Opracował: Franz Aufmann
W kolejnych latach konstrukcja, opisana w opracowaniu „Schron – schron stanowisko obserwatora w niemieckiej fortyfikacji”, zostaje zmodyfikowana. Przykładem takiego postępowania może być obiekt wzniesiony po zachodniej stronie jeziora Zdbiczno w 1936 roku na Pozycji Pomorskiej. Schron otrzymał śluzę przeciwgazową. Śluza, bez wymuszonej wymiany powietrza, tworzyła strefę buforową pomiędzy wejściem do schronu a pomieszczeniem dla załogi.
W śluzie umieszczono strzelnicę obrony wejścia, wyjście ewakuacyjne oraz trzy nisze. Nisza po prawej stronie wejścia przeznaczona była na ciężki karabin maszynowy. Broń miała być wykorzystywana do działań obronnych, prowadzonych w pobliżu obiektu. Nisza po lewej stronie posiada tylną ścianę wyłożoną drewnianymi deskami. Tu też znajduje się doprowadzenie telefonicznego kabla ziemnego oraz doprowadzenie kabla telefonicznej sieci polowej. Drewniana boazeria niszy ułatwiała montaż podzespołów telefonicznych. Złącze telefonicznej sieci polowej znajdowało się niszy na elewacji schronu, po lewej stronie wejścia. Widoczna jest na tytułowym zdjęciu. Trzecia nisza, wykonana naprzeciwko wejścia do pomieszczenia załogi, jako jedyna została wyposażona w blaszane drzwi lub parę drzwiczek.
Wejście do schronu chroniły wyjątkowo świetnie dopracowane drzwi 14P7. Niskie wejście do schronu wymuszało na wchodzącym przyjęcie pochylonej sylwetki, utrudniającej przemieszczanie się i szybkie manewrowanie bronią.
Pomieszczenie gotowości bojowej zaprojektowano na podstawie czworokąta o wymiarach 3,00 x 2,10 m. Od strony śluzy było chronione ciężkimi drzwiami dwudzielnymi. Zgodnie ze standardami 1936 roku pomieszczenie otrzymało wentylacje grawitacyjną. Wymianę powietrza umożliwiał układ rur, których otwory zabezpieczono na ścianach pomieszczenia z pomocą uniwersalnych zamknięć wentylacyjno-kominowych [01]. W przypadku założenia, że w pomieszczeniu panuje wyższa temperatura niż na zewnątrz, dolny przewód, położony tuż nad posadzką, dostarczał powietrze do schronu. Górny przewód odprowadzał ogrzane powietrze (również z większym stężeniem dwutlenku węgla) na zewnątrz. Ogrzewanie pomieszczenia miała zapewnić piec opałowy. W ścianie po lewej stronie wejścia do izby wykonano niszę i doprowadzono instalację kominową. Kierunek obiegu powietrza zmieniał się w przypadku wyższej temperatury powietrza na zewnątrz schronu niż w pomieszczeniu lub po zastosowaniu w późniejszym okresie filtrowentylatora HES. Górny przewód doprowadzający powietrze, poniżej którego widoczne są ślady po czterech kotwach mocujących wspornik filtrowentylatora, oznaczono napisem „Belüftung” a dolny odprowadzający powietrze na zewnątrz „Entlüftung”.
Strzelnica, umieszczona w żelbetonowej ścianie pomiędzy pomieszczeniem gotowości bojowej a śluzą otrzymała standardowe zamknięcie 48P8 [02]. Otwór strzelnicy o wymiarach 80 x 120 mm, stosowanych już we wcześniejszy rozwiązaniach zamknięcia strzelnicy broni ręcznej, umożliwiał prowadzenie skutecznego ognia z broni ręcznej oraz obronę przy pomocy granatów. Zamykano go za pomocą zsuwy z filcową uszczelką. Zasuwa prowadzona była przez dwie poziome prowadnice.
W schronie zastosowano składane prycze. Położenie prycz prezentuje rysunek 1. Należy pamiętać, że decyzja o systemowym zastosowaniu prycz zamiast hamaków w schronach fortyfikacji stałej zapadła dopiero pod koniec 1936 roku [03].
Pomieszczenie obserwatora pozostawiono bez większych zmian. Podobnie jak we wcześniejszej konstrukcji wykorzystano parą drzwi. Zastosowano ciężkie dwudzielne drzwi oraz od strony izby gotowości bojowej lekkie gazoszczelne. W ścianie działowej osadzono rurę wentylacyjną o średnicy 10 cm z gazoszczelnym zamknięciem od strony izby gotowości bojowej. Do wewnętrznej łączności z pomieszczeniem gotowości bojowej wykorzystano rurę głosową [04]. Poprowadzono ją poprzez całą długość ściany działowej ze względu na położenie składanych prycz w izbie gotowości bojowej.
Obserwację prowadzono w pozycji stojącej z podestu. Zastosowano standardową płytę o wymiarach 2,00 x 2,00 m [05] oraz grubości 10 cm. Cylindryczny otwór na sprzęt optyczny, wysuwany na czas obserwacji, zamykany był prawdopodobnie przy pomocy dwuczęściowego stalowego dekla [06]. Obie części dekla demontowane były ze stanowiska obserwacyjnego.
[01] – Więcej w opracowaniu: Zamknięcie przewodu wentylacyjnego lub kominowego
[02] – Więcej w opracowaniu: Zamknięcie strzelnicy broni ręcznej 48P8 – Gewehrschartenverschluss
[03] – Oczywiście odnotowano wyjątki od tej decyzji.
[04] – Więcej w opracowaniu: Łączność wewnętrzna – rury głosowe
[05] – Więcej w opracowaniu: Stalowa płyta stanowiska obserwacyjnego
[06] – Autor niniejszego opracowania nie posiada oryginalnej dokumentacji technicznej zamknięcia otworu obserwacyjnego w poziomej płycie.