W lutym 1934 roku przyjęto na uzbrojenie niehermetyczną 3-strzelnicową kopułę pancerną 2 P7 (niem. Panzerturm 2 P7 mit 3 Scharten) o klasie odporności B. Kopułę odlano ze staliwa chromo-niklowego, uważanego za najbardziej odporne na przebicie rdzeniowym pociskiem przeciwpancernym. Grubość pancerza została racjonalnie zróżnicowana. Część stropowa posiadała grubość 200 mm. Natomiast w strefie narażonej na bezpośredni ostrzał ściana kopuły została wzmocniona. Waga całkowita standardowej kopuły wynosiła 37 ton. W tylnej części pancerza wykonano otwór wejściowy.
Kopuła osadzana była w bryle schronu tak, aby nie przewyższała zarysu stropu schronu (Fot. 01). Lekkie wysunięcie do przodu zapewniało pełne wykorzystanie sektora ostrzału. Świetnie sprawdzała się w schronach wybudowanych na stokach wzniesień terenu. Ze względu na wielkość była celem łatwym do maskowania i wyjątkowo trudnym do zniszczenia.
Stanowisko bojowe
Pancerzem przykryto stanowisko 7,92 mm ciężkiego karabinu maszynowego sMG 08. Obsługę stanowiska stanowił dowódca broni oraz trzech strzelców. Wykorzystano standardowe wyposażenie stanowiska bojowego ckm takie jak podstawa forteczna, sanie. Sanie zapewniały przesunięcie podstawy fortecznej z karabinem maszynowym w położenie „spoczynkowe” lub do pozycji „bojowej”. Natomiast stacjonarny, blaszany stolik, stosowany dla stanowiska bojowego za płytą stalową ze strzelnicą np. 7 P7, uległ modyfikacji. Ustawiono go na platformie. Platforma umożliwiała obrót stolika, ustawienie go w osi każdej z trzech strzelnic oraz zaryglowanie w tym położeniu. Zamontowana para kółek w przedniej platformy ułatwiała jej obrót. Kółka prowadzone były po stalowej prowadnicy (szynie). Za obrót stolika i zaryglowanie go w osi wymaganej strzelnicy odpowiedzialny był celowniczy. Taśmowy zajmował stanowisko po prawej stronie karabinu maszynowego sMG 08. Otwierał i zamykał otwór strzelnicy, zabezpieczony za pomocą stalowej zasuwy. W momencie otworzenia strzelnicy, celowniczy przesuwał podstawę forteczną z karabinem maszynowym do saniach do przodu, aż do jej oparcia na dolnej prowadnicy zasuwy. Następnie ryglował ją w tym położeniu. Karabin maszynowy znajdował się w położeniu bojowym. Lufa MG 08 była wysunięta poprzez prostokątny zarys strzelnicy. Każda z trzech strzelnic posiadała niesymetryczny sektor ostrzału, który wynosił w płaszczyźnie poziomej 72 stopnie. Lewa części sektora posiada zaledwie 27 stopni a prawa 45 stopni. Różnica ta była spowodowana koniecznością zachowania niezbędnej przestrzeni dla taśmowego po prawej stronie karabinu maszynowego.
Koncepcję stanowiska bojowego w kopule 2 P7 prezentuje rysunek 01. Przedstawia obracany stolik pod ciężki karabin maszynowy na podstawie fortecznej według późniejszego projektu z 1937 roku.
Za gotowość bojową stanowiska w kopule odpowiedzialny był dowódca broni. Bezpośrednio podlegał dowódcy obiektu i realizował wyznaczone zadania obronne [02]. Dowódca broni nadzorował pole walki poprzez szczelinę obserwacyjną. Znajdowała się po prawej stronie stanowiska bojowego. Podobnie jak w przypadku strzelnicy dla karabinu maszynowego, zamykano ją przy pomocy zasuwy, przesuwanej pomiędzy dwoma poziomymi prowadnicami. Celowniczy obsługiwał broń oraz usuwał ewentualne jej zacięcia. Prowadził ogień do celów wyznaczonych przez dowódcę stanowiska. Wspierał go taśmowy, który na stanowiska 7,92 mm karabinu maszynowego MG 08, zajmował miejsce po prawej stronie broni. Ostatnim z czteroosobowej obsługi (nie licząc dowódcy broni) był strzelec amunicyjny. Odpowiedzialny był za taśmowanie amunicji i dostarczanie jej taśmowemu. Do wyjątkowo ciężkich zadań, jaki powierzono strzelcowi amunicyjnemu, była obsługa filtro-wentylatora, napowietrzającego stanowisko bojowe.
