Opracował: Franz Aufmann
Staranie opracowywana koncepcja obrony pozycji, oparta na sprawdzonym w okresie Wielkiej Wojny systemie ogni bocznych, zaczyna ulegać w 1934 roku modyfikacją. Uznano że, celowe jest wzmocnienie obrony przez zastosowanie ogni czołowych. Niemieckie pozycje obronne zdominowane były przez jednoizbowe schrony broni maszynowej [01] (niem. MG-Schartenstand ohne Bereischaftsraum). Obiekty te świetnie spisywały się w realizacji zadań taktyczno- obronnych w wąskim sektorze ostrzału karabinu maszynowego. Dowódca stanowiska ogniowego posiadał możliwość prowadzenia obserwacji pola walki tylko i wyłącznie przez wąski przeziernik po lewej stronie strzelnicy broni maszynowej [02]. Umieszczony był w stalowej płycie, chroniącej stanowisko bojowe ckm.
Dostrzeżono również fakt całkowitej bezradności załóg tych obiektów i brak możliwości skutecznej obrony w przypadku ograniczonej widoczności (w nocy, we mgle lub zadymienia terenu przez przeciwnika). Konstrukcja schronu nie była dostosowana do prowadzenia obrony okrężnej, a w przypadku ograniczonej widoczności wsparcie ogniowe sąsiada było nieefektywne. Mało liczna załoga nie mogła stawiać skutecznego oporu grupom szturmowym nieprzyjaciela. Rozwiązanie tego problemu upatrywano w zastosowaniu schronów bojowych broni maszynowej z dodatkowym pomieszczeniem [03]. Przeznaczone było dla drużyny piechoty, która miała wykonywać zadania obronne ze stanowisk polowych. Przykładem realizacji wspomnianej koncepcji była nowa konstrukcja schronu (Rys. 01) dla 7,92 mm ciężkiego karabinu maszynowego Maxim wz. 08 i drużyny piechoty (niem. MG-Schartenstand mit Einheitsgruppe), bazująca na rysunku 106B8. Opracowano dwie konstrukcje schronu. Jedną z nich przewidziano do prowadzenia ognia czołowego oraz drugą do ognia bocznego. W obu przypadkach stanowisko bojowe ciężkiego karabinu maszynowego chronione było przed bezpośrednim ostrzałem stalową płytą ze strzelnicą ckm i przeziernikiem do prowadzenia obserwacji przedpola. Pierwsze nowo opracowane obiekty wzniesiono w 1935 roku na Pozycji Pomorskiej.
W obiekcie wyodrębniono 3 pomieszczenia: izbę bojową, izbę dla drużyny piechoty i śluzę przeciwgazową. Izba bojowa zajmuje całą szerokość schronu. Zgodnie z przyjętymi założeniami taktyczno- technicznymi musiała spełniać wymagania pomieszczenia bojo-
wego i socjalnego dla obsady ckm. Za stalową płytą ze strzelnicą umieszczono stanowisko ogniowe dla 7,92 mm ciężkiego karabinu maszynowego Maxim wz. 08.
Drugie pomieszczenie przeznaczono dla drużyny piechoty. Drużyna piechoty realizowała zadania obronne ze stanowisk polowych. Izba miała zapewnić wypoczynek lub schronienie w przypadku ostrzału artyleryjskiego. Zarówno w izbie bojowej, jak i w pomieszczeniu dla drużyny piechoty zastosowano składane prycze. [04].
W celu ułatwienia szybkiego zajęcia stanowisk polowych przewidziano dwa wyjścia ze schronu (Fot. 05). Każde z nich bronione było wewnętrzną strzelnicą obrony wejścia.
Schrony wznoszone na poszczególnych odcinkach Pozycji Pomorskiej mogą nieznacznie różnić się między sobą. Do istotnych zmian należy między innymi położenie stanowiska ciężkiego karabinu maszynowego, wyjścia ewakuacyjnego i jego rozwiązanie konstrukcyjne.
Przykładowe dwa schrony, oddalone od siebie zaledwie o kilkadziesiąt metrów, wzniesiono pod nadzorem komendantury ze Szczecinka na zachód od miejscowości Śmiadowo. Obiekt do ognia czołowego zlokalizowano po południowej stronie ważnej strategicznie drogi ze Szczecinka do Czaplinka, dawniej Reichstraße 158. Drugi obiekt, przeznaczony do prowadzenia ognia bocznego usytuowano po północnej stronie drogi.
Zdaniem części znawców fortyfikacji niemieckich niefortunnie zaplanowano położenie wejścia z izby bojowej do pomieszczenia drużyny piechoty. W obu przypadkach projektanci schronów pokładali duże nadzieje w odporności na ostrzał 10 cm stalowej płyty, chroniącej stanowisko bojowe ckm. Wejście do izby drużyny znalazło się w świetle stalowej płyty, co prezentuje zdjęcia 02 i 04. Uwaga ta w większym stopniu odnosi się do schronu do ognia czołowego, którego płyta stalowa narażona była na bezpośredni ostrzał nieprzyjaciela.
[01] – Konstrukcja schronów bez pomieszczenia gotowości bojowej, wznoszonych na Pozycji Pomorskiej w 1934 roku, została opisana w opracowaniu Schrony broni maszynowej wzniesione w 1934 roku na Pozycji Pomorskiej.
[02] – Stahl- Schartenplatte 7P7 – Płyta stalowa ze strzelnicą 7P7.
[03] – Jeden ze schronów, wzniesiony na Pozycji Pomorskiej w 1934 roku, został opisany w opracowaniu Schron bojowy dla ckm i drużyny piechoty (1934).
[04] – Pozostawiono wyjątki w nowo opracowanych konstrukcjach schronów. Wprowadzono konstrukcję schronu według rysunku 105B8 na ckm bez pomieszczenia gotowości bojowej (niem. MG-Schartenstand ohne Bereitschaftsraum) ze składanymi pryczami, ale nadal pozostawiono schron na ckm bez pomieszczenia gotowości bojowej z podwieszanymi hamakami (mit Hängematten). Otrzymał numer rysunku: 104B8.
