APK – dwukondygnacyjny schron do ognia bocznego na dwie 76 mm armaty i rkm

Opracował: Franz Aufmann

 

Fot. 01. Linia Mołotowa. Dwukondygnacyjny schron do ognia bocznego na dwie 76 mm armaty forteczne i rkm (Hamulka, Grodzieński Rejon Umocniony). Ściana czołowa i dolna kondygnacja nie została obsypana.

Dwukondygnacyjny schron do ognia bocznego na dwie 76,2 mm armaty i rkm zaistniał na Linii Mołotowa w kilku typach. Poszczególne projekty otrzymały kolejne numery katalogowe. Schrony spełniają te same warunki planu ogni ale różnią się konfiguracją pomieszczeń oraz ich kubaturą. Do prezentacji obiektu wykorzystano zdjęcia schronu wzniesionego w pobliżu miejscowości Hamulka (powiat sokólski, gmina Dąbrowa Białostocka). Budowę przerwano na etapie betonowania. Pozostawiono otwory technologiczne do osadzenia pancerzy skrzynkowych dla armat fortecznych. Ściana czołowa i dolna kondygnacja nie została obsypana. Widoczne są elementy schronu, które w normalnym przypadku przysypane są warstwą ziemi.

Projekt został opracowany prawdopodobnie już w 1939 roku. Stanowiska 7,62 mm armat wz. 1938/1939 za dwuczęściowymi pancerzami skrzynkowymi (stanowisko Ł-17), o równoległych osiach strzelnic, umieszczono w dwóch oddzielnych izbach. Przed ogniem bocznym chronione były wysuniętym orylonem. Otrzymały również standardowy okap, zabezpieczający strzelnice obu armat fortecznych przed ostrzałem z broni stromotorowej. Schron miał otrzymać nasyp kamiennoziemny od strony przedpola.

Rys. 01. Górna kondygnacja dwukondygnacyjnego schronu na dwie 76 mm armaty i rkm.
Rys. 01. Górna kondygnacja dwukondygnacyjnego schronu na dwie 76 mm armaty i rkm.

 

 


Opis do rys 01.
1. lewa izba bojowa dla stanowiska Ł-17, 2. prawa izba bojowa Ł-17 wraz ze strzelnicą obrony wejścia i zapola, 3. pomieszczenie dowodzenia, 4. korytarz,  5. pomieszczenie  z szybem do dolnej kondygnacji i strzelnicą obrony wejścia, 6. skład amunicji, 7. śluza przeciwgazowa ze strzelnicą obrony wejścia, 8. korytarz wejściowy, 9. strzelnica obrony wejścia, 10. stanowisko Pz-39 do obrony wejścia i zapola, 11. czerpnia powietrza, 12. zewnętrzny szyb wyjścia ewakuacyjnego.

 


 

Fot. 02. Linia Mołotowa. Dwukondygnacyjny schron do ognia bocznego na dwie 76 mm armaty forteczne i rkm (Hamulka, Grodzieński Rejon Umocniony). Widok od strony zapola.

Nie przewidziano rowu diamentowego przed ścianą z głównym uzbrojeniem. Zrzut łusek następował do zbiorników pod fundamentem obiektu. Zastosowano gazoszczelne zrzutnie łusek po przez dolną kondygnację. Zbiornik wyposażono w system odpowietrzający. Właz, zamykany gazoszczelną klapą, umożliwiał czyszczenie zbiornika i usuwanie zgromadzonych w nich łusek.

Do obrony zapola i wejścia do schronu przewidziano ręczny karabin maszynowy (stanowisko Pz-39), umieszczony w strzelnicy zewnętrznej izbie bojowej. Korytarz wejściowy zabezpieczały drzwi kratowe. Dwie strzelnice wewnętrzny broniły wejścia do schronu.

 

Fot. 03. Linia Mołotowa. Dwukondygnacyjny schron do ognia bocznego na dwie 76 mm armaty forteczne i rkm (Hamulka, Grodzieński Rejon Umocniony).

Górna kondygnację przeznaczono na dwie izby bojowe. Pomieszczenie dowodzenia umieszczono za pierwszą izbą bojową od strony orylonu. Krótki korytarz, zamykany ciężkimi drzwiami gazoszczelnymi zamykał część bojową schronu. W drugiej części górnej kondygnacji umieszczono pomieszczenie z szybem łączącym obie kondygnacje, skład amunicji oraz śluzę gazoszczelną z korytarzem wejściowym.

 

Fot. 04. Izba bojowa dla stanowiska Ł-17 bez osadzonego pancerza. W ścianie ze sztywnym zabezpieczeniem przeciwodłamkowym pozostawiono otwór technologiczny na pancerz armaty. Powyżej otworu technologicznego znajduje się czworokątna nisza na belkę montażową. Poniżej otwór w stropie do montażu zrzutni łusek.

 

Fot. 05. Izba bojowa dla stanowiska Ł-17. Tylna ściana izby.

 

Fot. 06. Widok z pomieszczenia z szybem w kierunku izby bojowej.
Fot. 07. Pomieszczenie z szybem łączącym obie kondygnacje. Po prawej stronie wejście do składu amunicji. Nad szybem ogniwo ułatwiające transport.
Fot. 08. Śluza przeciwgazowa ze strzelnicą obrony wejścia. Po prawej stronie wejście do schronu.

 

Fot. 09. Korytarz wejściowy. Po lewej stronie nisza czerpni powietrza a na wprost strzelnica obrony wejścia.
Fot. 10. Korytarz wejściowy. Po lewej stronie wejście do schronu z osadzoną ościeżnicą. W głębi zarys drugiej strzelnicy obrony wejścia. W stropie między kondygnacjami otwór do opróżniania szamba.

Dolną kondygnację podzielono na dwie części, techniczną i socjalną. Część techniczna obejmowała maszynownię z agregatem prądotwórczym, filtro-wentylatorownię oraz pomieszczenie magazynowe. Tu też znajdowało się ujęcie wody na cele techniczne i socjalne.

W części socjalnej umieszczono dwupiętrowe składane prycze dla załogi, latrynę i umywalnię. Wyjście ewakuacyjne zlokalizowano przy pomieszczeniu WC. Zewnętrzny szyb znalazł się na wprost wejścia do schronu i znajdował się w sektorze ognia strzelnicy obrony wejścia.