Uniwersalny pancerz strzelnicy we francuskiej fortyfikacji stałej

Opracował: Franz Aufmann
Fot. 01. Strzelnice typu A obrony wejścia w bloku wejściowym (amunicyjnym) dużej grupy warownej „Four-à-Chaux” (fr. Ouvrage du Four-à-Chaux).

 

Fot. 02. Widok ściany z głównym uzbrojeniem schronu do ognia jednobocznego typu CORF z 1930 roku. Strzelnica obrony bezpośredniej po lewej stronie. Broni podejścia do strzelnic uzbrojenia głównego i rowu diamentowego.
Fot. 03. Widok ściany tylnej schronu do ognia jednobocznego. Wejście do obiektu i rów diamentowy broniony strzelnicą broni ręcznej.

 

Strzelnica typu A
Fot. 04. Strzelnica obrony wejścia typu A dla ręcznego karabinu maszynowego FM 24/29. Rura zrzutni łusek widoczna jest na zdjęciu po prawej stronie poniżej niszy strzelnicy.

 

 

Charakterystyczny pancerz z ośmiokątnym otworem strzelnicy (Fot. 01) stosowany był we francuskiej fortyfikacji stałej do ochrony uniwersalnego stanowiska bojowego dla ręcznego karabinu maszynowego. Stanowisko bojowe wykorzystywano jako strzelnicę dla uzbrojenia głównego w sektorach o mniejszym znaczeniu lub do obrony strzelnic uzbrojenia głównego schronu (Fot. 02), rowu diamentowego i wejścia (Fot. 03). Standardowe zastosowania strzelnicy prezentują zdjęcia schronu do ognia jednobocznego typu CORF o oznaczeniu C60 Edling-Północ (fr. casemate d’Edling Nord C60), organizacyjnie przynależnego do Podsektora „Burtoncourt” Sektora Ufortyfikowanego „Boulay”.

Dokumentacja schronu została zatwierdzona 6 października 1930 roku. Po 1932 roku wycofano się ze stosowania strzelnic typu A do obrony rowu diamentowego we francuskiej fortyfikacji stałej. Wprowadzono  zrzutnie ręcznych granatów obronnych [01]. Uznano w tym wypadku, że strzelnice typu A podnosiły koszty budowy schronu. Osłabiały jego konstrukcję oraz angażowały obsadę schronu do stałego nadzoru bardzo wąskiego sektora obrony.


Konstrukcja pancerza.

Prostotę konstrukcji pancerza prezentuje rysunek 01. Niezależnie od wersji pancerz składa się z dwóch równoległych płyt stalowych o wymiarach 60 x 60 cm x 2,5 cm.  Pyta zewnętrzna z wyciętym ośmiokątnym otworem umieszczona była w zewnętrznej wnęce  strzelnicy. Druga płyta znajduje się w niszy wykonanej w  wewnętrznej ścianie schronu. Obie części pancerze rozdziela żelbetonowa ściana schronu. Cztery śruby, przechodzące na przelot przez ścianę schronu, mocują obie stalowe płyty.

Otwór strzelnicy zamykany jest stalową czworokątną zasuwą o grubości 30 mm.  Lewy górny  wierzchołek prowadnicy jest ścięty, co umożliwia stopniowe zwiększanie otworu strzelnicy do prowadzenia obserwacji. Zasuwa przesuwana jest w dwóch równoległych do siebie prowadnicach. Unieruchamiana jest przez docisk za pomocą obrotowego uchwytu o osi prostopadłej do zasuwy. W tym  ustawieniu skośne płaszczyzny rygli zagłębione są w kanale prowadnic i dociskają zasuwę do płaszczyzny płyty.

Strzelnicę obrony bezpośredniej dostosowano do 7,5 mm ręcznego karabinu maszynowego FN 1924-29 (fr. Créneau de défense rapprochée pour fusil-mitrailleur). Wymusiło to zmianę kształtu niszy w wewnętrznej ścianie schronu. Jako standardowe wyposażenie umieszczono  między prowadnicami przesuwną blaszaną obejmę. Tworzyła ona jarzmo dla szybko wymiennego duraluminiowego modułu, w którym mocowano karabin maszynowy. Moduł podparty był dwoma regulowanymi wspornikami.

W przypadku schronów położonych w górzystych odcinkach Linii Maginot, warunki terenowe wymuszały odmienne osadzenie pancerza w ścianie schronu. O ile w niemieckiej fortyfikacji stałej zachowano pionowe ustawienie pancerza, to francuscy fortyfikatorzy zdecydowali się na  osadzenie  w płaszczyźnie odchylonej od pionu z otworem odpowiednio rozglifowanym, tak aby strzelnica mogła spełniać swoje zadanie taktyczne, zgodnie z planem ogni.

Zastosowano dwa rozwiązania odprowadzania łusek z wystrzelonych nabojów. W schronach CORF i starszych grupach warownych (np. grupa warowna Simserhof [02]) podwieszano pod ręcznym karabinem maszynowym skórzany worek zbierający łuski. W schronach o nowszej konstrukcji odprowadzano łuski do rowu diamentowego za pomocą giętkiej rury podwieszanej pod ręcznym karabinem maszynowym i zrzutni łusek. Takie rozwiązanie zostało zaprezentowane na zdjęciu Fot. o4 (Schron do ognia bocznego – Casemate de Wittring).

 

Fot. 05. Stanowisko bojowe ręcznego karabinu maszynowego FM 24/29 za strzelnicą typu A  (Fot. Thierry Caland).

 

Rys. 01. Pancerz strzelnicy Type A dla ręcznego karabinu maszynowego FM 24/29. Po lewej stronie widok od stanowiska bojowego (Rys. Gilbert Kluczyk) .

 

Rys. 02. Pancerz strzelnicy typu A dla ręcznego karabinu maszynowego FM 24/29 (Rys.  Gilbert Kluczyk).

 

Rys. 03. Pancerz strzelnicy Type A z jarzmem i wspornikami dla ręcznego karabinu maszynowego FM 24/29  (Rys. Gilbert Kluczyk).

 


[01] – więcej w opracowaniu  Zrzutnia ręcznych granatów obronnych – Goulotte à grenade (1932)

[02] – Philippe Truttmann, La Muraille de France ou la ligne Maginot, ISBN 2-906535-12-5 Gerard Klopp 1996.

 

 

Merci à Mr Thierry Caland pour partagé des photos.
Merci à Mr Gilbert Kluczyk pour avoir pris et partagé de dessins.