MG-Schartenstand D – Heinrich, Część II

Opracował: Franz Aufmann

 

Fot. 05. Jednoizbowy schron bojowy o odporności D na ckm z przedsionkiem na Pozycji Szczycieńskiej. Strzelnica z profilem antyrykoszetowym. Odłamany okap nad strzelnicą.

 

Rys. 02. Jednoizbowy schron bojowy o odporności D na ckm z przedsionkiem (Spychowo – Pozycja Szczycieńska).

 

Modyfikacją wcześniej opisanego rozwiązania konstrukcyjnego jest schron o odporności D na ciężki karabin maszynowy (niem. MG-Schartenstand D) z przedsionkiem (Rys. 02). Zamieszczone zdjęcia prezentują obiekt wzniesiony w 1939 roku w pobliżu miejscowości Spychowo w ramach rozbudowy Pozycji Szczycieńskiej w Prusach Wschodnich. Konstrukcję sklepienia schronu wykonano z arkuszy blachy falistej typu H. Stanowisko ciężkiego karabinu maszynowego MG 08 chroni, podobnie jak w schronach dla broni maszynowych pozycji polowej miasta Piła,  3 cm płyta stalową 422P01. Strzelnica posiada profil antyrykoszetowy (Fot. 05). W ramach oszczędności zrezygnowano z MG 08 na podstawie fortecznej ustawionej na blaszanym stoliku na żelbetowym bloku. Zastosowano wspornik do mocowania ckm. Ślady po mocowaniu wspornika widoczne są na zdjęciu 07.
Kolejną redukcją kosztów objęto wejście do schronu. Zrezygnowano z dwudzielnych drzwi stalowych o grubości 3 cm. Zastosowano drzwi drewniane, obite blachą.
Schron został wyposażony tylko w wentylację grawitacyjną. Załoga prowadziła obronę w maskach przeciwgazowych. Na ścianie tylnej schronu (Fot. 06) schronu umieszczono wylot rury usuwającej powietrze z obiektu. Jej wlot znajdował się na tylnej ścianie izby bojowej poniżej stropu (Fot. 07, 1). Powietrze do izby bojowej dostarczane było po przez pionowo wychodzącą rurę ze stropu obiektu (w tylnej schronu). Wlot rury zabezpieczono stożkowym daszkiem. Wylot rury dostarczającej powietrze znajdował się nad poziomem posadzki w izbie bojowej (Fot. 07, 2).

 

Fot. 06. Tylna elewacja jednoizbowego schronu bojowego o odporności D na ckm z przedsionkiem (Spychowo – Pozycja Szczycieńska). Na uwagę zasługuje wejście do schronu. Na przedłużeniu lewej krawędzi otworu wejściowego znajduje się wylot rury układu wentylacji grawitacyjnej, odprowadzającej powietrze ze schronu.

 

Fot. 07. Widok ściany ze strzelnicą dla broni maszynowej. 1. zarys odcisku płyty stalowej ze strzelnicą i przeziernikiem o oznaczeniu 422P01, 2. jedna z dziesięciu kotw mocujących płytę, chroniąca stanowisko ckm, 3. miejsce mocowania wspornika dla ciężkiego karabinu maszynowego MG 08.

 

Fot. 08. Tylna ściana izby bojowej. Zaznaczono otwory układu wentylacji grawitacyjnej. 1. wlot rury odprowadzającej powietrze na zewnątrz schronu, 2. wylot rury doprowadzającej powietrze do izby bojowej.

 

Fot. 09. Schron na blasze falistej typu H na ckm maskowany jako zabudowanie gospodarcze. Na ścianie czołowej widoczne są pionowe wgłębienia po listwach do mocowania  poziomo ustawionych desek.

 

Schrony tego typu posiadały nasyp ziemny. Nad strzelnicą umieszczono szeroki betonowy okap. Ułatwiał maskowanie schronu. Podtrzymywał nasyp ziemny na stropie schronu. Od strony przedpola widoczna była częściowo odsłonięta przez równię ogniową czołowa ściana schronu z profilem antyrykoszetowym strzelnicy. Ciekawe maskowanie uzyskał schron wzniesiony w Rusinowie (na zachód od miejscowości Gardeja). Obserwowany z oddali przypomina małą przyzagrodową komórkę, przykrytą dwuspadowym dachem.  Skrzydła dachu zamocowano do skośnych powierzchni schronu. Na ścianie czołowej ze strzelnicą ckm pozostały pionowe wgłębienia po drewnianych listwach. Mogły posłużyć mocowania poziomych desek typowych dla tego typu zabudowań.


Schron bojowy o odporności D z maskowaniem na zabudowanie gospodarcze

 

Fot. 09. Schron bojowy na ckm „Heinrich” w miejscowości Karaś koło Iławy.

 

MG-Schartenstand D
Fot. 10. Widok schronu bojowego na ckm „Heinrich” od strony przedpola. Strzałka pokazuje zakończenie części betonowej schronu, będącej podstawą dla drewnianej konstrukcji.
Fot. 11. Wejście do schronu.

Ciekawe rozwiązanie schronu o odporności D na ciężki karabin maszynowy (niem. MG-Schartenstand D), z zastosowaniem blachy falistej typu H, zaistniało na terenie Prus Wschodnich. Schron składa się z izby bojowej, małego magazynu i klatki schodowej. Schody usytuowane zostały poprzecznie do osi schronu. Po drugiej stronie wejścia do izby bojowej znajduje się mały magazyn, zamykany niskimi drzwiami. Ściana klatki schodowej o grubości 30 cm, przewężona u góry do 20 cm,  stanowi fundament dla posadowienia nad schronem drewnianej szopy. Zadaniem drewnianej konstrukcji było maskowanie schronu jako zabudowanie gospodarcze. Zdjęcia, załączone do opracowania prezentują schron z miejscowości Karaś (niem. Karasch) pod Iławą. Ścianę czołową z ukosowano. Nad strzelnicą umieszczono okap, utrzymujący nasyp ziemny. Elementy drewnianej konstrukcji, znajdującej się nad schronem a chroniącej wejście do schronu, są prawdopodobnie oryginalne. Na zdjęciu 10 zaznaczono strzałką zakończenie betonowej części fundamentu dla zabudowania gospodarczego. Schrony tego typu występowały również w lustrzanym odbiciu. Taki obiekt, blokował ogniem czołowym drogę Iława – Lubawa. Nie posiada zachowanej części drewnianej.