PDOT – jednokondygnacyjny schron na 2 ckmy

Fot. Linia Mołotowa. PDOT - jednokondygnacyjny schron na dwa ckmy i rkm. Widok od przedpola. (Wielki Dział, Rawsko-Ruski Rejon Umocniony).
Fot. 01. Linia Mołotowa. PDOT – jednokondygnacyjny schron na dwa ckmy i rkm. Widok od przedpola. (Wielki Dział, Rawsko-Ruski Rejon Umocniony).

Projekt jednokondygnacyjnego schronu na dwa ciężkie karabiny maszynowe oraz ręczny karabin (ros. одноэтажная ПДОТ на две пулемётные установки и ручной пулемёт) do obrony wejścia i zapola został opracowany prawdopodobnie na przełomie 1939 i 1940 roku. Arkusz z podstawowymi wymaganiami znajduje się w katalogu konstrukcji typowych z 1940 roku. Stanowi „ekonomiczną” wersję dwukondygnacyjnego obiektu z 1938 roku, projektowanego dla umocnień Linii Stalina. W projekcie nie przewidziano dla tego typu schronu pełnego zaplecza technicznego. Schron nie otrzymał stacjonarnego agregatu prądotwórczego. Stosowany był na drugorzędnych kierunkach ataku nieprzyjaciela lub pierwszoplanowych w przypadku możliwości uzyskania zasilania energetycznego z sieci czy też z pobliskiego obiektu.

Dwa 7,62 mm ciężkie karabiny maszynowe Maxim wz. 1910, każdy na  podstawie fortecznej za dwudzielnym gazoszczelnym pancerzem skrzynkowym (stanowisko NP-3), umieszczono w oddzielnych izbach. Łączny sektor ostrzału broni głównej schronu wynosił 115 stopni a sektor ostrzału każdego stanowiska bojowego NPS -3 wynosił 60 stopnie w płaszczyźnie poziomej. Sektory ognia poszczególnych stanowisk bojowych uzupełniały się dopiero w odległości około 40 metrów od schronu. Zadaniem 7,62 mm ręcznego karabinu maszynowego DT była obrona wejścia i zapola. Prowadził ogień w sektorze 600 przez gazoszczelną strzelnicę (stanowisko Pz-39).

 

Fot. Linia Mołotowa. PDOT - jednokondygnacyjny schron na dwa ckmy i rkm. Widok od zapola. (Wielki Dział, Rawsko-Ruski Rejon Umocniony).
Fot. 02. Linia Mołotowa. PDOT – jednokondygnacyjny schron na dwa ckmy i rkm. Widok od zapola. (Wielki Dział, Rawsko-Ruski Rejon Umocniony).

 

Rys. PDOT - jednokondygnacyjny schron na dwa ckmy i rkm.
Rys. 01. PDOT – jednokondygnacyjny schron na dwa ckmy i rkm.

Opis do rys. 01
1. lewa izba bojowa na stanowisko NPS-3, 2. lewa izba bojowa na stanowisko NPS-3, 3. izba dowodzenia, 4. korytarz, 5. izba załogi, 6. izba zaplecza technicznego ze strzelnicą obrony wejścia i zapola, 7. śluza przeciwgazowa, 8. pomieszczenie socjalne ze strzelnicą obrony wejścia, 9. korytarz wejściowy, 10. strzelnica obrony wejścia, 11. strzelnica obrony wejścia i zapola, 12. wewnętrzny szyb wyjścia ewakuacyjnego, 13. zewnętrzny szyb wyjścia ewakuacyjnego.


Schron wznoszony był w dwóch kategoriach odporności. Projekt zakładał identyczną grubość obu ścian czołowych, w których osadzono pancerze stanowisk bojowych NPS-3. W praktyce dopuszczalne były modyfikacje pierwotnego projektu. W zależności od położenia schronu względem założonego kierunku natarcia nieprzyjaciela i konfiguracji terenu, dokonywano korekty grubości ścian oraz zastosowania sztywnego zabezpieczenia przeciwodpryskowego. Typowym przykładem zmian projektowych może być obiekt (Fot.02.), położony w pobliżu miejscowości Kurianka [01] (Grodzieński Rejonu Umocniony). Budowa schronu został przerwana na etapie wylewania stropu. Prawa czołowa ścian schronu (na zdjęciu po lewej stronie) została wzmocniona. Zmianę jej grubość można określić na podstawie ilości uskoków profilu przeciwrykoszetowego w strzelnicy. Również grubość ściany jest łatwa do oszacowania, gdyż czoło pancerza skrzynkowego, widoczne w żelbetonowym rozglifieniu strzelnicy, oddalone jest od wewnętrznej powierzchni ściany o 100 cm.

 

 

Fot. Linia Mołotowa. PDOT - jednokondygnacyjny schron na dwa ckmy i rkm. Widok od przedpola. (Kurianki, Grodzieński Rejon Umocniony).
Fot. 03. Linia Mołotowa. PDOT – jednokondygnacyjny schron na dwa ckmy i rkm. Widok od przedpola. (Kurianki, Grodzieński Rejon Umocniony). Budowa schronu został przerwana na etapie wylewania stropu.

 

Fot. Linia Mołotowa. PDOT - jednokondygnacyjny schron na dwa ckmy i rkm. Widok od zadpola. (Kurianki, Grodzieński Rejon Umocniony).
Fot. 04. Linia Mołotowa. PDOT – jednokondygnacyjny schron na dwa ckmy i rkm. Widok od zadpola. (Kurianki, Grodzieński Rejon Umocniony). Budowa schronu został przerwana na etapie wylewania stropu.

 

 

[01] Kurianka – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie augustowskim, w gminie Lipsk.