Wentylacja w schronie Regelbau B1-26 z sześciostrzelnicową kopułą bojową i z pomieszczeniem dla drużyny piechoty
Opracował: Franz Aufmann
Gazoszczelna konstrukcja schronu z pomieszczeniami połączonymi układem wentylacji, pozwalała na utrzymanie niewielkiego nadciśnienia wewnątrz obiektu, które zapobiegało przenikaniu gazów bojowych. Sprawny układ wentylacji, wyposażony w filtry przeciwchemiczne, umożliwiał skuteczne napowietrzanie i odprowadzenie zanieczyszczonego powietrza na zewnątrz schronu.
1. Kopuła bojowa dla dwóch ckm-ów wraz z podszybiem, 2. Śluza, 3. Pomieszczenie gotowości bojowej, 4. Pomieszczenie obrony wejścia i zapola, 5. Śluza przeciwgazowa. a i b. czerpnie powietrza, c. Przewód doprowadzający powietrze do urządzenia napowietrzającego w izbie gotowości bojowej, d. Przewód doprowadzający powietrze do podszybia kopuły bojowej, e1 i e5 jednokierunkowy zawór nadciśnieniowy.
W schronie typu Regelbau B1-26 z sześciostrzelnicową kopułą bojową i z pomieszczeniem dla drużyny piechoty (niem. Stand mit 6-Schatten-Panzerturm u. Gruppe) zastosowano wyjątkowo starannie dopracowany projekt układu wentylacji. Pomieszczenia w schronie podzielono na dwie grupy. Do pierwszej należały izby bezpośrednio napowietrzane a do drugiej pośrednio napowietrzane.
Izby bezpośrednio napowietrzane
Każde z pomieszczeń w obiekcie zostało zabezpieczone drzwiami gazoszczelnymi. Pomieszczeniem bezpośrednio napowietrzanym przez filtrowentylatory była izba gotowości bojowej (pomieszczenie nr 3 na rysunku 01, dalej Rys. 01. 3) oraz przestrzeń kopuły (Rys. 01. 1) dla dwóch ciężkich karabinów maszynowych. Niezbędną ilość powietrza miały zapewnić filtrowentylatory, umieszczone po jednym w obu pomieszczeniach, oraz układ rur podających powietrze z dwóch czerpni powierza. Czerpnie osadzono na tylnej ścianie schronu. Zadaniem czerpni powierza była ochrona wlotów rur układu napowietrzania. Obie czerpnie połączono układem rur o średnicy 15 cm. Uzyskano w ten sposób skuteczne działanie wentylacji nawet w przypadku zasypania jednej z dwóch czerpni. Duża średnica rur pozwalała na obniżenia oporu przepływu powietrza.
Dwa przewody o średnicy 10 cm doprowadzały powietrze bezpośrednio do filtrowentylatorów w dwóch pomieszczeniach. Zakończenia tych przewodów mogły być początkowo zabezpieczane zaworem obrotowym 2ML.01 [01] a w późniejszym okresie zaworem z filtrami przeciw kurzowymi [02].
Podczas prowadzenia ognia przez ckm w kopule pancernej, wentylator w podszybiu pracował w cyklu stałym. Gazoszczelność pomieszczenia zapewniało nadciśnienie, utrzymywane na stałym poziomie przez wentylator oraz jednokierunkowy zawór nadciśnieniowy e5 [03]. Zawór otwierał się przy wcześniej ustawionym poziomie wartości nadciśnienia. Umożliwiał przepływ powietrza tylko w jednym kierunku. Powietrze z pomieszczeń bojowych, zgodnie z przyjętą zasadą, powinno być usuwane bezpośrednio na zewnątrz schronu. Wylot przewodu, usuwającego skażone gazami prochowymi powietrze umieszczono w bocznej ścianie rozglifienia strzelnicy obrony wejścia i zapola (Rys. 02. f2). Wylot chroniono pancerzem. Widoczny jest na tytułowym zdjęciu.
Wentylator w izbie gotowości bojował pracował cyklicznie w stałych odstępach godzinowych. Długość cyklu pracy uzależniona była od kubatury pomieszczenia i stanu osobowego załogi. Podobnie jak w przypadku podszybia, stałe nadciśnienie w izbie utrzymywał zawór nadciśnieniowy e1 (Rys. 03). Powietrze z izby gotowości bojowej mogło być wykorzystane do napowietrzania innych pomieszczeń.
Izby pośrednio napowietrzane
Izby pośrednio napowietrzane przez filtrowentylator, umieszczony w pomieszczeniu gotowości bojowej, to kolejno: śluza przeciwgazowa (Rys. 03. 2), izba ze stanowiskiem obrony wejścia i zapola (Rys. 03. 4) oraz śluza przeciwgazowa (Rys. 03. 5). Przepływ pomiędzy pomieszczeniami umożliwiają rury osadzone w ścianach. Wlot każdej z rur został zabezpieczony jednokierunkowym zaworem nadciśnieniowym. Zawór tego typu umożliwiał przepływ powietrza tylko w jednym kierunku. Skuteczny układ wentylacji umożliwiał wymianę powietrza o zwiększonej zawartości tlenku węgla lub skażonego gazami prochowymi w przypadku pomieszczeń 2 i 4 oraz ewentualnie powietrza skażonego gazami bojowymi w śluzie przeciwgazowej (Rys. 03. 5). W pomieszczeniu 4 (Rys. 03) umieszczono dwie strzelnice. Pierwsza z nich obejmowała ogniem broni ręcznej śluzę przeciwgazową a druga zapewniała obronę wejścia i zapala schronu przy pomocy broni maszynowej. Przyjęta konfiguracja położenia przewodu napowietrzającego i odprowadzającego powietrze ze śluzy pozwalała na skuteczne jej przewietrzanie. Wlot rury odprowadzającego powietrze, zabezpieczonej jednokierunkowym zaworem nadciśnieniowym, znajduje się w niszy na bocznej ścianie wejścia do schronu. Wylot przewodu, umieszczono na tylnej ścianie schronu. Wylot zabezpieczono pancerzem (Rys. 03. f1).
Odprowadzenie gazów spalinowych z pieca grzewczego
Od strony izby gotowości bojowej przewód odprowadzający gazy spalinowe z pieca grzewczego zabezpieczono zaworem odcinającym z przesuwną zasuwą z1 [04]. W pionowym kanale na ścianie tylnej umieszczono standardowy przewód kominowy.
[01] – Obrotowy zawór 2ML.01 – Drehschieber 2ML.01
[02] – Niemiecki filtr przeciwpyłowy (VW Filter 1,2) w obiektach fortyfikacji stałej
[03] – Überdruckventil – niemiecki zawór nadciśnieniowy firmy Drägerwerk