Strzelnica obrony bliskiej w czechosłowackiej fortyfikacji stałej

Opracował: Franz Aufmann
Fot. 01. Widok strzelnicy obrony bezpośredniej schronu do ognia dwubocznego N-S 82 „Brezinka” o odporności II klasy.

 

Fot. 02. Widok wnęki strzelnicy chronionej pancerzem. Widoczne jest gniazdo do mocowania modułów.
Fot. 02. Widok wnęki strzelnicy chronionej pancerzem. Widoczne jest gniazdo do mocowania modułów.

 

Strzelnica ścienna określana była jako „střílna N/CE”. Symbol „N” zarezerwowany jest dla lekkiego karabinu maszynowego. „CE” oznacza obiekt piechoty.

Strzelnica obrony bezpośredniej (obrony zapola lub strzelnica obrony podstawowego uzbrojenia schronu) została wyposażona w profil antyrykoszetowy. W ścianie osadzono staliwny gazoszczelny pancerz, stosowany w czechosłowackiej fortyfikacji stałej bez zmian od 1935 roku. Pancerz od strony wewnętrznej zabezpieczał  wnękę strzelnicy całą swoją powierzchnią (Fot. 02). Ze względu na swoją konstrukcję posiadał uniwersalne zadanie. Przewidziano możliwość osadzenia w nim szybko wymiennych modułów o różnym przeznaczeniu. Zadanie to ułatwiało mocowanie bagnetowe. W celu wymiany moduły, należało za pomocą dźwigi obrócić go o 45 stopni w kierunku przeciwnym do obrotu wskazówek zegara i usunąć z otworu korpusu pancerza. Podczas wymiany otwór nie był zabezpieczony. Poprawną wymianę sygnalizował charakterystyczny trzask rygla sprężynowego, chroniącego moduł przed samoczynnym obrotem.

 

Fot. 03. Widok wnęki strzelnicy chronionej pancerzem z osadzonym modułem do obserwacji..
Fot. 03. Widok wnęki strzelnicy chronionej pancerzem z osadzonym modułem do obserwacji.

 

Do prowadzenia obserwacji stosowano moduł (cz. Závěra průzorná vz. 37) z wąskim poziomym przeziernikiem. Powierzchnia przeziernika zabezpieczona była od wewnętrznej strony grubym szkłem warstwowym, osadzonym w masywnej stalowej obudowie (Fot. 04).

 

W przypadku konieczności obrony zapola schronu, umieszczano w korpusie pancerza moduł z lawetą i 7,92 mm ręcznym karabinem maszynowym wz. 26 [01]. Laweta (cz. Úplná lafeta N/CE vz. 37) została opracowana w 1937 roku. Możliwość prowadzenia intensywnego ognia umożliwiała szybko wymienna lufa chłodzona powietrzem. Sektor ognia w płaszczyźnie poziomej wynosił 60 stopni a w płaszczyźnie pionowe 30 stopni. Łuski zbierane były do worka parcianego lub skórzanego, podwieszonego pod ręcznym karabinem maszynowym.

Należy zwrócić uwagę na fakt unifikacji wyposażenia w czechosłowackiej fortyfikacji stałej. Opisane moduły stosowane były również w innych pancerzach. Stanowiły wyposażenie podstawowej kopuły obserwacyjno-bojowej AJ/N (odpowiednik francuskiej kopuły GFM więcej >>>).

[01] Udaną konstrukcję ręcznego 7,92 mm karabinu maszynowego opracował Vaclav Holka. Prototyp wykonano w  1926 roku. Produkowany był w Czechosłowacji od 1928 roku przez zbrojeniowe zakłady Zbrojovka Brno. Po zakupieniu licencji przez brytyjska firmę Royal Small Arms Factory, produkowano go pod marką Bren ZGB-33.

 

Fot. 04. Szybko wymienny moduł do obserwacji.
Fot. 04. Szybko wymienny moduł do obserwacji.
Laweta wz. 37.
Fot. 07. Laweta wz. 1937 z 7,92 mm z ręcznym karabinem maszynowym wz. 26
Fot. 05. Widok pancerza strzelnicy z osadzonym modułem z lawetą i ręcznym karabinem maszynowym wz. 26.
Fot. 05. Widok pancerza strzelnicy z osadzonym modułem z lawetą i ręcznym karabinem maszynowym wz. 26.
Widok ściany bocznej schronu do ognia dwubocznego N-S 82 „Brezinka”
Fot. 06. Widok ściany bocznej schronu do ognia dwubocznego N-S 82 „Brezinka”. Po prawej stronie strzelnica obrony bezpośredniej chroniąca podejście do strzelnic podstawowego uzbrojenia schronu.