Opisywany jednokondygnacyjny schron na dwa ckm-y do ognia jednobocznego (ros. ППК– пулеметный полукапонир) bez strzelnicy obrony zapola wchodził w skład punktu oporu, znajdującego się na północny wschód od miejscowości Wólka Zamkowa. Całość umocnień należała do 62 Brzeskiego Rejonu Umocnionego, budowanego w latach 1940-1941 na nowej zachodniej granicy ZSSR. „Linia Mołotowa”, to nieformalna nazwa umocnień.
Schron posiadał dwa stanowiska bojowe ciężkich karabinów maszynowych. Każde z nich było ustawione w oddzielnej izbie. Osie sektorów ognia obu stanowisk były równoległe i skierowane na międzypole sąsiedniego punktu oporu, zlokalizowanego w pobliżu miejscowości Minczewo. Obiekt nie posiadał w zewnętrznej izbie bojowej dodatkowej strzelnicy dla ręcznego karabinu maszynowego do obrony wejścia i zapola.
W skład stanowiska bojowego o oznaczeniu NPS-3, wchodził ciężki karabin maszynowy Maxim wz. 1910 na lawecie fortecznej z 1939 roku za dwudzielnym staliwnym pancerzem skrzynkowym. Ściana boczna z osadzonymi pancerzami była chroniona przed ostrzałem bocznym przez orylon. Nie wykonano rowu diamentowego.
Wejście do schronu
Część wejściową do schronu zaplanowano tak aby niemożliwe było bezpośrednie ostrzelanie z zewnątrz ciężkich gazoszczelnych drzwi wejściowych. Do wejścia do schronu prowadził korytarz wejściowy z załamaniem pod kątem 90 stopni. Na jego końcu znajdowała się szczelina przeciw podmuchowa. Wejście do korytarza chroniły uchylne drzwi kratowe oraz strzelnica z ręcznym karabinem maszynowym. W korytarzu znajdowały się dwie czerpnie powierza układu napowietrzania schronu. Jedna z nich widoczna jest na zdjęciu 02 po lewej stronie strzelnicy obrony wejścia.
Poniżej strzelnicy znajduje się otwór do opróżniania szamba. Był zabezpieczany pancerzem.
Zachowała się ościeżnica ciężkich gazoszczelnych drzwi wejściowych. Wykonane były ze stalowej blachy o grubości 12 mm, wzmocnione kątownikami.
Śluza przeciwgazowa
Schron zaprojektowano jako obiekt gazoszczelny. Aby dostać się do schronu, należało przejść przez śluzę gazoszczelną. Od strony obiektu, śluza zamykana była lekkimi drzwiami gazoszczelnymi.
Korytarz
Izby bojowe
Izby bojowe zasypane są gruzem w wyniku eksplozji przy wysadzaniu pancerzy i częściowo zniszczoną ścianką działową. Uszkodzona ściana z zamurowanym otworem po pancerzu znajduje się po lewej stronie zdjęcia. Poniżej zestawu NPS-3 znajdowała się zrzutnia łusek, którą łuski po wystrzelanych nabojach spadały do rowu diamentowego wykonanego przed ściną frontalną lub do zbiorników zbudowanych pod fundamentem schronu.
Na ścianie prawej izby bojowej (druga od orylonu) zachowały się wsporniki i kotwy do mocowania wyposażenia. Widoczne po prawej stronie ceowniki przeznaczono do mocowania wentylatora (z napędem ręcznym lub mechanicznym). Ograniczona przestrzeń izby zdecydowanie wymuszała zastosowanie elektrycznego napędu wentylatora. Zadaniem wentylatora było usuwania gazów prochowych i zanieczyszczonego powietrza z obu izb bojowych na zewnątrz schronu po przez rurę umieszczoną w ścianie powyżej wsporników. Zakładano, że stanowiska ogniowe w schronie będą prowadziły intensywny ostrzał. Do chłodzenia ciężkiego karabinu maszynowego, przewidziano układ chłodzenia. Składał się z dwóch zbiorników na wodę. Pompa, zapewniająca przepływ wody między zbiornikami, mocowana była do dwóch kotw, osadzonych w ścianie na wysokości wsporników dla wentylatora. Powyżej pompy, na dwóch poziomych wspornikach, ustawiony był górny zbiornik (pod stropem) o pojemności 50 litrów. Dolny zbiornik powinien znajdować się w rogu izby bojowej na wysokości posadzki.
