Aktualności

Witam w świecie przenikliwego chłodu stali i betonu.

Od kilku lat prowadzę stronę internetową poświęconą fortyfikacji „hauba.pl”. Interesuję się fortyfikacją okresu międzywojennego. Krótkie opracowania, które umieszczam na stronie, prezentują moje refleksje na temat obiektów fortyfikacyjnych lub ich wyposażenia. Nie są to artykuły naukowe, czy też o charakterze popularnonaukowym. W większości przypadku są wynikiem kolejnych wyjazdów na „bunkry”. Jest to dla mnie świetna forma spędzania wolnego czasu, którą nadal chciałbym kontynuować. Prezentuję znane mi rozwiązania konstrukcyjne obiektów fortecznych i ich pancerzy z okresu międzywojennego.  Staram się dużo uwagi poświęcać wyposażeniu schronów bojowych.
Na stronie hauba.pl umieszczam „wpisy”, czyli bardzo krótkie informacje. Dotyczą one zazwyczaj jednego tematu. Ich wykaz, zatytułowany „SPOSTRZEŻENIA I WPISY”, znajduje się wyłącznie po prawej stronie w menu bocznym.
„Opracowania”, których częścią mogą być wcześniej opublikowane „wpisy”, znajdują się pod zakładkami w menu głównym w górnej części strony.

Pod zakładką „Aktualności” znajdują się tylko zwiastuny wpisów i opracowań z aktualnego roku kalendarzowego. Zwiastuny z poprzednich lat znajdują się pod zakładkami „Archiwum”.

Serdecznie zapraszam wszystkich zainteresowanych fortyfikacją.
Auf pozdrawia

Stanowisko obrony wejścia i zapola (1937), Część I

Fot. 01. Strzelnica obrony wejścia i zapola schronu odcinka obrony „Groß Karzenburg” Pozycji Pomorskiej.

 

Opracowanie projektu wytycznych, dotyczących konstrukcji nowo budowanych schronów, zakończono w lutym 1937 roku. Dla stanowisk ogniowych, wznoszonych na pierwszej linii obrony oraz w sprzyjającym terenie dla użycia piechoty na pozycjach polowych, przewidziano dodatkowe pomieszczenie dla drużyny oraz izbę ze stanowiskiem do obrony wejścia i zapola. Zdecydowano się jednak na radykalne zmiany w koncepcji zapewnienia bezpieczeństwa. Postanowiono docelowo zastosować do obrony wejścia i zapola schronu ręczny karabin maszynowy.

 

Serdecznie zapraszam,

Więcej informacji w opracowaniu: Stanowisko obrony wejścia i zapola (1937), Część I

Warszawa, 14.02.2021 r.

Elektryczna lampa w sowieckim schronie „Linii Mołotowa”

Fot. 01. Obudowa lampy oświetleniowej w sowieckim schronie tak zwanej „Linii Mołotowa”.

 

Do oświetlenia pomieszczeń w schronach tak zwanej Linii Mołotowa, wyposażonych w agregaty prądotwórcze, stosowano  lampy elektryczne. Jeden z typów lamp prezentują zdjęcia załączone do opracowania. Obudowa lampy zapewniała wodoszczelność. Pokrywa ze szkłem mocowana była do korpusu za pomocą czterech połączeń śrubowych

 

Serdecznie zapraszam,

Warszawa, 11.02.2021 r.

Nowe normy i wytyczne w zakresie obrony wejścia i zapola dla obiektów fortyfikacji stałych wznoszonych w 1937 roku

Fot. 12. Tylna ściana schronu do ognia czołowego B1-2a z typowymi elementami wprowadzonymi w 1937 roku.

 

Część III

W listopadzie 1936 zakończono prace nad projektem nowych wytycznych i norm dla obiektów fortyfikacji stałej. Opracowano również dokumentację techniczną standardowych konstrukcji schronów dla umocnień wznoszonych w 1937 roku. Jednocześnie w corocznym opracowaniu „Doświadczenia z roku budowlanego 1936. Uwagi pokontrolne” (niem. Erfahrungen des Baujahres 1936. Besichtigungsbemerkungen) z dnia 2.12.1936 r. zwrócono uwagę na poprawność zastosowanych rozwiązań oraz ich wykonanie, mając na uwadze zmiany obowiązujących norm i wytycznych. W niniejszym rozdziale poruszone zostaną tylko rozwiązania dotyczące podniesienia bezpieczeństwa oraz obrony wejścia i zapola.