Wentylacja
Wymianę powietrza w kopule zapewniało urządzenie filtro-wentylacyjne HES (niem. Heeres-Einheits-Schutzlüfter), stosowane od 1937 roku. W przypadku opisywanej kopuły typu 2 P7 z Pz.W. 598 został umieszczony w korytarzu, tuż przed schodnią do przestrzeni bojowej. Urządzenie mogło tłoczyć powietrze z lekkim nadciśnieniem 200 mm słupka wody. Zanieczyszczone powietrze gazami prochowymi w wyniku nadciśnienia opuszczało przestrzeń bojową przez otwartą strzelnicę ckm. Z trudno do określenia uwarunkowań nie zadbano, aby wyrzucane z komory nabojowej ciężkiego karabinu maszynowego łuski (wypełnione gazami prochowymi) zbierane były do hermetycznego pojemnika.
Obsada kopuły zmuszona była do prowadzenia ognia w maskach przeciwgazowych. Przeprowadzone badania wykazały, że po godzinie prowadzenia ognia w maskach przeciwgazowych jego celność obniża się o 40%.
Zachowane egzemplarze
Dla nowo wznoszonych linii obronnych na wschodnich terenach Niemiec przeznaczono łącznie 39 [01] egzemplarzy kopuł 2 P7. Zachowały się dwa egzemplarze kopuł 2 P7. Nieuszkodzona kopuła, a w zasadzie tylko jej staliwny korpus, przetrwał w wysadzonym po wojnie Pz.W. 598 na południowym odcinku Frontu Fortecznego Łuku Odry -Warty. Drugi egzemplarz, znacznie uszkodzony przez eksplozję w przestrzeni bojowej, należy do w Pz.W. 867 wchodzącego w skład grupy warownej „Lundendorff”. Dla zainteresowanych konstrukcją korpusu kopuły 2 P7, a w szczególności zmianą grubości ściany pancerza, polecam Pz.W. 669 grupy warownej „Lietzmann” w Mostkach. Kopuła została częściowo wycięta.
[01] – zgodnie z zestawieniem ilościowym pancerzy osadzonych na Wschodzie z 1944 roku (niem. Zusammenstellung der im Osten eingebauten Fest. Panzer).
[02] – Każdy schron bojowy otrzymywał zadania bojowe (niem. Kampfanweisung).
Zachowane wyposażenie kopuły bojowej 2 P7
W uszkodzonej kopule Pz.W 866, należącym do grupy warownej „Lundendorff” Frontu Fortecznego Łuku Odry-Warty, zachowało się częściowo wyposażenie. Konstrukcja schronu nie pozwoliła na wykorzystanie wejścia, wykonanego w tylnej ścianie pancerza. Do przestrzeni bojowej można było dostać się poprzez pionowy szyb, zamykany prawdopodobnie uchylną klapą.
Zarówno trzy otwory strzelnic, jak i cztery szczeliny obserwacyjne (przezierniki obserwacyjne), zamykano za pomocą masywnych zasuw. Zasuwy prowadzone były pomiędzy poziomymi prowadnicami. Prowadnice mocowano do korpusu kopuły za pomocą śrub. Zastosowano ołowiane podkładki w celu zniwelowania odkształceń elementów pancernych w wyniku bezpośrednich uderzeń pocisków. Prowadnice dociskały filcową uszczelkę do powierzchni pancerza, aby po zaryglowaniu zasuw w położeniu „zamknięte” uzyskać gazoszczelność strzelnic i szczelin obserwacyjnych. W przypadku przeziernika docisk 2,5 cm zasuwy do filcowej uszczelki, nasączonej olejem, zapewniały dwa pokrętła, po jednym w każdej prowadnicy (Fot. 07). Stalowa zasuwa [01] o grubości 10 cm przysłaniała wyjątkowo duży otwór strzelnicy o wymiarach 20 x 32 cm (szerokość x wysokość) w świetle. Każda z prowadnic mocowana była dziewięcioma śrubami z gwintem o średnicy zewnętrznej wynoszącej około 6,8 cm. Otwory pod śruby rozmieszczono w dwóch rzędach. Walcowy łeb śruby posiadał średnicę około 9 cm, a jego wysokość wynosiła 3 cm.
W celu zachowania optymalnego zabezpieczenia stanowiska przed ostrzałem, niesymetryczne rozglifienie otworu strzelnicy zaczyna się dopiero po około 3 cm od wewnętrznej powierzchni pancerza. Grubość pancerza przy strzelnicy wynosiła około 29 cm. Wzmocnienie pancerza w strefie narażonej na bezpośredni ostrzał widoczne jest na fotografii 08.
[01] – Zasuwa strzelnicy w zbiorach Muzeum Wału Pomorskiego i Militarnej Historii Pomorza jest unikalnym eksponatem. Jej konstrukcja została opisana w opracowaniu: Zasuwa strzelnicy kopuły bojowej 2 P7.