Na rysunku dodatkowo umieszczono widok prawej strony izby ze zdjętym zbiornikiem na wodę do chłodzenia ckm oraz usuniętą rurą doprowadzającą gazy prochowe z obu stanowisk NPS-3. Dlatego też widoczna jest poma wodna do przepompowywania chłodziwa. W dolnym rogu znajduje się wentylator z ręcznym napędem (w tym przypadku) na standardowej podstawie. Jeszcze nie wykonałem rysunku silnika elektrycznego, który zamiennie mógłby napędzać wentylator. Nie znam wymiarów gabarytowych. Gazy prochowe z obu stanowisk ckm usuwane są na zewnątrz przez skośną rurę umieszczoną w ścianie zewnętrznej schronu.
Jeżeli przy lewej ścianie umieścimy skrzynki z za taśmowaną amunicją, to w izbie nie ma zbyt dużo wolnego miejsca.
Maszynownia
W maszynowni znajdował się generator prądu stałego. Mocowany był do fundamentu schronu za pomocą sześciu kotw. Silnik wysokoprężny stanowił napęd prądnicy. Ponad silnikiem na dwóch wspornikach ustawiony był zbiornik układu chłodzenia. Przy ścianie działowej pomieszczenia z wyjściem ewakuacyjnym (Zdjęcie 10) znajdują się dwa wsporniki do mocowania wentylatora. Zadaniem wentylatora było usuwanie zanieczyszczonego powietrza z maszynowni na zewnątrz schronu po przez rurę osadzoną w ścianie. Równolegle poprowadzona była druga rura, którą usuwane były gazy spalinowe z silnika wysokoprężnego. Pod maszynownią znajdował się zbiornik na wodę techniczną. Wejście do zbiornika (Zdjęcie 11.) zabezpieczała uchylna klapa.
Filtro-wentylatorownia
W pomieszczeniu znajdował się główny wentylator napowietrzający schron oraz zestawy filtrów przeciwchemicznych do oczyszczania powietrza podczas ewentualnego ataku gazowego. W sowieckich schronach układ wentylacji składał się z dwóch niezależnych systemów. Zadaniem układu napowietrzającego było dostarczanie świeżego powietrza do pomieszczeń. Do schronu mogło być dostarczane było powietrze nieprzefiltrowane lub przefiltrowane podczas ataku gazowego. Ilość dostarczanego powietrza musiała utrzymać w schronie nadciśnienie, gwarantujące warunek gazo szczelności schronu.
Równolegle funkcjonował układ usuwania zużytego powietrza. W pomieszczeniach takich jak maszynownia, izba załogi i izby bojowe, znajdowały się wentylatory do usuwania zanieczyszczonego powietrza i gazów prochowych.
Filtry przeciwchemiczne ustawiono w kolumnach jeden nad drugim. W fundamencie schronu wykonano szyb studni do zaopatrywania schronu w wodę. Szyb studni chroniony był włazem o prostokątnym lub okrągłym zarysie.
Pomieszczenie socjalne
W pomieszczeniu socjalnym znajdowała się ubikacja „turecka”. Nad nią na dwóch wspornikach ustawiony był zbiornik na wodę do spłukiwania. Po lewej stronie bliżej wejścia zamocowana była umywalka. W ścianie po prawej stronie osadzono dwa ceowniki dla bojlera. Był on napełniany przy pomocy ręcznej pompy. Na ścianie zachowały się trzy kotwy do mocowania pompy.
W ścianie, pomiędzy pomieszczeniem socjalnym a korytarzem wejściowym wykonano strzelnicę do obrony wejścia. W niszy nie osadzono pancerza strzelnicy.
CDN