdziło forsowane przez Dowództwo III Okręgu Wojskowego założenia koncepcyjne dotyczące budowy w okresie pokoju pozycji obronnej w oparciu o rzekę Odrę.  Priorytet budowy otrzymały jej odcinki na kierunkach szczególnie zagrożonych. W 1930 roku podjęto prace projektowe nad grupą schronów na broń maszynową, której celem byłaby obrona przeprawy mostowej w Krośnie Odrzańskim. Już w kwietniu 1931 roku Dowództwo Wojsk Lądowych podjęto decyzję o budowie pozycji obronnej na południowym brzegu Odry. W jej początkowy skład wchodziły trzy obiekty bojowe.
Serdecznie zapraszam,

Więcej informacji w opracowaniu: Grupa schronów – Krosno Odrzańskie (Pozycja Odry)

Warszawa, 27.01.2023 r.

Niemiecka, forteczna łączność telefoniczna. Część 1

 

Zadanie, jakie postawiono przed projektantami fortecznych sieci telefonicznych, polegało na połączeniu za pomocą podziemnych kabli telefonicznych istotnych elementów fortyfikacji stałej jak i elementów infrastruktury towarzyszącej z lokalnymi i nadrzędnymi punktami dowodzenia. Kolejnym etapem było powiązanie wszystkich odcinków obronnych w jednolitą strukturę podziemnej fortecznej sieci łączności przewodowej w celu zapewnienia bezpiecznej i szybkiej wymiany informacji na polu walki.

Do elementów infrastruktury towarzyszącej można tu zaliczyć szeroki wachlarz stanowisk obserwatorów artylerii, polowych baterii artyleryjskich, stanowisk obsługujących urządzenia hydrotechniczne służące do kontroli obszarów zalewowych, mostów fortecznych itp.

Szybki i bezpieczny przekaz informacji o ewentualnych ruchach przeciwnika, koncentracji jego oddziałów i atakach na ufortyfikowane pozycje pozwalał elastycznie i sprawnie zarządzać polem walki. Dowódca danego odcinka obrony miał możliwość lepszej oceny sytuacji taktycznej poprzez kontakt z sąsiednimi odcinkami. W przypadku zagrożenia obrony miał narzędzie, za pomocą którego mógł szybko reagować na zaistniałe niebezpieczeństwo poprzez przegrupowanie oddziałów osłonowych, wezwanie wsparcia artyleryjskiego, lotnictwa lub oddziałów odwodowych. Przy bardzo rozległych telefonicznych sieciach fortecznych łączono również poszczególne szczeble dowodzenia od dowódców odcinków obrony po ośrodki dowodzenia na poziomie dywizji, pułku a nawet armii.

Serdecznie zapraszam,
.

Więcej informacji w opracowaniu: Niemiecka, forteczna łączność telefoniczna. Część 1

Warszawa, 19.01.2023 r.

Grupa schronów – Będów (Pozycja Odry)

 

Fot. 01. Schron nr 4 do ognia bocznego na 7,92 mm ciężki karabin maszynowy MG 08. (Grupa schronów zlokalizowana na południowym, lewym brzegu Odry w pobliżu miejscowości Będów (Fot. Franz Aufmann).

 

Ekspertyzy z lat dwudziestych dwudziestego wieku wykazały, że w realiach przegranej I wojny światowej oraz ograniczeń wynikających z traktatu wersalskiego, obrona wschodnich granic Niemiec oparta na naturalnych przeszkodach mogła należeć do jednych ze skuteczniejszych i ekonomicznie uzasadnionych. Dlatego też od końca 1926 roku zaczęto prowadzić na rozkaz Dowództwa III Okręgu Wojskowego systematyczne badania terenowe wzdłuż biegu Odry i jej dopływów. Należało zebrać informacje niezbędne w celu określenia strategicznie ważnych punktów planowanej pozycji obronnej. Zalecano wykorzystanie istniejącej już infrastruktury obronnej, jaką stanowiły twierdze w Głogowie i Kostrzynie, wzmacniane nowymi obiektami w połowie lat dwudziestych.
Serdecznie zapraszam,
.

