Linia Mołotowa. PPK – jednokondygnacyjny do ognia bocznego na 2 ckmy, z obroną zapola i ze zredukowanym zapleczem

Posted on Posted in Fortyfikacje sowieckie
Opracował: Franz Aufmann
Fot. 01. Linia Mołotowa. PPK – jednokondygnacyjny schron do ognia bocznego na dwa ckmy i rkm ze zredukowanym zapleczem i częścią socjalną. (Zaruzie, Zambrowski Rejon Umocniony).

UWAGA.
Schron poddano pracom konserwatorskim w latach pięćdziesiątych zeszłego wieku. W tym okresie osadzono w otworach wejściowych niemiecki ościeżnice, widoczne na zaprezentowanych zdjęciach

Rys. 01. PPK – jednokondygnacyjny schron do ognia bocznego na dwa ckmy i rkm ze zredukowanym zapleczem technicznym i socjalnym.

Opis do rys. 01. 1. lewa izba bojowa ckm ze strzelnicą rkm obrony wejścia i zapola, 2. prawa izba bojowa ckm, 3. izba dowodzenia, 4. śluza przeciwgazowa z zapleczem technicznym i strzelnicą obrony wejścia, 5. Korytarz wejściowy z drzwiami kratowymi i szczeliną przeciw podmuchową, 6. wewnętrzny szyb wyjścia ewakuacyjnego, 7. zewnętrzny szyb wyjścia ewakuacyjnego, 8. strzelnica obrony wejścia i zapola, 9. czerpnia powietrza.

Fot. 02. Widok prawej izby bojowej na ckm od strony strzelnicy. Widoczna na zdjęciu niemiecka ościeżnica drzwi gazoszczelnych została osadzona w latach pięćdziesiątych zeszłego stulecia.
Fot. 03. Widok otworu technologicznego na zestaw PK4b prawej izby bojowej od wejścia.
Fot. 04. Widok wejścia do lewej izby bojowej ckm.

Jednokondygnacyjny schron do ognia bocznego na dwa ciężkie karabiny maszynowe i rkm [01] (ros. одноэтажный пулеметный полукапонир на две пулемётные установки i и ручной пулемёт) zaplanowano wyjątkowo oszczędnie. Ściana czołowa i boczna posiadała nasyp kamienno – ziemny, chroniący przed ostrzałem od strony przedpola. Jego pozostałości widoczne są na fot. 01. Wysunięty orylon zabezpieczał obie strzelnice ckm przed ogniem skośnym i chronił je przed zasypaniem przez przemieszczający się nasyp pod wpływem eksplozji pocisków artyleryjskich. Od strony przedpola schron rozpoznawalny był jako niewielki pagórek. Rozpięte maty lub siatki maskujące na podnoszonych wspornikach podczas prowadzenia ognia, świetnie maskowały obiekt przed rozpoznaniem z powietrza.
Rozkład izb bojowych i ich kubatura nie odbiega od standardów przyjętych w sowieckiej fortyfikacji stałej dla obiektów Linii Mołotowa na dwa ciężkie karabiny maszynowe do ognia bocznego ze strzelnicą obrony wejścia i zapola.


Uzbrojenie

Schron miał być wyposażony w nowo zaprojektowane pancerze skrzynkowe z podstawą forteczną dla ckm. Zgodnie z nazewnictwem sowieckim nowe stanowisko bojowe określano jako zestaw PK4b. Pancerze mogły być osadzane w ścianie schronu podczas jego budowy. Ze względu na częste opóźnienia w dostawach wyposażenia opracowano technologię, pozwalającą na późniejszy montaż. W ścianie obiektu pozostawiono dwa otwory technologiczne dla późniejszego osadzenia pancerzy. Przestrzeń, pomiędzy ścianami otworu technologicznego a ustawionym w nim pancerzem, zalewano betonem poprzez dwa pionowe szyby, wykonane w stropie. Skrzynka pancerza ustalana była w otworze technologicznym za pomocą dwóch pionowych dwuteowników, osadzonych w ścianie schronu. Ich rozstaw jest identyczny jak dla zestawu NPS-3.
Schron nie otrzymał rowu diamentowego. Łuski, z stanowisk bojowych, kierowane były poprzez zrzutnie do gazoszczelnego zbiornika pod fundamentem obiektu. Właz do zbiornika znajduje się w lewej izbie bojowej. Umożliwiał okresowe czyszczenie zbiornika i usuwanie łusek. Został zabezpieczony uchylną gazoszczelną klapą.