.
.

Warszawa, 28.01.2021 r.

 

Schron do ognia czołowego ze stanowiskiem obserwatora artylerii (1936)

Fot. 03. Schron broni maszynowej ze stanowiskiem obserwatora artylerii bez pomieszczenia gotowości bojowej. Widok od strony zapola. Po lewej stronie nisza dla stanowiska obserwacyjnego.
Na szczególną uwagę zasługuje jeden z trzech schronów broniących przeprawy mostowej do Starowic na rzece Piławie. Został wybudowany w 1936 roku (na mapie oznaczony jako Br 07). W nomenklaturze niemieckiej określano go jako schron broni maszynowej bez pomieszczenia gotowości bojowej (niem. MG-Schartenstand ohne Breistschaftsraum). Został wybudowany w 1936 roku. Jego lokalizacja została bardzo starannie wybrana. W sektorze ognia stanowiska ciężkiego karabinu maszynowego znajdował się odległy zaledwie o 180 metrów most na Piławie, a obserwator artylerii posiadał łączność optyczną [01] z pozostałymi dwoma schronami Br 06 i Br 08. W tych obiektach stanowiska do łączności optycznej umieszczono w murze oporowym tylnej elewacji.
.
.
Serdecznie zapraszam,

Więcej informacji w opracowaniu: Schron do ognia czołowego ze stanowiskiem obserwatora artylerii (1936)

Warszawa, 27.01.2021 r.

 

Pierwsze doświadczenia w zastosowaniu schronów bojowych ze strzelnicą obrony wejścia i zapola (1936)

Fot. 03. Widok zapola schronu z wykonanym wykopem (na fot. 2 oznaczono jako -1) w celu zwiększenia skuteczności obrony wejścia i zapola schronu.
Schron do ognia czołowego z pomieszczeniem dla drużyny piechoty i strzelnicą obrony wejścia i zapola należy do obiektów o nowej generacji. Wznoszone je od 1936 roku. Niemieccy planiści, bazujący na zdobytych doświadczeniach w poprzednich latach, umiejętnie wykorzystywali ukształtowanie terenu przy opracowywaniu planów ogni broni głównej dla poszczególnych stanowisk ogniowych i ich lokalizacji. W okresie wdrażania schronu nowej generacji, ze strzelnicą obrony wejścia i zapola, nie umieli jednak optymalnie wykorzystać zalet nowego rozwiązania. Część schronów, jak obiekt wzniesiony po północnej stronie drogi Sępolno Wielkie – Kołki, otrzymała charakterystyczne zagłębienie terenu przy elewacji wejściowej (Fot. 01), typowe dla schronów budowanych we wcześniejszych latach.

 

Serdecznie zapraszam,

Warszawa, 20.01.2021 r.

Obrona przeprawy mostowej na rzece Piławie (1936)

Fot. 02. Br07 – Schron na ckm bez pomieszczenia gotowości bojowej z odkrytym stanowiskiem obserwatora artylerii. Widok od przedpola.
Linię obrony odcinka Bruchmühle Pozycji Pomorskiej oparto o lewy brzeg Piławy. Budowę żelbetonowych schronów w 1936 roku, tworzących szkielet obrony, poprzedziły prace hydrotechniczne. W 1933 roku ukończono budowę jazu (J1 na mapie), położonego 500 metrów na południowy zachód od przeprawy mostowej (M1). Spiętrzenie wód rzeki powodowało utworzenie rozlewisk i zabagnień, przeszkód trudnych do pokonania przez ludzi i pojazdy. Most drogowy umożliwiał komunikację drogową (droga D1) pomiędzy położonymi na zachód od Piławy Starowicami a pobliskimi Nadarzycami (droga D2), czy też z Bornem-Sulinowo (droga D3).

 

Serdecznie zapraszam,

Więcej informacji w opracowaniu: Obrona przeprawy mostowej na rzece Piławie (1936)

Warszawa, 15.01.2021 r.

Łączność optyczna w schronach odcinka „Bruchmühle” Pozycji Pomorskiej

Fot. 02. Elewacja wejściowa schronu bojowego Br 06 odcinka Bruchmühle Pozycji Pomorskiej. Widoczna jest nisza z osadzonymi w murze oporowym dwiema rurami do łączności optycznej. Schron o odporności na ostrzał B1.

