Płyta pancerna ze strzelnicą ckm – 1936 rok

Opracował: Franz Aufmann
Fot. 01. Płyta pancerna z 1936 roku ze strzelnicą ckm.
Fot. 01. Płyta pancerna z 1936 roku ze strzelnicą ckm.

 

duza-plyta-1936-1
Fot. 02. Płyta pancerna z 1936 roku ze strzelnicą ckm osadzona na przednim licu ściany schronu punktu oporu „Łagiewniki”.

 

Płyta pancerna ze strzelnicą ckm została zastosowana w schronach budowanych w 1936 roku. Jednorodna fpłyta ze stali konstrukcyjnej o podwyższonej jakości i średniej zawartości węgla osadzana była na zewnętrznym licu ściany. Wymiary płyty wynoszą 1550 x 1350 x 80 mm. Łączna grubość pancerza, mierzona na wysokości strzelnicy była równa 110 mm. Obejmowała pancerz zasadniczy i płytę czołową pancerza przeciwodpryskowego.
Płyta pancerna mocowana była za pomocą czterech kotw o średnicy 40 mm. Były prowadzone przez ścianę schronu w stalowych rurach bez szwu. Kotwy wykonywano z ciągliwej stali o wydłużeniu do 24%. Stały docisk płyty do ściany schronu  zapewniała nakrętka z zestawem podkładek, nakręcana na gwintowane zakończenie kotwy (Fot. 08).

Płyta pancerna posiadała spawany elektrycznie pancerz przeciwodłamkowy, wykonany z blach o grubości 30 mm.  Składał się z czterech płyt. Podstawowym elementem konstrukcyjnym była płyta czołowa, zamocowana równolegle do płyty pancernej. Dwie boczne, mocowane  do czołowej,  zostały wygięte tak, aby zwiększyć przestrzeń dla obsługi ciężkiego karabinu maszynowego. Górna, lekko pochylona w kierunku czołowej, usztywniała konstrukcję pancerza przeciwodłamkowego.

 

dsc08779
Fot. 03. Widok strzelnicy bez osadzonej wkładki. Na rozglifieniu strzelnicy widoczna jest krawędź płyty pancernej i płyty czołowej pancerza przeciwodłamkowego.

 

 

Widok strzelnicy z osadzoną wkładką.
Fot. 04. Widok strzelnicy z osadzoną wkładką.

 

Fot. 06. Widok strzelnicy ckm bez osadzonej wkładki od strony izby bojowej.
Fot. 06. Widok strzelnicy ckm od strony izby bojowej.

Strzelnicę wyposażono w staliwną wkładkę, chroniącą chłodnicę ckm przed uszkodzeniem w wyniku ostrzału. Wkładka pasowana była indywidualnie do otworu strzelnicy, wykonanym w płycie pancernej jak  i czołowej pancerza przeciw odłamkowego (Fot. 03). Mocowana była za pomocą dwóch klinów. Górną część strzelnicy, przeznaczoną do obserwacji i celowania, zamykano dwoma zasuwami.
Trzpień ustalający i zapewniający obrót podstawy fortecznej ckm w płaszczyźnie poziomej względem osi strzelnicy, osadzony był w żelbetowym cokole za płytą czołową pancerza przeciw odłamkowego. Podparcie zapewniał ceownik (Fot. 07). Został wyprofilowany jako wycinek koła z osią pokrywającą się z trzpieniem ustalającym położenie podstawy fortecznej. Wzajemne ustawienie trzpienia i wypoziomowanego ceownika było technologicznie trudnym zabiegiem w procesie uzbrajania schronu. Problem ten rozwiązano w kolejnych dwóch modyfikacjach pancerza. W 1939 roku zmodyfikowany pancerz miał być dostarczany jako kompletny fabryczny zestaw z zamocowanym trzpieniem podstawy fortecznej i jej podparciem.

Położenie pancerza na zewnętrznym licu ściany wymusiło wprowadzenie dodatkowych zabezpieczeń. W celu uniknięcia zalewania izby bojowej poprzez  wodę spływającą po ścianie schronu podczas opadów atmosferycznych lub w czasie roztopów wiosennych, umieszczono nad płytą lekko pochyloną rynnę. Zaczepy nośne widoczne są na fot. 01.

Rys. 01. Płyta pancerna z 1936 roku chroniąca stanowisko ckm. – 1. płyta czołowa, – 2. strzelnica ckm (bez wkładki z profilem przeciw rykoszetowym), – 3. pancerz wewnętrzny - przeciw odłamkowy, -4. lewa zasuwa zamykająca otwór obserwacyjny, – 5. dolna – lewa prowadnica zasuwy, – 6. górna prowadnica zasuwy, – 7. prawa zasuwa zamykająca otwór obserwacyjny, – 8. dolna – prawa prowadnica zasuwy, – 9. otwór pod kotwy. -10. Kotwa z rurą osłonową i zestawem podkładek.
Rys. 01. Płyta pancerna z 1936 roku chroniąca stanowisko ckm. – 1. płyta płyta, – 2. strzelnica ckm (bez wkładki z profilem przeciwrykoszetowym), – 3. pancerz wewnętrzny – przeciwodłamkowy, – 4. lewa zasuwa zamykająca otwór obserwacyjny, – 5. dolna – lewa prowadnica zasuwy, – 6. górna prowadnica zasuwy, – 7. prawa zasuwa zamykająca otwór obserwacyjny, – 8. dolna – prawa prowadnica zasuwy, – 9. otwór pod kotwy. – 10. Kotwa z rurą osłonową, zestawem podkładek i nakrętką.

 

Fot. 06. Widok zrekonstruowanego stanowiska bojowego ckm za płytą pancerną z 1936 roku.
Fot. 07. Próba rekonstrukcji stanowiska bojowego ckm za płytą pancerną z 1936 roku.

 

Fot. 04. Widok kotwy mocującej płytę pancerną.
Fot. 08. Widok kotwy mocującej płytę pancerną.