Pomieszczenia schronu

Schron posiada dwa pomieszczenia, chronione drzwiami gazoszczelnymi. Pierwsze z nich (Rys. 01. 3.) o podstawie 2,84 x 1,80 m, umieszczone za prawą izbą bojową, mieściło stanowisko dowodzenia. W stropie obiektu pozostawiono otwór technologiczny na pancerz peryskopu do obserwacji okrężnej. W ścianie tylnej osadzono rurę usuwającą zanieczyszczone powietrze na zewnątrz schronu. Powietrze było zasysane przez wentylator umieszczony na podstawie przy nośnej ścianie działowej.

Drugie z pomieszczeń (Rys. 01. 4.), o znacznie mniejszej kubaturze, miało bardzo uniwersalne przeznaczenie. Spełniało jednocześnie rolę śluzy przeciwgazowej oraz pomieszczenia zaplecza technicznego. Musiało pomieścić kolumnę filtrów przeciwchemicznych PTU -50 z wentylatorem oraz zapewnić swobodny dostęp do strzelnicy obrony wejścia. Napęd ręczny wentylatora napowietrzającego schron zapewniała przekładnia mechaniczna. W przypadku możliwości zasilania schronu z sieci energetycznej lub z pobliskiego schronu ze stacjonarnym agregatem prądotwórczym, stosowano napęd mechaniczny. Silnik elektryczny za pomocą przekładni pasowej (pasek klinowy) napędzał bezpośrednio oś wirnika wentylatora promieniowego.


Wejście do schronu

Wejście do schronu otrzymało standardowe rozwiązanie konstrukcyjne dla obiektów fortyfikacji stałej do ognia bocznego. Korytarz załamany pod kątem prostym zakończony był szczeliną przeciw podmuchową. Zapole schronu oraz podejście do wejścia znajdowało się w sektorze ostrzału strzelnicy na rkm, umieszczonej w zewnętrznej izbie bojowej ckm. Wejście do korytarza  chroniły drzwi kratowe lekko cofnięte w głąb wejścia względem lica elewacji. Wewnętrzna strzelnica na  rkm broniła wejścia do schronu. W korytarzu umieszczono uproszczoną czerpnię powietrza. Widoczna jest na fot. 07.

Fot. 05. Lewa izba bojowa. Od lewej: wnęka strzelnicy obrony wejścia i zapola, otwór technologiczny na pancerz skrzynkowy zestawu PK4b.
Fot. 06. Wejście do izby bojowej, widok od strony izby dowodzenia. Po lewej stronie wejście do śluzy przeciwgazowej.
Fot. 07. Korytarz wejściowy z uproszczoną czerpnią powietrza i strzelnicą obrony bezpośredniej.
Fot. 08. Śluza przeciwgazowa. Widok w kierunku niszy strzelnicy obrony bezpośredniej.
Fot. 09. Widok wejścia do śluzy przeciwgazowej od strony korytarza wejściowego. W głębi wejście do izby dowodzenia. Niemiecka ościeżnica gazoszczelnych drzwi została osadzona w latach pięćdziesiątych zeszłego wieku.


[01] typ schronu i jego wersje zostały opisane w opracowaniu: PPK – jednokondygnacyjny schron do ognia bocznego na dwa ckmy i rkm – Linia Mołotowa.