Opracował: Franz Aufmann
Karabin maszynowy MG34 z celownikiem optycznym Pz.Z.F.1 mocowany był na nowo opracowanej podstawie fortecznej wz. 34. Konstrukcja podstawy fortecznej dla broni maszynowej w sześciostrzelnicowej kopule musiała zapewnić celne prowadzenie ognia, szybką zmianę strzelnic oraz gazoszczelność przestrzeni bojowej. Konstruktorzy poświęcili szczególną uwagę na zastosowanie rozwiązania ułatwiających obsługę podstawy fortecznej. Prowadzenie ognia odbywało się w trudnych warunkach, przy niezbyt silnym oświetleniu przestrzeni bojowej i w maskach przeciwgazowych.
W skład podstawy fortecznej broni maszynowej wz. 34 wchodziły cztery podstawowe podzespoły:
– łoże górne z mocowaniem karabinu maszynowego, celownika optycznego i mechanizmem podniesienia do zmiany zasięgu ognia,
– łoża dolnego z listwą sektora ostrzału w płaszczyźnie poziomej
– wózka jezdnego do zmiany strzelnic z mechanizmem ryglowania w celu osiągnięcia położenia bojowego
– cylindrycznej prowadnicy dla wózka jezdnego.
Dla podstawy fortecznej przewidziano dwa położenia, spoczynkowe i ogniowe.
Łoże górne służyło do mocowania karabinu maszynowego oraz celownika optycznego. Półkolista przesłona przysłaniała strzelnicę, gdy podstawa forteczna znajduje się pozycji ogniowej. Wykonano w niej dwa otwory. W większy otwór wprowadzano lufę karabinu maszynowego a drugi służył do celowania. Po prawej stronie łoża górnego znajdował się kosz, wykonany ze stalowych płaskowników, na metalowy pojemnik Pz. 34 z taśmą nabojową. Po lewej stronie znajduje się dźwignia (bliżej ściany kopuł) do ryglowania łoża w pozycji ogniowej. Również po lewej stronie znajduje się pokrętło mechanizmu podniesienia karabinu maszynowego. Mechanizm pozwalał na zmianę podniesienia MG34 (odległości ostrzału) przy pomocy pokrętła. Przy pomocy dwóch ograniczników można było wprowadzić minimum i maksimum sektora ostrzału w płaszczyźnie pionowej. Ogień w podanym sektorze można było prowadzić z wykorzystaniem pokrętła lub bez niego. W tym celu należało dźwignią (znajdującą się za ślimakiem) rozłączyć przekładnię. Sektor ognia w tej płaszczyźnie określono kątami podniesienia od +120 do -150. Pozycji zerowej przyznano wartość „300”.
Łoże górne zostało wyposażone w kolektor, umieszczony przy komorze zamkowej karabinu maszynowego. Kolektor zbierał wystrzelone łuski podczas prowadzenia ognia. Zakończony był rurą. Służyła ona do mocowania parcianego worka na łuski lub giętkiego przewodu zrzutni łusek.
Łoże górne spoczywało na łożu dolnym. Konstrukcja obu podzespołów umożliwiała wycofanie łoża górnego do tłu (do pozycji spoczynkowej) lub obrót łoża górnego w pozycji ogniowej względem pionowej osi w celu prowadzenia ostrzału na prawo i lewo od osi strzelnicy. Sektor ognia, określany w płaszczyźnie poziomej, wynosił 63 stopnie (około 1120 tysięcznych).
Górna i dolna część łoża spoczywała na wózku jezdnym. Umożliwiał on przemieszczanie podstawy fortecznej między strzelnicami. Precyzyjne ustawienie podstawy fortecznej względem osi strzelnicy zapewniała zapadka ryglująca ze sprężynowym dociskiem. Mocowanie wózka do cylindrycznej prowadnicy umożliwiała dźwignia po prawej stronie.
Do wózka została zamocowany stojak na zapasowe lufy do karabinu maszynowego MG 34. Broń posiadała lufy chłodzone powietrzem. Ulegały szybkiemu przegrzaniu podczas prowadzenia intensywnego ognia. Wymianę lufy dokonywano za pomocą stalowego zabieraka i rękawicy azbestowej. Lufy wymieniano w kolejności od lewej do prawej strony. Rozgrzana lufa, wyjęta z karabinu maszynowego ustawiana była w stojaku i stygła schładzana powietrzem. Po ostygnięciu gotowa była do kolejnego użycia. Przyjmuje się, że trwałość lufy karabinowej wynosiła około 60 tysięcy strzałów. Pierwsze miejsce w stojaku zajmował stalowy zabierak.
Położenie ogniowe
Dla podstawy fortecznej przewidziano dwa położenia, spoczynkowe i ogniowe. Aby ustawić podstawę forteczną z karabinem maszynowym w pozycji ogniowej należało wykonać następujące czynności. Celowniczy odryglowuje zamkniecie kuliste strzelnicy. Ładowniczy przygotowuje karabin maszynowy do prowadzenia ognia. Ustawia położenie zerowe karabinu maszynowego. W momencie otwarcia przez celowniczego strzelnicy, ładowniczy dosuwa górne łoże z karabinem maszynowym w kierunku strzelnicy, tak aż półkolista przesłona znajdzie się w gnieździe strzelnicy. Celowniczy rygluje górną część łoża przez obrót dźwigni po lewej stronie a ładowniczy zabezpiecza podświetlenie celownika optycznego. Celowniczy sprawdza możliwość ustawień kierunkowych łoża górnego poprzez jego obrót względem łoża dolnego. Każda wykonana czynność potwierdzana jest komendą „gotowe”.
Położenie spoczynkowe
W celu osiągnięcia położenia spoczynkowego celowniczy usadawia karabin maszynowy w pozycji zerowej. Celowniczy odryglowuje górne łoże z karabinem maszynowym a ładowniczy odchyla je do tyłu względem łoża dolnego. Półkolista przesłona strzelnicy wycofuje się wraz z górnym łożem. Ułatwiony jest dostęp do otwartej strzelnicy. Celowniczy zamyka strzelnicę dosuwając a następnie ryglując zamknięcie kuliste w gnieździe strzelnicy. Położenie spoczynkowe podstawy fortecznej pozwala na przetoczenie jej po cylindrycznej bieżni do żądanej strzelnicy. W przypadku planowanego zakończenia prowadzenia ognia ładowniczy otwiera pokrywę karabinu maszynowego i taśmę z nabojami z podajnika, pozostawiając zamek w pozycji przedniej. Czynność tą wykonuje przed wycofaniem górnego łoża do pozycji tylnej.
Więcej na temat sześciostrzelnicowych kopuł:
Sześciostrzelnicowa kopuła bojowa – MG-Panzerturm mit 6 Scharten
Sześciostrzelnicowa kopuła bojowa – reflektor forteczny
Sześciostrzelnicowa kopuła bojowa – stanowisko dowodzenia
Sześciostrzelnicowa kopuła bojowa – wentylacja