Oświetlenie pola walki – Polskie schrony

Opracował: Franz Aufmann
Fot. 1. Ciężki schron bojowy z Nowogrodu nad Narwią z wyrzutnią ładunków oświetlających (znajduje się pomiędzy strzelnicami obrony zapola).
Fot. 01. Ciężki schron bojowy z Nowogrodu nad Narwią z wyrzutnią ładunków oświetlających (znajduje się pomiędzy strzelnicami obrony zapola).
Fot. 4. Strzelnica ckm z 1939 roku z wyrzutnią ładunków oświetlających po lewej stronie.
Fot. 02. Strzelnica ckm z 1939 roku z wyrzutnią ładunków oświetlających po lewej stronie.
Fot. 03. Nisza wyrzutni ładunków oświetlających. Fot. 04. Gazoszczelne drzwiczki zamykające niszę wyrzutni ładunków oświetlających.
Fot. 03. Nisza wyrzutni ładunków oświetlających. Fot. 04. Gazoszczelne drzwiczki zamykające niszę wyrzutni ładunków oświetlających.

Standardowym urządzeniem do oświetlania sektorów ognia ciężkich karabinów maszynowych w polskich schronach była wyrzutnia rac (ładunków oświetlających). Powszechnie zaczęto ją stosować w ciężkich schronach budowanych w 1939 roku. Znajdowała się po lewej lub prawej strony ściennej strzelnicy ckm. Wyrzutnia ładunków oświetlających zamykana była od strony izby bojowej za pomocą jednoczęściowych gazoszczelnych drzwiczek stalowych z pionową osią obrotu. Zamknięcie posiadało filcową uszczelkę mocowaną za pomocą blaszanego docisku (ramki). Jej mocowanie widoczne jest na zdjęciu Fot. 04. Rura wyrzucająca ładunki umieszczona była skośnie w ścianie schronu. Łuski po wystrzelonych ładunkach wyrzucano na zewnątrz schronu za pomocą zrzutni. Panujące w schronie nadciśnienie powodowało usuwanie gazów prochowych po ładunkach na zewnątrz schronu.

 

Fot. 05. Widok (zamurowanej) strzelnicy ckm schronu W Nowogrodzie nad Narwią. Na zdjęciu po prawej stronie w okapie rura wyrzutni ładunków oświetlających . Poniżej zagnieciona rura zrzutni łusek.
Fot. 05. Widok (zamurowanej) strzelnicy ckm schronu bojowego w Nowogrodzie nad Narwią. Na zdjęciu, po prawej stronie w okapie rura wyrzutni ładunków oświetlających . Poniżej zagnieciona rura zrzutni łusek.

 

Fot. 5. Schron broni maszynowej do ognia dwubocznego z kopułą obserwacyjno-bojową z Nowogrodu nad Narwią.
Fot. 06. Schron broni maszynowej do ognia dwubocznego z kopułą obserwacyjno-bojową z Nowogrodu nad Narwią.

Prawdopodobnie na przełomie roku 1937/38 podjęto decyzję o zastosowaniu reflektorów do oświetlenia pola ostrzału. Dla nowo opracowywanych konstrukcji schronów, dla których przewidziano zastosowanie reflektorów, zaprojektowano wnęki, przykryte od góry stropem.
Brakuje jednak potwierdzonych informacji o konstrukcji reflektorów. Zgodnie z relacją gen. bryg. Mieczysława Dąbkowskiego z 1940 roku, prace na oświetleniem pola walki zamknięto na etapie opracowań studyjnych. Poniżej zdjęcia schronu „Sabała” wchodzącego w skład „Ośrodka oporu Jastarnia”.

 

Fot. 6. Schron "Sabała" wchodzący w skład "Ośrodka oporu Jastarnia".
Fot. 06. Schron „Sabała” wchodzący w skład „Ośrodka oporu Jastarnia”.

 

Fot. 7. Schron "Sabała". Widok niszy dla reflektora.
Fot. 07. Schron „Sabała”. Widok niszy dla reflektora.

 

C.D.N