Więcej informacji w opracowaniu: Grupa schronów – Będów (Pozycja Odry)

Warszawa, 11.01.2023 r.

 

Forteczna sieć telefoniczna – Linia Nysy

 

Fot. 01. Schron bojowy nr 2 z widoczną okładziną kamienną imitującą przyczółek mostowy (Fot. Mariusz Kisiel).

 

Linia Nysy jest najmniejszą z niemieckich linii obronnych wzniesionych przez III Rzeszę na terenie obecnej Polski. Rozważano budowę pasa umocnień, będącego przedłużeniem Linii Odry, ale zabezpieczającego przed ewentualnym uderzeniem nieprzyjaciela od południowej strony. Zgodnie z pierwotną koncepcją planowano wzniesienie umocnień aż do Paczkowa, wzdłuż północnego brzegi Nysy Kłodzkiej [01]. Rzeka była naturalną przeszkodą terenową ułatwiającą obronę pozycji, a długoterminowe inwestycje związane ze zbiornikami retencyjnymi utrudniały rozpoznaje prowadzonych prac. Te daleko idące plany nigdy nie zostały zrealizowane. W wyniku prac przeprowadzonych w latach 1928-1933 wybudowano jedynie trzy schrony przy zaporze wodnej [02] na Nysie Kłodzkiej w Otmuchowie. Dwa obiekty bojowe wzniesiono prawdopodobnie w 1933 roku a schron bierny w 1934 roku. Datowanie budowy ze względu na brak dostępu do takich dokumentów źródłowych zostało wykonane na podstawie zastosowanych tu rozwiązań i detali architektonicznych.

Serdecznie zapraszam,
.

Więcej informacji w opracowaniu: Forteczna sieć telefoniczna – Linia Nysy

Warszawa, 16.12.2022 r.

Układ usuwania gazów prochowych dla stanowiska ckm w polskiej fortyfikacji stałej

Fot. 01. Próba rekonstrukcji stanowiska bojowego ciężkiego karabinu maszynowego w schronie nr 52 w Dobieszowicach – Wesołej [01] (Fot. Tomasz Zamysłowski).

Podczas prowadzenia ognia z karabinu maszynowego wydzielały się w dużej ilości gazów prochowych, w tym wyjątkowo toksyczny tlenek węgla. Brak skutecznego ich usuwania na zewnątrz schronu prowadził do skażenia powietrza w pomieszczeniach bojowych o małej kubaturze i koniecznością prowadzenia dalszej walki przez obsadę karabinu maszynowego w maskach przeciwgazowych lub aparatach tlenowych [03]. Prawdopodobnie stosowanie od 1936 roku rozwiązanie zrzutu łusek ze stanowisk w kopułach na ciężki karabin maszynowy do specjalnie wykonanych szybów w najbliższym otoczeniu schronu uznano za nieoptymalne [04], gdyż prace nadal kontynuowano. W celu ograniczenia możliwości skażenia gazami prochowymi powietrza opracowano nowe, uniwersalne i wyjątkowo proste pod względem konstrukcyjnym urządzenie. Umożliwiało ono bezpośrednie zbieranie łusek z wystrzelonych nabojów, jak również skuteczne zasysanie gazów prochowych wydobywających się z komory zamkowej karabinu maszynowego. Koncepcja stanowiska przewidywała zastosowanie gazoszczelnego pojemnika na łuski oraz z współpracującego z nim poprzez układ rur wentylatora odśrodkowego. Przykład takiego stanowiska zaprezentowano w projekcie Instrukcji Fort. 1-1938.

Serdecznie zapraszam,

.

Więcej informacji w opracowaniu: Układ usuwania gazów prochowych dla stanowiska ckm w polskiej fortyfikacji stałej

Warszawa, 12.12.2022 r.

 

Wszystkie wcześniejsze zwiastuny  wpisów i opracowań zostały zarchiwizowane odpowiednio w zakładkach :


– Archiwum 2022
– Archiwum 2021
– Archiwum 2020
– Archiwum 2019
– Archiwum 2018
– Archiwum 2017
– Archiwum 2016.