Kluczowe schrony bojowe na ciężki 7,92 mm karabin maszynowy MG 08 odcinaka „Bruchmühle” Pozycji Pomorskiej, prowadzące obronę mostu drogowego, zostały oprócz standardowej łączności telefonicznej wyposażone również w łączność optyczną [01]. Schrony wzniesiono w 1936 roku. Most nad rzeką Piławą umożliwiał komunikację drogową pomiędzy położonymi na zachód Starowicami a pobliskimi Nadarzycami, czy też z Bornem-Sulinowo.

Zgodnie z zaleceniami z 1935 roku, które zabraniały dodatkowego osłabiania zewnętrznych ścian schronów, umieszczono stanowisko dla łączności na zewnątrz obiektu.

 

Serdecznie zapraszam,

Warszawa, 12.01.2021 r.

Obrona mostu kolejowego w Brzegu Dolnym w oparciu o schrony broni maszynowej (1930-1932)

 

Fot. 01. Bryła schronów 94/ 95 schowana za filarem mostu kolejowego. Foto: Cezary (Alkali) Piotrowski.

 

W planach niemieckich strategów, główną linię obrony III Rzeszy przed atakiem ze wschodu, stanowił  Front Forteczny Łuku Odry-Warty (niem. Festungsfront im Oder-Warthe Bogen) zamykający najkrótszą drogę do Berlina. Front Forteczny Łuku Odry-Warty zabezpieczały przed atakiem i obejściem ze skrzydeł dwie pozycje, od północy Pozycja  Pomorska  (niem. Pommernstellung) oraz od południa Pozycja  Odry (niem. Oderstellung). Pozycje te miały również za zadanie osłonić koncentrację oddziałów niemieckich na czas mobilizacji oraz umożliwić kontratak ze skrzydeł w celu okrążenia wojsk agresora, próbującego przełamać Front Forteczny Łuku Odry-Warty. Na Pozycji Odry wybudowano ok. 650 (z planowanych ok. 780) żelbetowych schronów bojowych, obserwacyjnych lub biernych. Jednym z ciekawszych obiektów wchodzący w skład Pozycji Odry jest obiekt przeznaczony dla dwóch ciężkich karabinów maszynowych o numerze 94/95, wzniesiony pod mostem  kolejowym w Brzegu Dolnym (do 1945 r. – Dyhernfurth). Pod numerem 94/95 [01] kryją się dwa osobne schrony bojowe, specyficznie ze sobą połączenie.

 

Serdecznie zapraszam,

Warszawa, 08.01.2021 r.

 

Schron do ognia czołowego dla ckm i drużyny piechoty (1936)

Fot. 01. Ściana tylna schronu dla ciężkiego karabinu maszynowego i drużyny piechoty odcinka obrony „Groß Karzenburg” Pozycji Pomorskiej. Schron wzniesiono w 1936 roku po północnej stronie drogi Sępolno Wielkie – Kołki.
Prace studyjne nad konstrukcją schronu bojowego o klasie odporności na ostrzał B1, z wydzielonym pomieszczeniem dla drużyny piechoty, były nadal prowadzone w kierunku zwiększenia bezpieczeństwa obiektów. Przyjęto, że układ szeregowy pomieszczeń, bojowego oraz izby dla drużyny piechoty), w schronach (niem. MG-Schartenstand mit Einheitsgruppe wznoszonych w 1935 roku [01] a bazujących na rysunku 106B8, należy do rozwiązań optymalnych. Zachowano dwie strzelnice obrony wewnętrznej. Każda z nich nadzorowała jedno z dwóch wejść do schronu. Zwiększenie bezpieczeństwa obiektów upatrywano w nowym stanowisku do obrony podejścia do obiektu i jego bliskiego zapola.

 

Serdecznie zapraszam,

Więcej informacji w opracowaniu: Schron do ognia czołowego dla ckm i drużyny piechoty (1936)

Warszawa, 02.01.2021 r.

 

 

Wszystkie wcześniejsze zwiastuny  wpisów i opracowań zostały zarchiwizowane odpowiednio w zakładkach :

– Archiwum 2020
– Archiwum 2019
– Archiwum 2018
– Archiwum 2017
– Archiwum 2016.